ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / sukhibhava

7 ਕਾਰਕ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਨੇ ਬਿਮਾਰ

ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆ ਮੁਕਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਤੱਤਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਹੜੇ ਕਾਰਕ ਚਮੜੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ।

7 ਕਾਰਕ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਨੇ ਬਿਮਾਰ
7 ਕਾਰਕ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਨੇ ਬਿਮਾਰ

By

Published : Mar 11, 2022, 4:58 PM IST

ਸੁੰਦਰ ਜਾਂ ਵਧੀਆ ਦਿਖਣਾ ਹਰ ਔਰਤ ਅਤੇ ਮਰਦ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਨੱਕ ਅਤੇ ਦਿੱਖ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚੰਗੀ, ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਚਮੜੀ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਖਿੱਚ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਚਮੜੀ ਉਦੋਂ ਹੀ ਸਿਹਤਮੰਦ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਹ ਰੋਗ ਮੁਕਤ ਹੋਵੇ। ਕਈ ਵਾਰ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਡਾ. ਆਸ਼ਾ ਸਕਲਾਨੀ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬਾਹਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਰੀਰਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਚਮੜੀ ਦੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਸਰੀਰਕ ਰੋਗ, ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਚਮਕਦਾਰ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਕਾਰਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।

ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ

ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਵਾ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਣ ਚਮੜੀ ਦੇ ਪੋਰਸ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ 'ਚ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹਵਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਨਮੀ ਖਿੱਚਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ਕ ਅਤੇ ਬੇਜਾਨ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਬਲਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਓਜ਼ੋਨ, ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਆਕਸਾਈਡ ਅਤੇ ਕਣ ਚਮੜੀ ਵਿਚਲੇ ਕੋਲੇਜਨ ਅਤੇ ਈਲਾਸਟਿਨ ਫਾਈਬਰਸ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚਮੜੀ ਦੀ ਜਲਣ, ਲਾਲੀ, ਚੰਬਲ, ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੁਢਾਪੇ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ/ ਝੁਰੜੀਆਂ, ਐਲਰਜੀ, ਕਾਲੇ ਧੱਬੇ, ਡਰਮੇਟਾਇਟਸ, ਸੋਰਾਇਸਿਸ ਅਤੇ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ

ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਕਿਰਨਾਂ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਹਾਈਪਰਪੀਗਮੈਂਟੇਸ਼ਨ, ਝੁਰੜੀਆਂ, ਐਲਰਜੀ ਅਤੇ ਟੈਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਆਮ ਜਾਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਿੰਗਹੈਮਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ 'ਮੈਕੇਨਿਕਲ ਬਿਹੇਵੀਅਰ ਆਫ਼ ਬਾਇਓਮੈਟਰੀਅਲਜ਼' ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇਹ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਅਲਟਰਾਵਾਇਲਟ ਕਿਰਨਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ

ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ 60 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪਾਣੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਦੇ ਹਰ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਕਈ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਾਣੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਪੋਰਸ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਾਈਡਰੇਟ ਅਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਖੁਸ਼ਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ

ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੀਂਦ ਚਮੜੀ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਚੰਗੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਲਈ ਗਈ ਚੰਗੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਨੀਂਦ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਬਾਇਓਲਾਜੀਕਲ ਕਲਾਕ ਨੂੰ ਠੀਕ ਰੱਖਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਸਰ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਖੋਜਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਨੀਂਦ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦਾ ਸਾਡੇ ਸੈਲੂਲਰ ਫੰਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਬੁਢਾਪੇ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ 'ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁਢਾਪੇ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਝੁਲਸਣ ਅਤੇ ਮੁਹਾਸੇ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਉਭਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।

ਤਣਾਅ

ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਣਾਅ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਦੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਤਣਾਅ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੋਰਟੀਸੋਲ ਨਾਮਕ ਹਾਰਮੋਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਚਮੜੀ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੁਹਾਸੇ, ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਕਾਲੇ ਘੇਰੇ, ਚਮੜੀ ਦਾ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੁਢਾਪਾ ਅਤੇ ਚੰਬਲ ਵਰਗੀਆਂ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ

ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇਜਨ ਫਾਈਬਰਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਬਣਦਾ ਹੈ ਜੋ ਚਮੜੀ ਦੇ ਲਚਕੀਲੇ ਰੇਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਨਾਲ ਅਲਟਰਾਵਾਇਲਟ ਕਿਰਨਾਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਧਮਨੀਆਂ ਦੇ ਤੰਗ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚਮੜੀ ਦੇ ਜੋੜਨ ਵਾਲੇ ਟਿਸ਼ੂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ

ਕਈ ਵਾਰ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਭੋਜਨ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਬਹੁਤ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਰੀਰ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਲੀਵਰ 'ਤੇ ਬੋਝ ਵਧਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਲੀਵਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫੋੜੇ ਅਤੇ ਮੁਹਾਸੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥ ਵੀ ਬਾਹਰ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫੋੜਿਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਈ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਧਿਆਨ ਦੇਵੋ...

ਡਾ. ਆਸ਼ਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚਮੜੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ| ਚੰਗੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ, ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ, ਸਰਗਰਮ ਰੁਟੀਨ, ਲੋੜੀਂਦੀ ਨੀਂਦ, ਲੋੜੀਂਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੇਵਨ, ਚਮੜੀ ਦੀ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਸਨਸਕ੍ਰੀਨ ਅਤੇ ਮਾਇਸਚਰਾਈਜ਼ਰ ਦੀ ਨਿਯਮਤ ਵਰਤੋਂ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਸਮੱਸਿਆ-ਮੁਕਤ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਅੱਗੇ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਮਦਦ: ਅਧਿਐਨ

ABOUT THE AUTHOR

...view details