ਲੁਧਿਆਣਾ: ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਚਰਨ ਛੋਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਪਿੰਡ ਲੰਮਾ ਦੇ ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਜਿਥੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ 20 ਤੌ 21 ਦਿਨ ਬਿਤਾਏ ਸੀ। ਉਥੇ ਹੁਣ ਉਸਾਰੀ ਮੌਕੇ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਿੱਕੇ ਮਿਲੇ ਹਨ ਜਿਹਨਾ ਨੂੰ ਦੇਖ ਸੰਗਤਾ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਜਿਸਦੇ ਚਲਦੇ ਉਥੇ ਪਹੁੰਚੇ ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਮੈਬਰ ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਪੰਚਾਇਤ ਵਲੌ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਿੱਕੇ ਇਥੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਹੀ ਸੰਗਤਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀਦਾਰ ਵਾਸਤੇ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਗੇ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਿੱਕਿਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੇ ਸਿੱਕਿਆਂ ਉੱਤੇ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਜਾਂ ਰਾਜ ਪੁਰਾਤਤਵ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ 'ਚ ਖੁਦਾਈ ਸਮੇਂ ਮਿਲੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਾਲ ਦੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਿੱਕੇ
ਇਸ ਮੌਕੇ ਗਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਮੈਬਰ ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਗਰਾਉਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਲੰਮੇ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਉਸਾਰੀ ਮੌਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਅਪਾਰ ਕਿਰਪਾ ਸਦਕਾ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਿੱਕਿਆਂ ਦਾ ਖਜਾਨਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਕ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਸਿੱਕੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜੀ ਹਕੂਮਤ ਦੇ ਸਮੇ ਦੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਸਿਕਿਆ ਨੂੰ ਫਿਲਹਾਲ ਸੰਗਤਾ ਜੇ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀਦਾਰ ਵਾਸਤੇ ਇਸੇ ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਰਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
SGPC ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ, "ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੇ ਮਿੱਟੀ ਪੁੱਟਣ ਸਮੇਂ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਿੱਕਿਆਂ ਵਾਲਾ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਇਕ ਭਾਂਡਾ ਦੇਖਿਆ ਸੀ। ਇਕ ਸੋਨੇ ਦਾ ਸਿੱਕਾ ਸੀ। ਭਾਂਡੇ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸਿੱਕੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਸਿੱਕਾ ਸਿਧਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਸਿੱਕੇ ਮਹਾਰਾਣੀ ਏਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨਾਲ ਉਕੇਰੇ ਹੋਏ ਹਨ।"