ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ:ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਮਾਨਗੋ ਹਿੱਲ ਬੀਓ ਕਲੋਨੀ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਸੈਮ ਤਿਵਾਰੀ ਅਤੇ ਅਨੁਰਾਗ ਤਿਵਾੜੀ ਵੱਲੋਂ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਫਿਲਮ ਟੈਲੀ ਪੌਂਡ ਨੂੰ ਆਸਕਰ ਫਿਲਮ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਟੈਲੀ ਪੋਂਡ ਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ 50 ਇਨਾਮ ਜਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਸ਼ਾਰਟ ਫਿਲਮ ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਜਾਦੂਗੋੜਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਤੇ ਬਣੀ ਹੈ।
ਅਨੁਰਾਗ ਤਿਵਾੜੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜਾਦੂਗੋੜਾ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਅਨੁਰਾਗ ਨਿਊਯਾਰਕ ਤੋਂ ਸ਼ਹਿਰ ਵਾਪਸ ਪਰਤਿਆ ਅਤੇ ਜਾਦੂਗੋੜਾ ਵਿੱਚ ਟੈਲੀ ਪੌਂਡ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਕੁੱਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਵੇਖੀਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਲੜ ਰਹੇ ਸਨ।
ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਅਨੁਰਾਗ ਦੀ ਉਮੀਦਾਂ ਜਗੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਿਲਮ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1 ਸ਼ਾਰਟ ਫਿਲਮ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਜਾਦੂਗੋੜਾ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਦਿਖਾਈ ਹੈ। ਸੈਮ ਅਤੇ ਅਨੁਰਾਗ ਦੋਵੇਂ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਮੁਢੱਲੀ ਵਿਦਿਆ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਰਾਜਿੰਦਰ ਵਿਦਿਆਲਿਆ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਦੋਵੇਂ ਭਰਾ ਅਗਲੇਰੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊਯਾਰਕ ਚਲੇ ਗਏ।
ਜਾਦੂਗੋੜਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਤੋਂ ਲੱਗਭਗ 25 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਜਾਦੂਗੋੜਾ ਆਦੀਵਾਸੀ ਬਹੁਤ ਇਲਾਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਾੜਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰੀ 1 ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਕਾਲੋਨੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਕੋ ਸਰਗਰਮ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਖਾਣ ਹੈ। ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਕੱਢਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਕੀ ਹੋਏ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਫੈਕਟਰੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਟਨ ਕੂੜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਜਾਦੂਗੋੜਾ ਵਿੱਚ 1967 ਵਿੱਚ ਯੁਰੇਨੀਅਮ ਮਾਈਨਿੰਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਧਮਕੀਆਂ ਦੇਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਂਝਪਨ, ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਖਤਰਨਾਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ ਕੁੱਝ ਸਾਲ ਬੀਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਰੇਡੀਓ ਐਕਟਿਵ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਖਾਨ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ। ਖਾਣ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲਾ ਕੂੜਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਫੈਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੋਂ ਰੇਡੀਓ ਐਕਟਿਵ ਤੱਤ ਹਵਾ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਟੈਲੀ ਪੌਂਡ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
ਜਾਦੂਗੋੜਾ ਆਪਣੀਆਂ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਖਾਣਾਂ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਣਾਂ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਲਿਮਟਿਡ ਚਲਾਉਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਤਕਰੀਬਨ 5 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਰਮਾਣੂ ਉਰਜਾ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 65 ਗ੍ਰਾਮ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਲੈਣ ਲਈ, ਫੈਕਟਰੀ ਨੂੰ 1 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿੱਲੋ ਧਾਤੂ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਥੋਂ ਨਿਕਲਿਆ ਕੂੜਾ ਨੂੰ ਟੈਲੀ ਪੌਂਡ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਛੋਟਾ ਨਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਫਿਲਮ ਟੈਲੀ ਪੌਂਡ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
