ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / science-and-technology

ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹਥਿਆਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਐਸਬੇਸਟਸ

ਮੈਸਾਚੁਸੇਟਸ ਦੇ ਵਰਸਟਰ ਪੋਲੀਟੈਕਨਿਕ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਡੇਲ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਖਦਾਣ ਵਿੱਚੋਂ ਖੋਜੇ ਗਏ ਨਮੂਨਿਆਂ ਤੋਂ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਹੋਰ ਕਿੰਨਾ ਸਟੋਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ?

ਤਸਵੀਰ
ਤਸਵੀਰ

By

Published : Oct 17, 2020, 2:05 PM IST

Updated : Feb 16, 2021, 7:31 PM IST

ਐਮਆਈਟੀ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਰਿਵਿਊ, ਯੂਐਸਏ: ਮੈਸਾਚੁਸੇਟਸ ਦੇ ਵਰਸਟਰ ਪੌਲੀਟੈਕਨਿਕ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵੁਡਾਲ ਇੱਕ ਐਸਬੇਸਟਸ ਦੀ ਖਾਣ ਤੋਂ ਲਏ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜੋ 1980 ਵਿਆਂ ਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਰਾਜ ਦੀ ਡਾਇਬਲੋ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਚੋਟੀ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਸੁਪਰਫੰਡ ਸਾਈਟ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੈਨ ਬੈਨੀਟੋ ਪਰਬਤ ਵਿੱਚ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਕਈ ਪੌਂਡ ਸਮੱਗਰੀ ਕੱਢੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਜ਼ਿਪਲਾਗ ਬੈਗ਼ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾ ਕੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਲਈ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਉਹ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀ ਟੋਏ ਤੋਂ ਹਟਾਏ ਗਏ ਪਦਾਰਥ ਦੀ ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਬਣਤਰ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦੋ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਹੈ? ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਕਿੰਨਾ ਸਟੋਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ?

ਕੁਝ ਰੇਸ਼ੇਦਾਰ ਐਸਬੇਸਟਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਤਹ ਖੇਤਰ ਕਾਰਸਿਨੋਜੀਨਿਕ ਮਿਸ਼ਰਣਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਵਾਰ ਗਰਮੀ-ਰੋਧਕ ਇਮਾਰਤ ਸਮੱਗਰੀ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲਣ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਹਵਾ ਦੁਆਰਾ ਤਰਦੇ ਹੋਏ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਦੇ ਅਣੂ ਦੀ ਪਕੜ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਈਸੋਟਾਈਲ, ਐਸਬੇਸਟਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਰੂਪ ਹੈ, ਪਹਾੜ ਦੇ ਪਾਰ ਇੱਕ ਸਰਪਲ ਖਣਿਜ (ਸਰਪਲ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੀ ਰਾਜ ਚਟਾਨ ਹੈ)। ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਖਣਿਜ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਸਥਿਰ ਸਮੱਗਰੀ ਹੈ ਜੋ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਗ੍ਰੀਨਹਾਉਸ ਗੈਸ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਕਾਰਬਨ ਹਟਾਉਣ ਵਾਲੇ ਖੋਜਕਰਤਾ, ਵੁਡਾਲ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਜੈਨੀਫ਼ਰ ਵਿਲਕੋਕਸ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ ਜੋ ਮੌਸਮੀ ਤਬਦੀਲੀ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਮਾਈਨਿੰਗ ਕੂੜੇਦਾਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੌਲੀ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਆਸਾਨ ਕਾਰਬਨ-ਕੈਪਚਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਚਾਲ ਹੈ ਜੋ ਕੈਲਸੀਅਮ ਅਤੇ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਨਿਕਲ, ਤਾਂਬਾ, ਹੀਰਾ ਅਤੇ ਪਲੈਟੀਨਮ ਮਾਈਨਿੰਗ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਸਾਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਕੱਢੇ ਗਏ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਕੇ, ਖਣਨ ਵਿੱਚੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਸਲ ਉਮੀਦ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕੰਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਖੋਜਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚੋਂ ਖਣਿਜਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤੇ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਕਿਵੇਂ ਖੁਦਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਖੁਦਾਈ ਖਾਸ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਐਸਬੇਸਟਸ ਸਮੇਤ, ਗ੍ਰੀਨਹਾਉਸ ਗੈਸ ਦੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਤੇ ਇਸ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੋਹਰੀ ਖੋਜਕਰਤਾਗ ਰੈਗਰੀ ਡਿੱਪਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਮਾਈਕੋਨਾਈਲਾਇਜਿੰਗ ਖਾਣਾਂ ਸਾਡੀ ਆਤਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਹੌਲੀ ਕਾਰਬਨ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨਾ

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਕਾਦਮੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪੈਨਲ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਵੀ ਨਜ਼ਾਰਾ ਨਹੀਂ ਜੋ ਗ੍ਰਹਿ ਨੂੰ 1.5 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਰਮ ਕਰ। ਉਸ ਨੂੰ ਮਿੱਡਸੈਂਟਰੀ ਦੁਆਰਾ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਏਗੀ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਸਦੀ ਵਿੱਚ 100 ਅਰਬ ਤੋਂ 1 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਨੂੰ ਹਵਾ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਏਗੀ। 2 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ਰੱਖਣ ਲਈ, 2050 ਤੱਕ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 10 ਅਰਬ ਟਨ ਅਤੇ 2100 ਤੱ ਸਾਲਾਨਾ 20 ਅਰਬ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਇਸਦੇ ਲਈ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣਾ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਵਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬਨ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਫ਼ਾਇਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕੀ ਇਹ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਅਸਰਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਦੂਰ ਰੱਖੇਗਾ।

ਲਾਰੈਂਸ ਲਿਵਰਮੋਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਲੈਬ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬਨ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਦੇ ਮੁਖੀ, ਰੋਜਰ ਆਇਨਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ, ਅਣਕਿਹਾ ਮੌਕਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਦੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਹਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਕਾਰਬਨ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਰੱਖਣ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ

ਗ੍ਰੈਗਰੀ ਡਿੱਪਲ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਿੱਚ, ਹੀਰੇ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਡੀ ਬੀਅਰਜ਼ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤ ਕਨੇਡਾ ਦੁਆਰਾ ਫੰਡ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਡਿੱਪਲ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਇੱਕ ਟੈਂਕ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੇ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖ਼ਾਨ ਤੋਂ ਤਾਲਿੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਸਦਾ ਮੁੱਖ ਨੁਕਤਾ ਇੱਕ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਧਾਰਾ ਤੋਂ ਗੈਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨਾ ਸੀ।

ਟੀਮ ਹੁਣ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਨਿਕਲ ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਵੱਖ ਰਸਾਇਣਕ ਆਦਤਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਖੋਜੀ ਡ੍ਰਿਲਿੰਗ ਤੋਂ ਮਿਕਸਡ ਕੰਟੇਨਰਾਂ ਤੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਰ ਉਹ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਪਾਉਣ ਅਤੇ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਹਵਾ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਠੋਸ ਬਲਾਕ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਕਿਉਂਕਿ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਕਾਰਜ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਪਣ ਬਿਜਲੀ 'ਤੇ ਚੱਲੇਗਾ। ਉਸਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਖਾਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 30 ਫ਼ੀਸਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮਸ਼ੀਲ ਟੇਲਿੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇਸ ਕਾਰਜ ਨੂੰ ਕਾਰਬਨ ਨਿਰਪੱਖ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗੀ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 50 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਕਾਰਬਨ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗੀ।

ਪਰ ਸਾਰੀਆਂ ਖਾਣ ਟੇਲਿੰਗ ਇਕਸਾਰ ਨਹੀਂ ਬਣੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਆਦਰਸ਼ ਉਤਪਾਦਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨਾਲ ਕਾਰਬਨ-ਕੈਪਚਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਢੰਗ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵਿੱਚ ਵਿਲਕੋਕਸ ਅਤੇ ਵੁਡਾਲ, ਮੋਂਟਾਨਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਲੈਟੀਨਮ, ਪੈਲੇਡੀਅਮ ਅਤੇ ਨਿਕਲ ਮਾਈਨ ਵਿੱਚ ਫੀਲਡ ਵਰਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਟੇਲਿੰਗ ਦਾ ਮੁੱਖ ਖਣਿਜ ਪਲਾਜੀਓਕਲੇਜ ਫੇਲਡਸਪਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਤੰਗ ਰਸਾਇਣਕ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਮੈਗਨੇਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਕੈਲਸੀਅਮ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਦੂਜੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਖਾਣਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮਸ਼ੀਲ ਬਣਦਾ ਹੈ।

ਲੈਬ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਗਰਮੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਅਤੇ ਅਮੋਨੀਅਮ ਲੂਣ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਕਮਜ਼ੋਰ ਐਸਿਡ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਨੂੰ ਫੜਨ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਂਡ ਨੂੰ ਤੋੜ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਵਿਲਕੋਕਸ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਟੇਲਿੰਗਾਂ 'ਤੇ ਕੋਈ ਵਿਅੰਜਨ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਮੌਕੇ ਵਿਗੜ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਅਗਲਾ ਕਦਮ

ਵੁੱਡਾਲ ਐਸਬੇਸਟਸ ਸਾਈਟਾਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਕਾਰਬਨ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਅਗਲਾ ਫੀਲਡ ਟ੍ਰਾਇਲ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਢੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਸਤਿਹ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਖਿੰਡਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੱਥੇ ਨੂੰ ਚਲਾਣਾ ਜੋ ਐਸਬੇਸਟਸ ਦੇ ਉੱਪਰ ਵਗਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਵਾ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਖਣਿਜ ਟੋਇਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਧੇ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਨੂੰ ਇੰਜੇਕਟ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਅਨੇਸ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਢਿੱਲੀ ਬੰਨ੍ਹੀ ਚੱਟਾਨ ਅਤੇ ਗੰਦਗੀ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਤੋਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਕਾਰਬੋਨੇਟ, ਬਾਈਕਾਰੋਨੇਟ, ਅਤੇ ਕੈਲਸੀਅਮ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਜਗ੍ਹਾ ਉੱਤੇ ਛੱਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਐਸਬੇਸਟਸ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗਾ।

ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਕੀ ਹਨ

ਵੁੱਡਾਲ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਵਰਮੌਂਟ ਦੀ ਇੱਕ ਐਸਬੇਸਟਸ ਸਾਈਟ ਲਗਭਗ 30 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕੂੜੇ ਦੇ ਨਾਲ, 12 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕਾਦਮੀਆਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਖਾਣਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ 40 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਖਣਿਜ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪਰ ਇਹ ਸਭ ਕੁੱਝ ਅਰਬਾਂ ਟਨ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜੋ ਮੌਸਮੀ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਸਾਰਥਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪਚਰ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕਿਤੇ ਵੀ ਜਾ ਕੇ ਹੋਰ ਖਣਿਜ ਖੋਦਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਏਗੀ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੱਗਰੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਪੇਸ਼ ਕਰੇਗੀ। ਮਾਈਨਿੰਗ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਹੈ। ਕਾਫ਼ੀ ਖਣਿਜਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ, ਪੀਸਣ, ਵੰਡਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਊਰਜਾ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਕਟੌਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਉਪਲਬਧ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਜਦੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖਣਿਜ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਈਂ ਸਾਲ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਆਕਸਾਈਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਹਰ ਸਾਲ 2.5 ਬਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਲਈ, ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤ ਸੰਚਾਰ ਪੱਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲਗਭਗ 15,000 ਵਰਗ ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ (ਲਗਭਗ 5,800 ਵਰਗ ਮੀਲ) ਦੀ ਇੱਕ 10-ਸੈਮੀ ਮੋਟੀ (ਲਗਭਗ 4 ਇੰਚ) ਪਰਤ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਸੀ। ਇਹ ਨੇਵਾਡਾ ਦੇ 5% ਤੋਂ ਥੋੜੇ ਜਿਹੇ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।

ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਸਮੱਗਰੀ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵਪਾਰਿਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੰਕਰੀਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕਠੇ, ਕੁੱਝ ਸਵੈਇੱਛਤ ਕਾਰਬਨ ਆਫ਼ਸੈਟ, ਆਦਿ। ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨਿਰੀਖਕ ਅਰਬਾਂ ਟਨ ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾਵਰ ਜਨਤਕ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਾਰਬਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ 'ਤੇ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਉਦਾਰ ਉਤਸ਼ਾਹ ਬਣਾਉਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਇਸਦਾ ਫ਼ਾਇਦਾ ਚੁੱਕੇਗੀ।

Last Updated : Feb 16, 2021, 7:31 PM IST

ABOUT THE AUTHOR

...view details