ਬੈਂਗਲੁਰੂ: ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਰੋਵਰ 'ਪ੍ਰਗਿਆਨ' 'ਤੇ ਲੱਗੇ ਇਕ ਹੋਰ ਯੰਤਰ ਨੇ ਵੀ ਇਕ ਵੱਖਰੀ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਚੰਦਰ ਖੇਤਰ 'ਚ ਗੰਧਕ (Sulphur) ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਸਟ 'ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਅਲਫ਼ਾ ਪਾਰਟੀਕਲ ਐਕਸ-ਰੇ ਸਪੈਕਟਰੋਸਕੋਪ' ਨਾਮ ਯੰਤਰ ਨੇ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਗੰਧਕ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਛੋਟੇ ਤੱਤਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, 'ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੀ ਇਹ ਖੋਜ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗੰਧਕ ਦੇ ਸਰੋਤ (ਸਰੋਤਾਂ) ਲਈ ਨਵੀਂ ਵਿਆਖਿਆ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਇਸਰੋ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਾਹ ਦੀ ਭਾਲ 'ਚ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਰੋਵਰ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਰੋਟੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਲੈਂਡਰ ਇਮੇਜਰ ਕੈਮਰੇ (Video Lander Imager Cameras) ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਸਟ 'ਚ ਕਿਹਾ, 'ਅਜਿਹਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਬੱਚਾ ਚੰਦ ਮਾਮਾ ਦੇ ਵਿਹੜੇ 'ਚ ਝੂਮ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ, ਜਦਕਿ ਮਾਂ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਦੇਖ ਰਹੀ ਹੋਵੇ।'
ਚਟਾਨਾਂ ਦਾ ਨਰੀਖਣ ਕਰ ਰਿਹਾ ਰੋਵਰ: ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜੋ 18 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਲੰਬੇ ਏਪੀਐਕਸਐਸ ਨੂੰ ਘੁੰਮਾਉਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਸਵੈਚਾਲਤ ਵਿਧੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਪੰਜ ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਡਿਟੈਕਟਰ ਸਿਰ ਨੂੰ ਇਕਸਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। 26 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ, ਛੇ ਪਹੀਆ, ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ 'ਪ੍ਰਗਿਆਨ' ਰੋਵਰ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਯੰਤਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਚੱਟਾਨਾਂ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਹਨ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ APXS ਯੰਤਰ ਚੰਦਰਮਾ ਵਰਗੇ ਪਤਲੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਾਲੇ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੇ ਉੱਤੇ ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਚੱਟਾਨਾਂ ਦੀ ਮੂਲ ਰਚਨਾ ਦੇ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ।
ਸਲਫਰ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ: ਇਸ ਵਿੱਚ ਰੇਡੀਓਐਕਟਿਵ ਸਰੋਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਧਰਾਤਲ ਦੇ ਨਮੂਨੇ 'ਤੇ ਅਲਫ਼ਾ ਕਣਾਂ ਅਤੇ ਐਕਸ-ਰੇ ਨੂੰ ਛੱਡਦੇ ਹਨ। ਨਮੂਨੇ ਵਿਚਲੇ ਪਰਮਾਣੂ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਐਕਸ-ਰੇ ਲਾਈਨਾਂ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਖਾਸ ਐਕਸ-ਰੇ ਦੀ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਤੀਬਰਤਾ ਨੂੰ ਮਾਪ ਕੇ, ਖੋਜਕਰਤਾ ਮੌਜੂਦ ਤੱਤਾਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਭਰਪੂਰਤਾ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। APXS ਨਿਰੀਖਣਾਂ ਨੇ ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ, ਸਿਲੀਕਾਨ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਆਇਰਨ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੰਭਾਵਿਤ ਤੱਤਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਗੰਧਕ ਸਮੇਤ ਦਿਲਚਸਪ ਛੋਟੇ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਰੋਵਰ 'ਤੇ ਲੱਗੇ 'ਲੇਜ਼ਰ ਇੰਡਿਊਸਡ ਬਰੇਕਡਾਉਨ ਸਪੈਕਟਰੋਸਕੋਪ' (LIBS) ਯੰਤਰ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਲਫਰ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ (sulfur on the surface of the moon) ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਨਿਰੀਖਣਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਜਾਰੀ ਹੈ।
