ਹੈਦਰਾਬਾਦ (ਬਿਲਾਲ ਭੱਟ):ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਗੱਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 10 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸੰਸਦ ਨੇ ਫੌਜੀ ਤਖਤਾਪਲਟ ਰਾਹੀਂ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਰਾਹੀਂ ਉਲਟਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਨੇ 12 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਬਹਿਸ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪੀਪੀਪੀ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੀਪਲਜ਼ ਪਾਰਟੀ), ਪੀਐਮਐਲ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ, ਨਵਾਜ਼), ਜਮੀਅਤ ਉਲੇਮਾ ਏ ਇਸਲਾਮ (ਫ਼ਜ਼ਲ) ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਮਰਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਵੋਟ ਪਾਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਤਖ਼ਤਾ ਪਲਟ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਪੂਰਾ ਦੇਸ਼ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸੱਤਾ 'ਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ (Shehbaz Sharief ) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਗਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਰਤਾ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਡੂੰਘੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢਣ ਲਈ ਆਈਐਮਐਫ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਨਤੀਜਾ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਤੋਂ ਕੁਝ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਲਈ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਕੁਝ ਕਦਮਾਂ ਦੇ ਵੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੋਈ ਸਾਕਾਰਾਤਮਕ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਏ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ, ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਰੂਸ ਤੋਂ ਸਸਤੇ ਮੁੱਲ 'ਤੇ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਮਿਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਸੀ, ਪਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਪਿਛਲੇ 23 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਸਕੋ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸਨ। ਪਰ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਖਰੀਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਰੂਸ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਤੈਅ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ।
ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਰੂਸ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਾਂਗ ਸਸਤੇ ਭਾਅ 'ਤੇ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਮਰਾਨ ਨੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨਿਰਪੱਖ ਰਸਤਾ ਚੁਣਨ ਅਤੇ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਰੂਸ ਤੋਂ ਤੇਲ ਖਰੀਦਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੀ ਸਿਆਣਪ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਾਸਕੋ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਤੇਲ ਖਰੀਦ ਲਈ ਰੂਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ, ਇਹ ਅਜੇ ਵੀ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਹੀ ਫਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਦੇਸ਼ ਹੋਰ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਨਾ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਇਮਰਾਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ 'ਬੇਲਗਾਮ' ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਮਰਾਨ ਦੀ ਪੀਟੀਆਈ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤਹਿਰੀਕ-ਏ-ਇਨਸਾਫ਼) ਖੈਬਰ ਪਖਤੂਨਖਵਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਖੈਬਰ ਪਖਤੂਨਖਵਾ (ਕੇਪੀ) ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਕਬਾਇਲੀ ਪੱਟੀ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਉਭਾਰ ਅਤੇ ਤਹਿਰੀਕ-ਏ-ਤਾਲਿਬਾਨ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਲੇਵੇਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸੰਸਦ 'ਚ ਭਰੋਸੇ ਦਾ ਵੋਟ ਗੁਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਵੱਲੋਂ ਇਮਰਾਨ ਤੋਂ ਮੂੰਹ ਮੋੜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਬਾਇਲੀ ਖੇਤਰ 'ਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਧ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਛੋਟੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹਾਂ ਨੇ ਮੁੜ ਉਭਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਤਹਿਰੀਕ-ਏ-ਤਾਲਿਬਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ (ਟੀਟੀਪੀ) ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਅਫਗਾਨ ਤਾਲਿਬਾਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਤਵਾਦ ਦਾ ਮੁੜ ਉਭਾਰ ਅਟੱਲ ਸੀ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਤੈਅ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਲਈ ਮੁਸੀਬਤ ਬਣ ਜਾਣਗੇ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਇਮਰਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੇਪੀ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ। ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਉਸ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਗੁਆ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਉਸਨੇ ਕੇਪੀ ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਨੇੜਤਾ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕਮਾਇਆ ਹੈ।