ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / international

Year Ender 2023: ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਫਲਸਤੀਨ ਸੰਘਰਸ਼, ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਅੰਤਹੀਣ ਸਿਲਸਿਲਾ ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਰਿਹਾ ਜਾਰੀ - ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ

ISRAEL HAMAS WAR: ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਡਰ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਾ ਹੋਵੇ ਇਹ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਫਲਸਤੀਨ ਯੁੱਧ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਦੇਵਤਿਆਂ 'ਤੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਦੋਸਤੀ ਦੇ ਗਠਨ ਅਤੇ ਵਿਗਾੜ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਤੇ ਜੀਵੰਤ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਜਾਣੋ ਕਿਉਂ ਸਾਲ 2023 'ਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਫਿਰ ਤੋਂ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਿਆ...

WAR GAZA BETWEEN ISRAEL HAMAS
WAR GAZA BETWEEN ISRAEL HAMAS

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Dec 31, 2023, 8:02 AM IST

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਕਰੀਬ 85 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਹਮਾਸ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਆਧਾਰਿਤ ਹੋਰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹਾਂ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਚ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਤੋਂ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ 'ਚ ਕਰੀਬ 1200 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਸਿਹਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਭਿਆਨਕਤਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ 15,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਹਮਾਸ ਦੇ ਕਈ ਹਜ਼ਾਰ ਲੜਾਕਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਫਾਈਲ ਫੋਟੋ। (ਏਪੀ ਫੋਟੋ)

7 ਅਕਤੂਬਰ: ਹਮਾਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹਾਂ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਰਾਕੇਟ ਦਾਗੇ ਅਤੇ ਬੰਦੂਕਧਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਰਹੱਦੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ, ਫੌਜੀ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਾਹਰੀ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਸੈਂਕੜੇ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 240 ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਘਾਤਕ ਹਮਲਾ ਸੀ। ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਜਿਨਸੀ ਹਿੰਸਾ ਕੀਤੀ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਨੇ ਇੱਕ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ "ਜੰਗ ਵਿੱਚ" ਹੈ ਅਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਫੌਜੀ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਹੈ।

ਫਾਈਲ ਫੋਟੋ। (ਏਪੀ ਫੋਟੋ)

9 ਅਕਤੂਬਰ: ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਦੀ 'ਪੂਰੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ' ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 'ਬਿਜਲੀ, ਭੋਜਨ, ਪਾਣੀ, ਬਾਲਣ' ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਮਲੇ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ 'ਤੇ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ।

10 ਅਕਤੂਬਰ: ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਫਿਲਸਤੀਨੀ ਬੰਦੂਕਧਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਦੁਬਾਰਾ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਿਆ।

11 ਅਕਤੂਬਰ:ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਨੇ ਇੱਕ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਦੋ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ, ਦੋਵੇਂ ਸਾਬਕਾ ਫੌਜ ਮੁਖੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕੈਬਨਿਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

13 ਅਕਤੂਬਰ:ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਬਲਾਂ ਨੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਉੱਤਰੀ ਗਾਜ਼ਾ ਖਾਲੀ ਕਰਨ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਚਲੇ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਦਹਿਸ਼ਤ ਅਤੇ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਮਚ ਗਈ।

17 ਅਕਤੂਬਰ: ਗਾਜ਼ਾ ਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਅਲ-ਅਹਲੀ ਅਰਬ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਬਾਹਰ ਇੱਕ ਧਮਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ। ਫਲਸਤੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਲਈ ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਅਸਫਲ ਫਲਸਤੀਨੀ ਰਾਕੇਟ ਲਾਂਚ ਦੇ ਕਾਰਨ ਧਮਾਕਾ ਹੋਇਆ।

ਫਾਈਲ ਫੋਟੋ। (ਏਪੀ ਫੋਟੋ)

18 ਅਕਤੂਬਰ: ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਾਈਡਨ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਨੂੰ ਗਲੇ ਲਗਾਇਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ "ਗੁੱਸੇ" ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਹਮਾਸ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਅਲਕਾਇਦਾ ਦੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵਰਲਡ ਟ੍ਰੇਡ ਸੈਂਟਰ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਹਮਲਾ ਹੋਰ ਵੀ ਭਿਆਨਕ ਸੀ।

20 ਅਕਤੂਬਰ: ਹਮਾਸ ਨੇ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਗਏ ਦੋ ਅਮਰੀਕੀ ਬੰਧਕਾਂ ਜੂਡਿਥ ਰਾਨਨ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਧੀ ਨਤਾਲੀ ਰਾਨਨ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ। ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਇਸਨੇ ਦੋ ਹੋਰ ਬੰਧਕਾਂ, ਯੋਚੇਵੇਡ ਲਿਫਸ਼ਿਟਜ਼ (85) ਅਤੇ ਨੂਰਿਟ ਕੂਪਰ (79) ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ।

27 ਅਕਤੂਬਰ:ਭਾਰੀ ਹਵਾਈ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਅਤੇ ਗੁਪਤਤਾ ਅਤੇ ਅਸਪੱਸ਼ਟਤਾ ਵਿੱਚ ਢਕੇ ਹੋਏ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਉੱਤਰੀ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਮਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਨਕਲੇਵ ਵਿੱਚ ਸੈਲਫੋਨ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਫਾਈਲ ਫੋਟੋ। (ਏਪੀ ਫੋਟੋ)

31 ਅਕਤੂਬਰ: ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਸਿਹਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਬਲਾਂ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਜਬਾਲੀਆ ਇਲਾਕੇ 'ਤੇ ਦੋ 2,000 ਪੌਂਡ ਦੇ ਬੰਬਾਂ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਰਜਨਾਂ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਮਾਸ ਦੇ ਕਮਾਂਡਰ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।

6 ਨਵੰਬਰ:ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਫੌਜ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਘੇਰ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਨੂੰ ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੈ।

15 ਨਵੰਬਰ: ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਬਲਾਂ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਹਸਪਤਾਲ, ਅਲ-ਸ਼ਿਫਾ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਹਮਾਸ ਦੇ ਮਿਲਟਰੀ ਕਮਾਂਡ ਸੈਂਟਰ ਵਜੋਂ ਦੁੱਗਣਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਹਮਾਸ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਬੂਤ ਮਿਲੇ ਹਨ ਜੋ ਉਸਦੇ ਦਾਅਵੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹਮਾਸ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸੁਰੰਗਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਨੈਟਵਰਕ ਰਾਹੀਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ।

24 ਨਵੰਬਰ: ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਹਮਾਸ ਨੇ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ ਵਿੱਚ ਲੜਾਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬੰਦ 102 ਬੰਧਕਾਂ ਅਤੇ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

2 ਦਸੰਬਰ:ਜੰਗਬੰਦੀ ਟੁੱਟ ਗਈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਬਲਾਂ ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਗਾਜ਼ਾ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਬੰਬਾਰੀ ਕੀਤੀ, 400 ਤੋਂ ਵੱਧ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਵਸਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੂਰੇ ਫਲਸਤੀਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭੰਬਲਭੂਸਾ ਅਤੇ ਡਰ ਫੈਲ ਗਿਆ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਚੇ ਹੋਏ ਲੋਕ ਪਨਾਹ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।

5 ਦਸੰਬਰ: ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਬਲਾਂ ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਸ਼ਹਿਰ ਖਾਨ ਯੂਨਿਸ ਵਿਚ ਹਮਾਸ ਦੇ ਲੜਾਕਿਆਂ 'ਤੇ ਘਰ-ਘਰ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕੀਤੀ। ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਭਾਰੀ ਬੰਬਾਰੀ ਅਤੇ ਵਿਗੜਦੀ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਹੋਣ ਲੱਗੀ।

ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਫਲਸਤੀਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਾਈਟਾਂ

  1. ਅਲ-ਅਕਸਾ ਮਸਜਿਦ: ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਸਲਿਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਹਰਮ ਅਲ-ਸ਼ਰੀਫ਼ ਅਤੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਦਾ 'ਟੈਂਪਲ ਮਾਉਂਟ' ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਇਹ ਤਿੰਨੋਂ ਧਰਮਾਂ, ਈਸਾਈ, ਯਹੂਦੀ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
  2. ਸ਼ੇਖ ਜਰਾਹ:ਸ਼ੇਖ ਜਰਾਹ ਪੂਰਬੀ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਜਦੋਂ 1948 ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਫਲਸਤੀਨੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਲੱਖਾਂ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬੇਦਖਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 28 ਫਲਸਤੀਨੀ ਪਰਿਵਾਰ ਪੂਰਬੀ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਖ ਜਾਰਾਹ ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਏ।
  3. ਵੈਸਟ ਬੈਂਕ: ਵੈਸਟ ਬੈਂਕ ਇੱਕ ਲੈਂਡਲਾਕ ਇਲਾਕਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਮ੍ਰਿਤ ਸਾਗਰ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਅਰਬ-ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਯੁੱਧ (1948) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਜੌਰਡਨ ਦੁਆਰਾ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ 1967 ਦੇ ਛੇ-ਦਿਨ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵੈਸਟ ਬੈਂਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਜਾਰਡਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹੈ।
  4. ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ: ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ 1967 ਤੋਂ ਇਸ ਪੱਟੀ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਓਸਲੋ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ਗਾਜ਼ਾ ਸਿਟੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ 'ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ 2005 ਵਿੱਚ ਇਸ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਯਹੂਦੀ ਬਸਤੀਆਂ ਨੂੰ ਇਕਪਾਸੜ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
  5. ਗੋਲਾਨ ਹਾਈਟਸ: ਗੋਲਾਨ ਹਾਈਟਸ ਇੱਕ ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਠਾਰ ਹੈ ਜੋ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ 1967 ਦੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਸੀਰੀਆ ਤੋਂ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ 1981 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇਸ ਖੇਤਰ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਅਤੇ ਗੋਲਾਨ ਹਾਈਟਸ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ।

ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੱਥ: ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਜੋ ਹੁਣ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਤੱਥ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। 1947 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਗਠਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਇਆ ਪਹਿਲਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨ ਬਾਰੇ ਸੀ। 29 ਨਵੰਬਰ, 1947 ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਇੱਕ ਮਤਾ ਪਾਸ ਕਰਕੇ ਫਲਸਤੀਨ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਨੂੰ ਦੋ ਰਾਜਾਂ, ਇੱਕ ਯਹੂਦੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਵੰਡਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਵਿੱਚ ਯੇਰੂਸ਼ਲਮ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਵੀ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ 1917 ਵਿੱਚ ਓਟੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਲਸਤੀਨੀ ਖੇਤਰ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਦੇ ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਨਿਯੰਤਰਣ (ਜਿਸਨੂੰ ਹੁਕਮ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਦੇ ਅਧੀਨ ਸੀ। ਫਲਸਤੀਨੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਯਹੂਦੀ ਅਤੇ ਅਰਬ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਿਵਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈ।

1 ਦਸੰਬਰ 1987 ਪਹਿਲਾ ਇੰਤਿਫਾਦਾ:ਇੱਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਡਰਾਈਵਰ ਨੇ ਇੱਕ ਕਾਰ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਿਸ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਕੰਢੇ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪਹਿਲੀ ਇੰਤਿਫਾਦਾ ਜਾਂ ਬਗਾਵਤ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ। ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਟੈਂਕਾਂ 'ਤੇ ਪੱਥਰ ਸੁੱਟਣ ਵਾਲੇ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਇੰਤਿਫਾਦਾ ਦੀ ਸਥਾਈ ਤਸਵੀਰ ਬਣ ਗਈ। ਅਗਲੇ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਲਗਭਗ 200 ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਅਤੇ 1,300 ਫਲਸਤੀਨੀ ਮਾਰੇ ਗਏ।

ਸ਼ੇਖ ਅਹਿਮਦ ਯਾਸੀਨ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਫਲਸਤੀਨੀ ਮੌਲਵੀ ਨੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਮੁਸਲਿਮ ਬ੍ਰਦਰਹੁੱਡ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ। ਹਮਾਸ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਵਜੋਂ ਜੇਹਾਦ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਨੇ 1997 ਵਿੱਚ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details