ਥਿੰਪੂ/ਭੂਟਾਨ:ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਆਰਥਿਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਭੂਟਾਨ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਮੋਰਚੇ 'ਤੇ ਅਸਫਲਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਭੂਟਾਨ 'ਚ 'ਕੁਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੁਸ਼ੀ' ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇਣ ਦੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ (Bhutan Parliamentary Voting) ਵਚਨਬੱਧਤਾ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉੱਠ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਚੋਣ ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੋ ਪਾਰਟੀਆਂ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਹਨ। ਭੂਟਾਨ ਟੈਂਡਰੇਲ ਪਾਰਟੀ (ਬੀਟੀਪੀ) ਅਤੇ ਪੀਪਲਜ਼ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ (ਪੀਡੀਪੀ) ਭੂਟਾਨ ਦੀਆਂ ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਾਰਟੀਆਂ ਹਨ। ਦੋਵਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਫਲਸਫੇ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀ ਸਿਧਾਂਤਕ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਹੈ। ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਫਲਸਫੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭੂਟਾਨ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਨੂੰ 'ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ' ਦੁਆਰਾ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਚੋਣ ਅਧਿਕਾਰੀ ਭੁਟਾਨ ਦੇ ਸਮਦਰੂਪ ਜ਼ੋਂਗਖਾਰ ਵਿੱਚ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿਖੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਦੀਆਂ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੋਸਟਲ ਬੈਲਟ ਦੀ ਛਾਂਟੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ। (ਫੋਟੋ: ਏਪੀ) ਭੂਟਾਨ ਆਕਾਰ ਵਿਚ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਭੂਟਾਨ ਵਿਚ ਕੁਝ ਵੋਟਰ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਗੇੜੇ ਮਾਰਦੇ ਦੇਖੇ ਗਏ ਹਨ। ਅਲ ਜਜ਼ੀਰਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਸ ਕਾਰਨ ਗੰਭੀਰ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੀ ਹੈ।
ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ : ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭੂਟਾਨ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ 29 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਔਸਤਨ 1.7 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨੌਜਵਾਨ ਨਾਗਰਿਕ ਪਿਛਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਿਹਤਰ ਵਿੱਤੀ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨੌਜਵਾਨ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਚਲੇ ਗਏ।
ਭੂਟਾਨ ਦੇ ਦੇਵਥਾਂਗ ਵਿੱਚ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਪੂਰਵ ਸੰਧਿਆ 'ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮਚਾਰੀ ਇੱਕ ਪੋਲਿੰਗ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਵੋਟਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ। (ਫੋਟੋ: ਏਪੀ) ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੀਜ਼ੇ ਜਾਰੀ:ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਖਬਰ ਮੁਤਾਬਕ, ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 15,000 ਭੂਟਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀਜ਼ਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਲਗਭਗ 2 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਅਲ ਜਜ਼ੀਰਾ ਮੁਤਾਬਕ ਚੋਣਾਂ ਲੜ ਰਹੀਆਂ ਦੋਵਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਲਈ ਜਨਤਕ ਪਰਵਾਸ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। ਭੂਟਾਨ ਟੈਂਡਰੇਲ ਪਾਰਟੀ (ਬੀਟੀਪੀ) ਦੇ ਕੈਰੀਅਰ ਸਿਵਲ ਸਰਵੈਂਟ ਪੇਮਾ ਚਵਾਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਨੂੰ ਗੁਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਪੋਲਿੰਗ ਅਧਿਕਾਰੀ ਭੂਟਾਨ ਦੇ ਮੋਰੁੰਗ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਪੂਰਵ ਸੰਧਿਆ 'ਤੇ ਇੱਕ ਪੋਲਿੰਗ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਬਾਹਰ ਨਿਰੀਖਣ ਕਰਦੇ ਹੋਏ। (ਫੋਟੋ: ਏਪੀ) ਕੋਰੋਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਹੀਂ ਉਭਰ ਪਾਇਆ ਦੇਸ਼:56 ਸਾਲਾ ਚੇਵਾਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਿਲਸਿਲਾ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਖਾਲੀ ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਵਿਰਾਨ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ, 58 ਸਾਲਾ ਸ਼ੇਰਿੰਗ ਤੋਬਗੇ, ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਪੀਪਲਜ਼ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ (ਪੀਡੀਪੀ) ਦੇ ਮੁਖੀ, ਨੇ ਭੂਟਾਨ ਦੀਆਂ "ਬੇਮਿਸਾਲ ਆਰਥਿਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਵਾਸ" 'ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ।
ਇੱਕ ਚੋਣ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇਵਥਾਂਗ, ਭੂਟਾਨ ਵਿੱਚ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਪੂਰਵ ਸੰਧਿਆ 'ਤੇ ਇੱਕ ਪੋਲਿੰਗ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਬਾਹਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਬੈਲਟ ਪੇਪਰ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੋਏ। (ਫੋਟੋ: ਏਪੀ) ਅਲ ਜਜ਼ੀਰਾ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਠਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ 'ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ, ਭੂਟਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਹਿੱਸਾ ਪਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਰੋਨਵਾਇਰਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਵਿਘਨ ਤੋਂ ਉਭਰਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ।
