ਦੁਬਈ: ਮੁਸਲਮਾਨ ਸ਼ਰਧਾਲੂ, ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਮਾਸਕ ਪਾ ਕੇ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਇਕੱਲੇ ਰਹਿਣ ਮਗਰੋਂ, ਛੋਟੇ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਲੱਖਣ ਅਤੇ ਸਕੇਲ-ਡਾਉਨ ਹੱਜ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਲਈ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਮੱਕਾ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਸਾਉਦੀ ਅਰਬ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵੱਖਰਾ ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਹੱਜ ਹੱਜ ਇਸਲਾਮ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜੋ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਚੱਲਣਾ ਹੈ ਜਿਸ ‘ਤੇ ਪੈਗੰਬਰ ਮੁਹੰਮਦ ਲਗਭਗ 1,400 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਰੇ ਸਨ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਨਬੀ ਇਬਰਾਹਿਮ ਅਤੇ ਇਸਮਾਈਲ, ਜਾਂ ਅਬਰਾਹਾਮ ਅਤੇ ਇਸ਼ਮਾਈਲ (ਜਿਵੇਂ ਬਾਈਬਲ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ) ਦੇ ਕਦਮ ਵੀ ਮਿਲਣਗੇ।
ਸਾਉਦੀ ਅਰਬ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵੱਖਰਾ ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਹੱਜ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਰੂਹਾਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੱਜ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਨਿਮਰਤਾ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਲਿਆਉਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਆਏ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਮੋਢਾ ਜੋੜ ਕੇ ਇਕੱਠਿਆਂ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸਮਾਜਕ ਦੂਰੀ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ 20 ਜਾਨਿਆਂ ਦੇ ਛੋਟੇ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।
ਸਾਉਦੀ ਅਰਬ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵੱਖਰਾ ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਹੱਜ ਇਹ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਇੱਕ ਯਾਤਰਾ ਹੈ ਜੋ ਮੁਸਲਮਾਨ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨਾਲ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਆਮ ਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਸੀ ਕਿ ਆਦਮੀ ਧੱਕਾ ਲਗਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਬੇ ਦੇ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਹੱਜ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਸਕਣ, ਅਤੇ ਮਾਪੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸ਼ੀਆ, ਸੁੰਨੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੁਸਲਿਮ ਸੰਪਰਦਾਵਾਂ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ 25 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫਿਰਕੂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਕੱਠੇ ਖਾਣਾ ਖਾਂਧੇ ਅਤੇ ਤੌਬਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਸਾਲ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਕੱਲੇ ਆਪਣੇ ਹੋਟਲ ਦੇ ਕਮਰਿਆਂ ਵਿਚ ਖਾਣਾ ਖਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਾਉਦੀ ਸਰਕਾਰ ਯਾਤਰੂਆਂ ਦੇ ਯਾਤਰਾ, ਰਿਹਾਇਸ਼, ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਸਾਰੇ ਖਰਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਤਜ਼ਰਬਾ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਪਾਪਾਂ ਨੂੰ ਧੋਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦਾ ਇਕ ਮੌਕਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
