ਕਾਬੁਲ: ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀ ਜੰਗ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਅਤੇ ਨਾਟੋ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਰਸਮੀ ਵਾਪਸੀ ਤੋਂ ਕੁਝ ਹਫਤੇ ਪਹਿਲਾਂ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪੂਰੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ। ਚਾਰ ਹੋਰ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀਆਂ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਕਾਬੁਲ ਵੱਲ ਵਧਿਆ।
ਪਿਛਲੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੂਜੇ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ - ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਹੇਰਾਤ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਕੰਧਾਰ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੇਲਮੰਦ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਲਸ਼ਕਰਗਾਹ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਤਕਰੀਬਨ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੌਰਾਨ ਹੇਲਮੰਡ ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਨਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ।
ਦੱਖਣੀ ਖੇਤਰ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ੇ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ 34 ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਕੁਝ ਹਫਤਿਆਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਆਖਰੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੋ-ਤਿਹਾਈ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੇਤਰ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ।
ਕਾਬੁਲ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਲੋਗਰ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੇ ਸੂਬਾਈ ਰਾਜਧਾਨੀ ਪੁਲੀ-ਏ-ਅਲੀਮ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਇੱਕ ਨੇੜਲੀ ਜੇਲ੍ਹ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਕਾਬੁਲ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 80 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਾਬੁਲ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਲੜਾਈ ਨੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਪਕੜ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਤਾਜ਼ਾ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜੀ ਖੁਫੀਆ ਮੁਲਾਂਕਣ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਬੁਲ 30 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਿਦਰੋਹੀਆਂ ਦੇ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਮੌਜੂਦਾ ਰੁਖ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਤਾਲਿਬਾਨ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪੂਰਾ ਕੰਟਰੋਲ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਇਸ ਰਫਤਾਰ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ, ਤਾਂ ਅਫਗਾਨ ਸਰਕਾਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਹੱਟਣ ਅਤੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸਮੂਹ ਨੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਹੇਲਮੰਡ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਰੂਜ਼ਗਾਨ ਅਤੇ ਜ਼ਾਬੁਲ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀਆਂ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਹੇਲਮੰਡ ਦੀ ਸੂਬਾਈ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੇ ਮੁਖੀ ਅਤਾਉੱਲਾ ਅਫਗਾਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਭਾਰੀ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੂਬਾਈ ਰਾਜਧਾਨੀ ਲਸ਼ਕਰਗਾਹ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਥਾਪਨਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਆਪਣਾ ਚਿੱਟਾ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲਸ਼ਕਰਗਾਹ ਦੇ ਬਾਹਰ ਸਥਿਤ ਤਿੰਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫੌਜ ਦੇ ਅੱਡੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਹੇਠ ਹਨ।
ਜ਼ਾਬੁਲ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੀ ਸੂਬਾਈ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੇ ਮੁਖੀ ਆਟਾ ਜਾਨ ਹੱਕਬਯਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਲਾਤ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਹੇਠ ਚਲੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇੜਲੇ ਫੌਜੀ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਉਰੂਜ਼ਗਾਨ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਦੋ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਥਾਨਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸੂਬਾਈ ਰਾਜਧਾਨੀ ਤਿਰਿਨ ਕੋਟ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਬਿਸਮਿੱਲਾਹ ਜਾਨ ਮੁਹੰਮਦ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੁੱਲਾ ਰਹੀਮੀ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ।