ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / international

ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਕਿਵੇਂ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ

ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ (Taliban Govt) ਕਿਵੇਂ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ , ਇਸ ਉੱਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਨਜਰਾਂ ਹਨ। ਤਾਜ਼ਾ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਮੁੱਲਾ ਬਰਾਦਰ ਦੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਉਪ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਸਬੰਧੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਖਬਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੁੱਲਾ ਮੋਹੰਮਦ ਉਮਰ ਦੇ ਬੇਟੇ ਮੁੱਲਾ ਯਾਕੂਬ ਨਵੇਂ ਰਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਹੋਣਗੇ।

ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਕਿਵੇਂ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਕਿਵੇਂ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ

By

Published : Sep 7, 2021, 10:54 PM IST

ਪੇਸ਼ਾਵਰ : ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਇਕਾਈ ਰਹਿਬਰੀ ਸ਼ੂਰਾ (Rehbari Shura chief) ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੁੱਲਾ ਮੋਹੰਮਦ ਹਸਨ ਅਖੁੰਦ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸਿਖਰ ਨੇਤਾ ਮੁੱਲਾ ਹੈਬਤੁੱਲਾਹ ਅਖੁੰਦਜਾਦਾ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਾਮਜਦ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਇੱਕ ਖਬਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਮੁੱਲਾ ਹਸਨ ਹੋਣਗੇ ਉਪ ਪ੍ਰਮੁੱਖ

ਅਖਬਾਰ ਦ ਨਿਊਜ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਨੇ ਕਈ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੁੱਲਾ ਅਬਦੁਲ ਗਨੀ ਬਰਾਦਰ ਅਤੇ ਮੁੱਲਾ ਅਬੱਦੁਸ ਸਲਾਮ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਮੁੱਲਾ ਹਸਨ (Mulla Hasan) ਦੇ ਉਪ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ, ਜਿਸ ਦਾ ਐਲਾਨ ਅਗਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।

ਮੁੱਲਾ ਹਸਨ ਰਹਿਬਰੀ ਸ਼ੂਰਾ ਦੇ ਮੁਖੀ ਹਨ

ਮੁੱਲਾ ਹਸਨ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਇਕਾਈ ਰਹਿਬਰੀ ਸ਼ੂਰਾ ਜਾਂ ਅਗਵਾਈ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੇ ਮੁਖੀ ਹਨ, ਜੋ ਸਿਖਰ ਨੇਤਾ ਦੇ ਸਹਿਮਤੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਉੱਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਖਬਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁੱਲਾ ਹੈਬਤੁੱਲਾਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁੱਲਾ ਹਸਨ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ। ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸ਼ਸਤਰਬੰਦ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਮੋਢੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ ਮੁੱਲਾ ਹਸਨ

ਅਖਬਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮੁੱਲਾਂ ਹਸਨ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੁਆਤੀ ਥਾਂ ਕੰਧਾਰ ਨਾਲ ਤਾੱਲੁਕ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਸਤਰਬੰਦ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਹਿਬਰੀ ਸ਼ੂਰਾ ਦੇ ਮੁਖੀ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ 20 ਸਾਲ ਤੱਕ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮੁੱਲਾ ਹੈਬਤੁੱਲਾਹ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1996 ਤੋਂ 2001 ਤੱਕ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਪਿੱਛਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਸ਼ਰਫ ਗਨੀ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਛੱਡ ਕੇ ਚਲੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਕਾਬਲ ਉੱਤੇ ਕਬਜਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਲੋਂ ਉੱਥੇ ਹਫੜਾ ਦਫ਼ੜੀ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ - ਤਾਲਿਬਾਨ ਸੰਕਟ ( Afghan Taliban Crisis )ਦੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਘਟਨਾਕਰਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਹੀ 17 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਪੀਐਮ ਨੇ ਹਿੰਦੂ-ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਣ ਦੇਣ ਦੀ ਕਹੀ ਹੈ ਗੱਲ

ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਰਕਾਰੀ ਰਿਹਾਇਸ਼‘ਤੇ ਹੋਈ ਇਸ ਅਹਿਮ ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਫਸਰਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਹਦਾਇਤ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਣ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਇੰਤਜਾਰ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਵੇਖੇਗਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਗਠਨ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਕਿਵੇਂ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਉਦੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਉੱਤੇ ਵੀ ਆਪਣਾ ਰੁਖ਼ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੋ ਪੱਖੀ , ਅੰਤਰੀ ਮੁੱਦਾ ਮਾਨਤਾ ਹੈ। ਪੀਐਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਹਿੰਦੁਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਣ ਦੇਵਾਂਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਬਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਦੂਤ ਅਤੇ ਦੂਤਾਵਾਸ ਦੇ ਅਫਸਰਾਂ ਸਮੇਤ 120 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦਾ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਪੁੱਜਾ ਸੀ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਸੁੱਖੀ ਸਾਂਦੀ ਵਾਪਸੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਬੁਲ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਵਪਾਰਕ ਉਡਾਣਾਂ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਹੁੰਦਿਆਂ ਹੀ ਉੱਥੇ ਫਸੇ ਹੋਰ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਅਪਣਾਇਆ ਮਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਨਰਮ ਰਵੱਈਆ

ਕਾਬੁਲ ਉੱਤੇ ਕੱਬਜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਨਰਮ ਰਵੱਈਆ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਸਮੁੱਚੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਮ ਮਾਫੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਉਸ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸ਼ੰਕੇ ਦੂਰ ਕਰਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਵਲੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕਾਬੁਲ ਛੱਡ ਕੇ ਭੱਜਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਵੇਖੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜਿਸ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਉੱਤੇ ਹਫੜਾ ਦਫ਼ੜੀ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਕਈ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।

ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਮੁੜ ਉਸਾਰੀ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਹੈ ਵੱਡਾ ਨਿਵੇਸ਼

ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ 2001 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਉਸਾਰੀ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 3 ਬੀਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਸੰਸਦ ਭਵਨ , ਸਲਮਾ ਬੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਜਰਾਂਜ - ਦੇਲਾਰਾਮ ਹਾਈਵੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਰਤ - ਈਰਾਨ ਦੇ ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਦੇ ਰਣਨੀਤੀਕ ਚਾਬਹਾਰ ਦੇ ਸ਼ਾਹਿਦ ਬੇਹੇਸ਼ਟੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਬਰਥ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਟਰਮੀਨਲ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕਰਨਾ ਸੀ , ਜੋ ਇੱਕ ਲਾੰਘੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੁੰਦਾ। ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਵਪਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ , ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਰੂਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਦੋ ਟਰਮੀਨ , 600 - ਮੀਟਰ ਕਾਰਗੋ ਟਰਮੀਨਲ ਅਤੇ 640 - ਮੀਟਰ ਕਨਟੇਨਰ ਟਰਮੀਨਲ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 628 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਮੀ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਹੋਣਾ ਵੀ ਸੀ , ਜੋ ਚਾਬਹਾਰ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਸਰਹੱਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਜਾਹੇਦਾਨ ਨਾਲ ਜੋੜਦੀ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਚੀਨ ਦੇ ਚਾਬਹਾਰ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਗਵਾਦਰ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਸੰਕੇ ਹਨ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details