ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ:ਪ੍ਰਚੂਨ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਕਣਕ ਅਤੇ ਕਣਕ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਰੀਬ ਡੇਢ ਸਾਲ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸਾਧਾਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਕਾਰਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਮਹਿੰਗਾਈ ਬਨਾਮ ਅੰਤਰ-ਦਰ: ਕਣਕ ਅਤੇ ਕਣਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਉੱਚ ਪ੍ਰਚੂਨ ਮਹਿੰਗਾਈ, ਜੋ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਦੋਹਰੇ ਅੰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਨੀਤੀਗਤ ਦਰਾਂ, ਰੇਪੋ ਅਤੇ ਰਿਵਰਸ ਰੈਪੋ ਦਰਾਂ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਬੈਂਕ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਕੋਲ ਵਾਧੂ ਫੰਡ, ਜੋ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਲਏ ਗਏ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹੋਮ ਲੋਨ, ਆਟੋ ਲੋਨ, ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਲੋਨ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਲਈ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਕਣਕ ਦੀ ਕੀਮਤ: ਪ੍ਰਚੂਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਅਤੇ ਕਣਕ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਕਤੂਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਵਧਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ ਜਦੋਂ ਇਹ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਉਭਰ ਕੇ ਅਕਤੂਬਰ 2020 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨਾਲੋਂ 1% ਮਹਿੰਗਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਕਿਸੇ ਲਈ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਮੰਨਣ ਲਈ ਕਿ ਸਾਲ-ਦਰ-ਸਾਲ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕੀਮਤਾਂ ਹੋਰ 14 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਵਧਦੀਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਣਕ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਕੋਲ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦਾ ਵਾਧੂ ਭੰਡਾਰ ਹੈ।
ਕਣਕ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ: ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਈ 2022 ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਜਦੋਂ ਸਾਲ-ਦਰ-ਸਾਲ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ 8.6% ਤੋਂ 8.5% ਤੱਕ 10 ਅਧਾਰ ਅੰਕ (ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਦਸਵਾਂ ਹਿੱਸਾ) ਦੀ ਮਾਮੂਲੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਸੀ, ਉੱਥੇ ਹੈ। ਕਣਕ ਅਤੇ ਕਣਕ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਚੂਨ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ। ਸਥਿਤੀ ਉਦੋਂ ਹੋਰ ਵਿਗੜ ਗਈ ਜਦੋਂ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਅਤੇ ਕਣਕ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਚੂਨ ਮਹਿੰਗਾਈ 10.7% ਦੇ ਦੋਹਰੇ ਅੰਕਾਂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਕਣਕ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦੋਹਰੇ ਅੰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਤਾਪਮਾਨ: ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਤਾਜ਼ਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸਾਲ ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ, ਕਣਕ ਅਤੇ ਕਣਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਚੂਨ ਮਹਿੰਗਾਈ 20% ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਈ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਕਣਕ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਉਣ ਦੀ ਕੋਈ ਉਮੀਦ ਸੀ, ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਫਰਵਰੀ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਤਾਪਮਾਨ 'ਚ ਅਸਾਧਾਰਨ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਬੱਦਲਵਾਈ 'ਚ ਆ ਗਈ ਹੈ।
ਸੀ.ਪੀ.ਆਈ. ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦੇ ਉਤਪਾਦ- ਖਪਤਕਾਰ ਮੁੱਲ ਸੂਚਕਾਂਕ (ਸੀਪੀਆਈ) ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਅਤੇ ਕਣਕ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਸੰਯੁਕਤ ਭਾਰ 3.89% ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦਸੰਬਰ 2022 ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2023 ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਚੂਨ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 11.4% ਅਤੇ 11.0% ਸੀ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚੂਨ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੂਚਕਾਂਕ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਰ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਹਨ।