ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / business

ਵਪਾਰ 2019 : 24 ਘੰਟੇ 7 ਦਿਨ ਬਿਜਲੀ ਦੇਣਾ ਹਾਲੇ ਵੀ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ - 24 ਘੰਟੇ 7 ਦਿਨੋਂ ਬਿਜਲੀ ਦੇਣਾ ਹਾਲੇ ਵੀ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ

ਬਿਜਲੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਲਈ ਦੂਸਰੀ ਚੁਣੌਤੀ 14,305 ਮੈਗਾਵਾਟ ਉਤਪਾਦਨ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਗੈਸ ਪਲਾਂਟਸ ਨੂੰ ਪਟੜੀ ਉੱਤੇ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਹੈ। ਈਂਧਨ ਦੇ ਘਾਟ ਕਰ ਕੇ ਇਹ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਰੁੱਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ ਇਹ ਦੇਖਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਉੱਤੇ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।

Rewind 2019, Business 2019
ਵਪਾਰ 2019 : 24 ਘੰਟੇ 7 ਦਿਨ ਬਿਜਲੀ ਦੇਣਾ ਹਾਲੇ ਵੀ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ

By

Published : Dec 26, 2019, 5:27 PM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਬਿਜਲੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਵੱਧਦੇ ਬਕਾਏ ਦੀ ਵਸੂਲੀ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਅਤੇ ਵੰਡਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਲਈ ਬਿਜਲੀ ਖ਼ਰੀਦ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਭੁਗਤਾਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਵਰਗੇ ਹੱਲਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਸਾਲ ਮੰਤਰਾਲਾ ਸੁਰੱਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸੱਤੋਂ ਦਿਨ 24 ਘੰਟੇ ਬਿਜਲੀ ਉਪਲੱਭਧ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਕੀਕ੍ਰਿਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਉਪਲੱਭਧ ਕਰਵਾਉਣ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਕਰ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਖ਼ਰਾਬ ਵਿੱਤੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚਕਾਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।

ਬਿਜਲੀ ਮੰਤਰੀ ਆਰ ਕੇ ਸਿੰਘ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ 2020 ਲਈ ਏਜੰਡਾ ਤਿਆਰ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਸੱਤੋਂ ਦਿਨ 24 ਘੰਟੇ ਬਿਜਲੀ, ਮਾਨਕੀਕ੍ਰਿਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਗਾਹਕਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ, ਉਦੈ-2 ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ, ਸਮਾਰਟ-ਪ੍ਰੀਪੇਡ ਮੀਟਰਾਂ ਨੂੰ ਲਾਉਣਾ, ਬਿਜਲੀ ਵਿਤਰਣ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਉੱਤੇ ਭੁਗਤਾਨ, ਗੈਸ ਆਧਾਰਿਤ ਪਲਾਂਟਾਂ ਨੂੰ ਪਟੜੀ ਉੱਤੇ ਲਿਆਉਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਉਪਲੱਭਦੀਆਂ ਬਾਰੇ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਹੱਲ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਬਿਜਲੀ ਸਰਪਲੱਸ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗਰਿਡ ਵਿੱਚ ਪਿਰੋਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਹਰ ਪਿੰਡ ਅਤੇ ਹਰ ਘਰ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਬਿਜਲੀ ਵਿਕਾਸ ਯੋਜਨਾ (ਆਈਪੀਡੀਐੱਸ) ਅਤੇ ਦੀਨ ਦਿਆਲ ਗ੍ਰਾਮ ਜੋਤੀ ਯੋਜਨਾ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤਾਂਕਿ ਵਿਤਰਣ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਗੜਬਰੀਆਂ ਦੂਰ ਹੋਣ। ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ 7 ਦਿਨ 24 ਘੰਟੇ ਬਿਜਲੀ ਉਪਲੱਭਧ ਕਰਵਾਉਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਅਸੀਂ ਕਾਰਬਨ ਉਤਸਰਜਨ ਵਿੱਚ ਘਾਟ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਿਜਲੀ ਉਦਯੋਗ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬਿਜਲੀ ਵਿਤਰਣ ਕੰਪਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਦੇ ਵਧਦੇ ਬਕਾਏ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਅਤੇ ਦਬਾਅ ਵਾਲੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਕਰਜ਼ ਸੋਧ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੇ ਹੱਲਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।

ਸਵਤੰਤਰ ਬਿਜਲੀ ਉਦਯੋਗ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੇ ਮਹਾਂ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਹੈਰੀ ਧਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਬਾਅ ਵਾਲੀ ਬਿਜਲੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ ਸੋਧ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਉਤਾਪਦਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਦਬਾਅ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਤਰਣ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੋਂ ਭੁਗਤਾਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਤਰਣ ਕੰਪਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਰਾਸ਼ੀ ਬਕਾਇਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਬਿਊਨਲ (ਐੱਨਸੀਐੱਲਟੀ) ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਭੇਜਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।

ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਪੋਰਟਲ ਮੁਤਾਬਕ ਬਿਜਲੀ ਵਿਤਰਣ ਕੰਪਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਉਤਪਾਦਕ ਇਕਾਇਆਂ ਦਾ ਬਕਾਇਆਂ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ 48 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵੱਧ ਕੇ 81,010 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲਾ ਬਕਾਇਆ ਭਾਵ 60 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਮੁਹੱਲਤ ਅਵਧੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਬਕਾਇਆ ਰਾਸ਼ੀ ਵੱਧ ਕੇ 67,143 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਰਾਸ਼ੀ 39,338 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ।

ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਦੇ ਸੰਘ ਦੇ ਮਹਾਂ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਕਕ ਅਸ਼ੋਕ ਖ਼ੁਰਾਨਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੁੱਖ ਮਸਲਾ ਇਹ ਰੈ ਕਿ ਬਿਜਲੀ ਵਿਰਤਣ ਕੰਪਨੀਆਂ ਉਤਪਾਦਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਾ ਸਮੇਂ ਉੱਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ। ਜੇ ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਕ ਕੰਪਨੀ ਬਿਜਲੀ ਵੇਚਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕੇ ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਨੇ 1 ਅਗਸਤ ਤੋਂ ਭੁਗਤਾਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਵਸਥਾ ਤਹਿਤ ਵਿਤਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚ ਖ਼ਾਤੇ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਉਧਾਰ ਪੱਤਰ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕਰਵਾਉਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉਦੈ ਪੋਰਟਲ ਮੁਤਾਬਕ 16 ਸੂਬਿਆਂ ਨੇ ਵਿਰਤਣ ਕੰਪਨਈਆਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਬੋਝ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ 2.32 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਮੁੱਲ ਦੇ ਬਾਂਡ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਦਕਿ ਟੀਚਾ 2.69 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ।

ਇਸ ਮੁਤਾਬਕ 25 ਸੂਬਿਆਂ ਦਾ ਸਕਲ ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਨੁਕਸਾਨ 21,09 ਫ਼ੀਸਦੀ ਰਿਹਾ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰ 15 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੇ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਹੈ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details