ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲਾਂ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਲਈ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਜਹਾਂਗੀਰਪੁਰੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲਾਂ ਦੁਆਰਾ 24 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਦੇ 9 ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਅਤੇ ਕਵਰੇਜ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਸਖ਼ਤ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਾਲੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਚੈਨਲਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਲਏ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਰੱਖੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਦੱਸੋ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀ ਗਲਤ ਹੈ? ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਸਾਰੇ ਨੌਂ ਖਾਸ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਉਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲ ਰੂਸ ਦੁਆਰਾ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤੀ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਘਿਣਾਉਣੀਆਂ ਸੁਰਖੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪਾਇਆ ਸਗੋਂ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਲਈ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਅਤੇ ਮਨਘੜਤ ਦਾਅਵੇ ਕਰਨ ਸਮੇਤ ਅਤਿਕਥਨੀ ਵਰਤਣ ਲਈ ਟੀਵੀ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ।
ਸਨਸਨੀਖੇਜ਼ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ: ਸਲਾਹਕਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲ ਨੇ 18 ਅਪ੍ਰੈਲ 2022 ਨੂੰ ਨਿਊਜ਼ ਆਈਟਮ 'ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਐਟਮੀ ਹੈੱਡਕੈਂਪ' ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਰੂਸ ਯੂਕਰੇਨ 'ਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਮਲੇ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੈਨਲ ਨੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸਨਸਨੀਖੇਜ਼ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਮਲਾ ਹੋਣ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਗਲਤ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਉਦਾਹਰਨ ਵੀ: ਦੂਜਾ ਮਾਮਲਾ ਯੁੱਧ ਦੀ ਕਵਰੇਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਚੈਨਲ ਬਾਰੇ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਅਟਕਲਾਂ ਨੂੰ ਹਵਾ ਦਿੰਦਾ ਰਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਡਰ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ 'ਰੂਸ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ 'ਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਮਲੇ ਲਈ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਹੈ'। ਯੂਕਰੇਨ 'ਤੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਹਮਲੇ ਬਾਰੇ ਗਲਤ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਦੀ ਤੀਜੀ ਉਦਾਹਰਣ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਕ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲ ਨੇ 18 ਅਪ੍ਰੈਲ 2022 ਨੂੰ 'ਨਿਊਕਲੀਅਰ ਪੁਤਿਨ ਜ਼ੇਲੇਨਸਕੀ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ', 'ਪਰਮਾਣੂ ਕਾਰਵਾਈ ਜ਼ੇਲੇਂਸਕੀ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ' ਸਿਰਲੇਖ ਨਾਲ ਆਧਾਰਹੀਣ ਅਤੇ ਸਨਸਨੀਖੇਜ਼ ਖਬਰ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤੀ।
ਝੂਠੇ ਤੱਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ:ਚੈਨਲਾਂ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਝੂਠੇ ਹਵਾਲੇ ਦੇ ਕੇ ਕਈ ਗੈਰ-ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਦਾਅਵੇ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤੇ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਧਿਕਾਰਤ ਰੂਸੀ ਮੀਡੀਆ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੀਜਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੈਨਲ ਨੇ ਝੂਠੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਵਾਲੀ ਫੁਟੇਜ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਬ੍ਰੀਫਕੇਸ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਕ ਹੋਰ ਉਦਾਹਰਣ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਕ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲ ਨੇ 19 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਝੂਠੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਦਾਅਵੇ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਦਾਅਵਾ ਸੀ ਕਿ 'ਅਮਰੀਕੀ ਏਜੰਸੀ ਸੀਆਈਏ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸ ਯੂਕਰੇਨ 'ਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੇਗਾ'।