ਰਾਜਸਥਾਨ/ਭਰਤਪੁਰ:ਬਾਘਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਇਕ ਖਾਸ ਪਛਾਣ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਜੰਗਲ ਸਫਾਰੀ ਅਤੇ ਟਾਈਗਰ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਵੱਡੀਆਂ ਹਸਤੀਆਂ ਰਾਜਸਥਾਨ ਟਾਈਗਰ ਰਿਜ਼ਰਵ (Rajasthan tiger Reserves) ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੈਲਾਨੀ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਜੰਗਲ ਦੀ ਰਾਖ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਵੀ ਬਾਘ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਭਾਵੇਂ ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਬਾਘਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸੂਬੇ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬਾਘ ਲਾਪਤਾ ਹਨ (Tigers going missing from Rajasthan forest)।
ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ 3 ਟਾਈਗਰ ਰਿਜ਼ਰਵ 'ਚੋਂ 3 ਸਾਲਾਂ 'ਚ 14 ਬਾਘ ਲਾਪਤਾ ਹੋਏ ਹਨ। ਕਈ ਬੱਚੇ ਵੀ ਲਾਪਤਾ ਹਨ। ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਬਾਘਾਂ ਦੇ ਲਾਪਤਾ ਹੋਣ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਘ ਕਿਸ ਕਾਰਨ ਗਾਇਬ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕਿੱਥੇ ਕਿੰਨ੍ਹੇ ਬਾਘ ਲਾਪਤਾ: ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਰਣਥੰਬੌਰ ਟਾਈਗਰ ਰਿਜ਼ਰਵ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਾਘ ਲਾਪਤਾ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰਣਥੰਭੌਰ ਕੋਰ ਖੇਤਰ ਤੋਂ 9 ਬਾਘ (T20, T23, T47, T64, T95, T73, T97, T100, T123), ਰਣਥੰਬੋਰ ਬਫਰ ਜ਼ੋਨ (T42, T62) ਤੋਂ 2 ਅਤੇ 2 ਟਾਈਗਰ (T72, T92) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਰਣਥੰਬੋਰ ਟਾਈਗਰ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੇ ਬਾਹਰ ਕੈਲਾਦੇਵੀ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਲਾਪਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਾਗ਼ ਐਮਟੀ 1 ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕੁੰਦਰਾ ਪਹਾੜੀਆਂ ਤੋਂ ਲਾਪਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰਣਥੰਬੌਰ ਟਾਈਗਰ ਰਿਜ਼ਰਵ ਤੋਂ 7 ਅਤੇ ਮੁਕੁੰਦਰਾ ਤੋਂ 2 ਸ਼ਾਵਕ ਵੀ ਲਾਪਤਾ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰਿਸਕਾ ਤੋਂ ਟਾਈਗਰ ST 13 ਵੀ ਲਾਪਤਾ ਹੈ।
ਰਣਥੰਬੋਰ ਟਾਈਗਰ ਰਿਜ਼ਰਵ
2019 | 2 ਬਾਘ ਲਾਪਤਾ |
2020 | 7 ਬਾਘ ਲਾਪਤਾ |
2021 | 4 ਬਾਘ ਲਾਪਤਾ |
ਮੁਕੁੰਦਰਾ ਹਿਲਸ ਟਾਈਗਰ ਰਿਜ਼ਰਵ
2020 | 1 ਬਾਘ ਲਾਪਤਾ |