ਪੰਜਾਬ

punjab

By

Published : Aug 11, 2022, 8:13 PM IST

Updated : Aug 12, 2022, 11:30 AM IST

ETV Bharat / bharat

ਜਾਣੋ ਭਾਰਤ ਦੇ 10 ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੰਦਰਾਂ ਬਾਰੇ ਕੀ ਹੈ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ?

ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 900 ਮਿਲੀਅਨ ਹਿੰਦੂ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਿੰਦੂ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣਾ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੇ ਹਨ, ਆਓ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਕੁਝ ਕੁ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ 10 ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ...

ਭਾਰਤ ਦੇ 10 ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੰਦਰ
ਭਾਰਤ ਦੇ 10 ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੰਦਰ

ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਡੈਸਕ:ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲਜੁਲ ਕੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਪਛਾਣ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਸੁਖਾਵਾਂ ਮਾਹੌਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸੇ ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਵਿਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਰਮ ਦੀ ਆਸਥਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ।

ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 900 ਮਿਲੀਅਨ ਹਿੰਦੂ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਿੰਦੂ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣਾ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰ ਅਜਿਹੇ ਸਟਾਈਲ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ ਕਿ ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਵਿਰਸੇ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸੰਭਾਲ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੁਰਾਣੇ ਮੰਦਰ ਤਬਾਹ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚੇ ਹੋਏ ਹਨ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੰਦਰਾਂ ਦੀ ਲੰਮੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚੋਂ 10 ਮੰਦਰਾਂ (10 Famous Temples of India) ਨੂੰ ਚੁਣਨਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਮੰਦਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨਪਸੰਦ ਮੰਦਰ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ।

ਕਾਸ਼ੀ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਮੰਦਰ

ਕਾਸ਼ੀ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਮੰਦਰ:ਕਾਸ਼ੀ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਮੰਦਰ ਵਾਰਾਣਸੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਇਹ ਮੰਦਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਰ 1780 ਵਿੱਚ ਅਹਿਲਿਆਬਾਈ ਨੇ ਬਣਵਾਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪਵਿੱਤਰ ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਕੇ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਮੰਦਰ

ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਮੰਦਰ: ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਮੰਦਰ ਪੁਰੀ ਓਡੀਸ਼ਾ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਮੰਦਰ, 120 ਮੰਦਰਾਂ ਵਾਲਾ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। 12ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਇਹ ਮੰਦਰ ਸਾਲਾਨਾ ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੁਆਰਾ ਮਹਾਪ੍ਰਸਾਦ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਭੇਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।

ਵੈਂਕਟੇਸ਼ਵਰ ਤਿਰੂਪਤੀ ਬਾਲਾਜੀ ਮੰਦਰ

ਵੈਂਕਟੇਸ਼ਵਰ ਤਿਰੂਪਤੀ ਬਾਲਾਜੀ ਮੰਦਰ:ਇਹ ਮੰਦਰ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਸਾਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਤਿਰੂਪਤੀ ਬਾਲਾਜੀ ਮੰਦਿਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 40 ਮਿਲੀਅਨ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਮੰਦਰ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇਵਾ ਰਾਏ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ, ਲਗਭਗ 5 ਲੱਖ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਮੰਦਰ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਮੰਦਿਰ

ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਮੰਦਰ: ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਮੰਦਰ ਜ਼ੰਮੂ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਪਹਾੜੀ ਦੀ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਇਹ ਮੰਦਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇਹ ਮੰਦਰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਕਰੀਬ 8 ਲੱਖ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇੱਥੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਸੋਮਨਾਥ ਮੰਦਰ

ਸੋਮਨਾਥ ਮੰਦਰ: ਸੋਮਨਾਥ ਮੰਦਰ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸੋਮਨਾਥ ਮੰਦਿਰ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਜਯੋਤਿਰਲਿੰਗ ਵਜੋਂ ਸਤਿਕਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੰਦਰਦੇਵ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਸਰਾਪ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੀ ਕਈ ਵਾਰ ਮੁਰੰਮਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

ਕਾਮਾਖਿਆ ਦੇਵੀ ਮੰਦਰ

ਕਾਮਾਖਿਆ ਦੇਵੀ ਮੰਦਰ: ਇਹ ਮੰਦਰ ਅਸਮ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਕਾਮਾਖਿਆ ਦੇਵੀ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਇਹ ਮੰਦਰ 51 ਸ਼ਕਤੀ ਪੀਠਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਂਤਰਿਕ ਉਪਾਸਕਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਜੋ ਲੋਕ ਕਾਮਾਖਿਆ ਦੇਵੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਪੂਜਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬੱਕਰੇ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਮਹਾਬੋਧੀ ਮੰਦਿਰ ਕੰਪਲੈਕਸ

ਮਹਾਬੋਧੀ ਮੰਦਿਰ ਕੰਪਲੈਕਸ: ਇਹ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਉਸ ਸਥਾਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜਿੱਥੇ ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ ਨੇ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਇਹ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਤੋਂ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਬੋਧੀ ਇੱਥੇ ਘੁੰਮਣ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਸਿੱਧੀਵਿਨਾਇਕ ਮੰਦਰ

ਸਿੱਧੀਵਿਨਾਇਕ ਮੰਦਰ: ਸਿੱਧੀਵਿਨਾਇਕ ਮੰਦਰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮੁੰਬਈ ਦਾ ਸਿੱਧਾਵਿਨਾਇਕ ਮੰਦਿਰ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੰਦਰ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਨਿਰਮਾਣ 1801 ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੰਦਿਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੀ ਅੰਦਰਲੀ ਛੱਤ ਸੋਨੇ ਦੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਲੱਕੜ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅਸ਼ਟਵਿਨਾਇਕ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨਾਲ ਉੱਕਰੇ ਹੋਏ ਹਨ।

ਰਾਮਨਾਥਸਵਾਮੀ ਮੰਦਰ

ਰਾਮਨਾਥਸਵਾਮੀ ਮੰਦਰ (ਰਾਮੇਸ਼ਵਰਮ): ਰਾਮਨਾਥਸਵਾਮੀ ਮੰਦਰ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਰਾਮਨਾਥਸਵਾਮੀ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਬਾਰਾਂ ਜਯੋਤਿਰਲਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਹਨ, ਇੱਕ ਸੀਤਾ ਦੇਵੀ ਦੁਆਰਾ ਬਣਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਭਗਵਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਸ਼ਿਰਡੀ ਸਾਈਂ ਬਾਬਾ ਮੰਦਰ

ਸ਼ਿਰਡੀ ਸਾਈਂ ਬਾਬਾ ਮੰਦਰ: ਸ਼ਿਰਡੀ ਸਾਈਂ ਬਾਬਾ ਮੰਦਰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਉਸਾਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਈਂ ਬਾਬਾ ਦੇ ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਮੰਦਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਿਰਡੀ ਸਾਈਂ ਬਾਬਾ ਦਾ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ, ਇਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੱਖਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਲਗਭਗ 35 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹਰ ਸਾਲ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਦਾਨ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਭੈਣ-ਭਰਾ ਦਾ ਅਨੋਖਾ ਮੰਦਰ... ਮੁਗਲ ਕਾਲ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ 500 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਰਹੱਸ

Last Updated : Aug 12, 2022, 11:30 AM IST

ABOUT THE AUTHOR

...view details