ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

Heat Wave: ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਚੜ੍ਹਿਆ ਪਾਰਾ, ਗਰਮੀ ਦਾ ਕਹਿਰ ਰਹੇਗਾ ਜਾਰੀ, ਕੀ ਹੈ ਅਲ ਨੀਨੋ ਦਾ ਅਸਰ?

ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਦਾ ਕਹਿਰ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਯੂਪੀ-ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਕਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ 42 ਤੋਂ 46 ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ ਕਰੀਬ 100 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਹਰ ਕੋਈ ਮੀਂਹ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

The mercury is high in many states of the country, the fury of heat will continue, is this the effect of El Nino?
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਚੜ੍ਹਿਆ ਪਾਰਾ

By

Published : Jun 18, 2023, 7:08 PM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ :ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਹੈ। ਯੂਪੀ-ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ ਕਰੀਬ 100 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ। ਓਡੀਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ ਪਹਿਲੀ ਮੌਤ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਸਿਰਫ ਬਰਸਾਤ ਹੀ ਇਸ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਕੁਝ ਰਾਹਤ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਮਾਨਸੂਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ।

ਯੂਪੀ ਦੇ ਬਲੀਆ ਵਿੱਚ 44 ਮੌਤਾਂ : ਯੂਪੀ ਦੇ ਬਲੀਆ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ 50 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ 44 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਕਰੀਬ 400 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੌਤਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਤ ਦੀ ਗਰਮੀ ਵੀ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 'ਚ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਤਾਪਮਾਨ 40 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਹੈ। ਬਲੀਆ 'ਚ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਾਪਮਾਨ 43 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਪੰਜ ਡਿਗਰੀ ਵੱਧ ਸੀ। ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਲੀਆ ਵਿੱਚ 16 ਜੂਨ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਾਪਮਾਨ 42.2 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ (ਆਮ ਤੋਂ ਪੰਜ ਡਿਗਰੀ ਵੱਧ) ਅਤੇ 15 ਜੂਨ ਨੂੰ 42 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਬਿਹਾਰ 'ਚ ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ 27 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ :ਬਿਹਾਰ 'ਚ ਭਿਆਨਕ ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ 27 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਪਾਰਾ 40 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵੀ ਸੂਰਜ ਦੀ ਤਪਸ਼ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਹੈ। ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਪਟਨਾ ਦਾ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਾਪਮਾਨ 44.7 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸ਼ੇਖਪੁਰਾ 45.1 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਨਾਲ ਸੂਬੇ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਰਿਹਾ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਯੂਪੀ-ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ ਕਰੀਬ 100 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਓਡੀਸ਼ਾ ਨੇ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਕਾਰਨ ਪਹਿਲੀ ਮੌਤ ਦੀ ਕੀਤੀ ਪੁਸ਼ਟੀ: ਓਡੀਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਗਰਮ ਅਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਸੂੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪਹਿਲੀ ਮੌਤ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ 50,000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਐਕਸ-ਗ੍ਰੇਸ਼ੀਆ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਕ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਹੁਣ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਰਾਹਤ:ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਦਰਭ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਅਤੇ ਤੱਟਵਰਤੀ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਬਿਹਾਰ, ਉੜੀਸਾ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਭਿਆਨਕ ਗਰਮੀ ਤੱਕ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਬਣੇ ਰਹਿਣਗੇ। ਝਾਰਖੰਡ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ।ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਪ-ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਅਤੇ ਸਿੱਕਮ, ਤੇਲੰਗਾਨਾ, ਪੂਰਬੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਰਾਇਲਸੀਮਾ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਅਤੇ ਕਰਾਈਕਲ ਦੇ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਬਣੇ ਰਹਿਣਗੇ।

ਐਲ ਨੀਨੋ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ : ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੇਟ ਮਾਨਸੂਨ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਐਲ ਨੀਨੋ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਐਲ ਨੀਨੋ ਕਾਰਨ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਲ ਨੀਨੋ, ਸਪੈਨਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਛੋਟਾ ਮੁੰਡਾ, ਭੂਮੱਧ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਤਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਇੱਕ ਅਸਧਾਰਨ ਤਪਸ਼ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

100 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 18 ਵਾਰ ਸੋਕਾ ਪਿਆ: ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤੀ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ, ਪਿਛਲੇ 100 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 18 ਸੋਕੇ ਪਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 13 ਐਲ ਨੀਨੋ ਕਾਰਨ ਸਨ। ਅਲ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ 1900 ਅਤੇ 1950 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੱਤ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ 1951 ਤੋਂ 2021 ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 15 ਵਾਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ 1951 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਐਲ ਨੀਨੋ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇੱਥੇ 1953, 1957, 1963, 1965, 1969, 1972, 1982, 1987, 1991, 1997, 2002, 2004, 2005 ਅਤੇ 2012 ਸਨ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details