ਕਾਬੁਲ— ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ 'ਚ ਤਾਲਿਬਾਨੀ ਸ਼ਾਸਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਿੱਥੇ ਔਰਤਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਵੱਧ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵੀ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹੀ 8-10 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ ਭੁੱਖਮਰੀ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹਨ। ਇਹ ਬੱਚੇ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰਦੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਟਰੱਕਾਂ ਦੇ ਮਗਰ ਦੌੜਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਤੋਰਖਮ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਬੱਚੇ ਟਰੱਕਾਂ ਨਾਲ ਰੱਸੀਆਂ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮਨੁੱਖੀ ਤਸਕਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ 4-5 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਟਰੱਕਾਂ ਦੇ ਪਹੀਏ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਫਰੰਟੀਅਰ ਪੋਸਟ ਨੇ ਕਸਟਮ ਏਜੰਟ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਬੇਰਹਿਮੀ ਕਾਰਨ ਕਈ ਬੱਚੇ ਟਰੱਕਾਂ ਤੋਂ ਡਿੱਗ ਕੇ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਆਲਮ ਇਹ ਹੈ ਕਿ 10 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਸਿਗਰਟਾਂ, ਬੈਟਰੀਆਂ, ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਲੋਕਲ ਡਰਿੰਕਸ ਵਾਲੇ ਟਰੱਕਾਂ ਵਿੱਚ ਲਟਕਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਭੋਲੇ-ਭਾਲੇ ਲੋਕ ਆਪਣਾ ਮਾਲ ਵੇਚ ਕੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਆਟਾ, ਦਾਲ, ਖੰਡ ਲੈ ਕੇ ਘਰ ਪਰਤਦੇ ਹਨ। ਤੋਰਖਮ ਬਾਰਡਰ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਬਿਨਾਂ ਟੈਕਸ ਦੇ ਸਸਤੇ ਸਾਮਾਨ ਖਰੀਦ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ।
'ਦਿ ਫਰੰਟੀਅਰ ਪੋਸਟ' ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਕੁਝ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਬੈਗਾਂ 'ਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥ ਅਤੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਸਸਤੇ ਭਾਅ ਵੇਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵੀ ਫੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਤੋਰਖਮ ਬਾਰਡਰ 'ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਇਕ ਟਰੱਕ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ। ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਟਰੱਕ ਦੇ ਟਾਇਰਾਂ ਕੋਲ 4-5 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਪਾਏ ਗਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।