ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

SHRADDHA PAKSHA 2023: ਸ਼ਰਾਧ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੰਤਰ ਨਾਲ ਕਰੋ ਤਰਪਣ, ਪਿੱਤ੍ਰ ਪੱਖ ਦੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਸਮੇਂ ਭੁੱਲ ਕੇ ਵੀ ਨਾ ਕਰੋ ਇਹ ਕੰਮ - ਸ਼ਰਾਧ ਤੇ ਤਰਪਣ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ

SHRADDHA PAKSHA 2023: ਪਿੱਤ੍ਰ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦਾ ਸ਼ਰਾਧ ਤੇ ਤਰਪਣ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਸ਼ਰਾਧ ਪੱਖ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਕੰਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਵਜਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। (Importance of Shraddha Paksha mantra significance of tarpan in Pitru Paksha)

SHRADDHA PAKSHA 2023
SHRADDHA PAKSHA 2023

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Sep 29, 2023, 8:56 AM IST

ਕਰਨਾਲ:ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਪਿੱਤ੍ਰ ਪੱਖ ਦਾ ਸਮਾਂ ਪੂਰਵਜਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੀਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਭੇਟਾ, ਦਾਨ ਆਦਿ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਪਿੱਤ੍ਰ ਪੱਖ 29 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਤ੍ਰੂ ਪੱਖ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਪੂਰਵਜ ਰਸਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਤਰਪਣ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਧ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਕੰਮ ਹਨ ਜੋ ਪਿਤ੍ਰੁ ਪੱਖ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ। ਸ਼ਰਾਧ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਤਰਪਣ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪਿੱਤ੍ਰ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਤਰਪਣ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਪਿੱਤ੍ਰ ਪੱਖ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਭੋਜਨ ਦੇ ਪੰਜ ਹਿੱਸੇ ਕੱਢੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ: ਪੰਡਿਤ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿੱਤ੍ਰ ਪੱਖ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਭੋਜਨ ਦੇ ਪੰਜ ਹਿੱਸੇ ਕੱਢੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਭੋਜਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇਵਤਿਆਂ, ਗਾਵਾਂ, ਕੀੜੀਆਂ, ਕਾਂ ਅਤੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪਿਂਡ ਦਾਨ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੂਰਵਜਾਂ ਲਈ ਭੋਜਨ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਜਿਸ ਦਿਨ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਲਈ ਭੋਜਨ ਤਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਪੰਜ ਹਿੱਸੇ ਲੈ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪੰਜ ਭਾਗ ਭਗਵਾਨ ਗਾਂ, ਕੀੜੀ, ਕਾਂ ਅਤੇ ਕੁੱਤਾ ਲਈ ਕੱਢੇ ਗਏ ਹਨ।

ਭੋਜਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਕਿਉਂ ਹਟਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ?ਪੰਡਿਤ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, 'ਇਹ ਅੰਗ ਇਸ ਲਈ ਹਟਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਦੇਵਤਾ ਨੂੰ ਆਕਾਸ਼ ਤੱਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਾਂ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਤੱਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਯੂ ਤੱਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੀੜੀ ਨੂੰ ਅਗਨੀ ਤੱਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (significance of tarpan in Pitru Paksha) ਅਤੇ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਤੱਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਂ ਦੇ ਸ਼ਰਾਧ ਪੱਖ ਦੌਰਾਨ ਭੋਜਨ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪਿੱਤ੍ਰ ਪੱਖ ਤਰਪਾਨ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਵਿਧੀ:ਪੰਡਿਤ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸ਼ਰਾਧ ਪੱਖ ਦੇ ਹਰ ਦਿਨ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੀ ਆਤਮਾ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਤਰਪਾਨ ਚੜ੍ਹਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤਰਪਣ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਅਕਸ਼ਤ, ਕੁਸ਼, ਜੌਂ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਤਿਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਜੱਗ ਵਿੱਚ ਪਾ ਕੇ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤਰਪਾਨ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਗਲਤੀ ਲਈ ਪੂਰਵਜਾਂ ਤੋਂ ਮਾਫੀ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰੋ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲਈ ਵੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰੋ।

ਤਰਪਣ ਲਈ ਕਰੋ ਇਸ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ : ਪੰਡਿਤ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਿੱਤ੍ਰ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਤਰਪਣ ਵੇਲੇ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਤਰਪਣ ਵੇਲੇ ਇਸ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ...

  • || ॐ ਨਮੋ ਵਾ ਪਿਤ੍ਰੋ ਰਸਾਯਾ ਨਮੋ ਵਾ:
  • ਪਿਤਰ: ਸ਼ੋਸ਼ਾਯ ਨਮੋ ਵਾ: ਪਿਤਰ: ਗਯ ਨਮੋ ਵਾ:
  • ਪਿਤਰ: ਸ੍ਵਾਧਾਯੈ ਨਮੋ ਵਾ: ਪਿਤਰ: ਪਿਤ੍ਰੋ ਨਮੋ ਵਾ:
  • ਗ੍ਰਹਿਣ: ਪਿਤਰੋ ਦੱਤ: ਸਤੋ ਵਾ: ||

ਸ਼ਰਾਧ ਪੱਖ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਨਾ ਕਰੋ ਇਹ ਗਲਤੀਆਂ :ਪੰਡਿਤ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਸ਼ਰਧ ਪੱਖ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਸ਼ੁਭ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਹਨ ਜੋ ਨਹੀਂ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰੋਗੇ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਉੱਤੇ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪੂਰਵਜ ਵੀ ਗੁੱਸੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਸ਼ਰਾਧ ਪੱਖ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪਿਆਜ਼ ਅਤੇ ਲਸਣ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮਾਸ, ਸ਼ਰਾਬ ਜਾਂ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਸੇਵਨ ਨਾ ਕਰੋ। ਸ਼ਰਾਧ ਪੱਖ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੋਈ ਵੀ ਸ਼ੁਭ ਜਾਂ ਸ਼ੁਭ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਨਵਾਂ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਰਾਧ ਪੱਖ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਤੁਹਾਡੇ ਨਹੁੰ, ਵਾਲ ਅਤੇ ਦਾੜ੍ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੱਟਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਇਹ ਹਨ ਕੁਝ ਖਾਸ ਗੱਲਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details