ETV Bharat Punjab

ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

Shardiya Navratri 2021 : ਜਾਣੋ ਕਿੰਝ ਕਰੀਏ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ - ਜੌਂ ਉਗਾਉਣ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ

ਸ਼ਰਦ ਨਰਾਤੇ (SHARDIYA NAVRATRI) 7 ਅਕਤੂਬਰ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਅਸ਼ਵਿਨ ਸ਼ੁਕਲਾ ਪ੍ਰਤਿਪਦਾ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ, ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਨਾ (kalash sthapna) ਜਾਂ ਘਾਟ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਰਾਤੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਦੇਵੀ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ (MAA SHAILPUTRI)ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣਾ ਹੈ, ਉਹ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਨਰਾਤੇ ਦੇ ਵਰਤ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਰਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ
ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ
author img

By

Published : Oct 7, 2021, 6:06 AM IST

Updated : Oct 7, 2021, 6:59 AM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦੇ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਮਾਤਾ ਦੇ ਨੌ ਵੱਖ -ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ (MAA SHAILPUTRI) ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਨੂੰ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਰਾਜਾ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਧੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਪੂਰੀ ਸ਼ਰਧਾ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਸੱਚੇ ਦਿਲ ਨਾਲ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਨਚਾਹੇ ਫਲ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ

ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਨੂੰ ਭੇਂਟ ਕਰੋ ਗਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ

7 ਅਕਤੂਬਰ ਸ਼ਰਦ ਨਰਾਤੇ (SHARDIYA NAVRATRI) ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਰਾਤਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ? ਕੀ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਕਾਨੂੰਨ ਹੈ, ਜੋ ਮਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹੜੇ ਫਲ ਅਤੇ ਭੋਗ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰੇ? ਇਸ ਬਾਰੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਝੰਡੇਵਾਲਨ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਅੰਬਿਕਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਗਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਅਨਾਰ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਭੋਗ ਲਗਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਨੂੰ ਫਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅਨਾਕ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਨੂੰ ਇਹ ਫਲ ਭੇਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਨਾਲ ਬਣੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਭੋਗ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰੋ ਵਿਘਨਹਰਤਾ ਦੀ ਪੂਜਾ

ਪੁਜਾਰੀ ਅੰਬਿਕਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸ਼ਰਦ ਨਰਾਤੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਿਨ ਯਾਨੀ ਨਰਾਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ ਸਾਢੇ 7:30 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 12:00 ਵਜੇ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਕਲਸ਼ 12:00 ਵਜੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਵੇਦੀ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇਗੀ, ਪੰਚਾਂਗ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਘਨਹਰਤਾ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਘਨਹਰਤ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪੰਚਮ ਤੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਜਾਣੋ ਕਿ ਜੌਂ ਉਗਾਉਣ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ

ਪੁਜਾਰੀ ਅੰਬਿਕਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ, ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਚੌਂਕੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸ ਉੱਤੇ ਲਾਲ ਕੱਪੜਾ ਫੈਲਾਓ ਅਤੇ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਲਿਆ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਨਾਂ ਡਿੱਗੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਬੁੱਤ ਨਾ ਟੁੱਟੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸ਼ਕਤੀ ਪੂਜਾ ਵਿੱਚ ਜੌ ਦਾ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ, ਜੌ ਇੱਕ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਅਨਾਜ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਦਾ ਰੂਪ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੁੱਧ ਪੀਣ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੌ ਇਹ ਵੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ਅਨਾਜ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਨਰਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜੌਂ ਲਗਾਉਣਾ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੌ ਇੱਕ ਸ਼ੁੱਧ ਬੀਜ ਹੈ ਜੋ ਹੋਰਨਾਂ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਉੱਗਦੀ ਅਤੇ ਵਧਦੀ ਫੁੱਲਦੀ ਹੈ, ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਜੌ ਨਾ ਉਗਾਉਣ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਾਂ ਨੇ ਅਸੀਸ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ, ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਭਰਮ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਜੌ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜੌ ਨਹੀਂ ਉੱਗ ਸਕਦਾ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦਾ ਵੀ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ।

ਨਰਾਤਿਆਂ 'ਚ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਨੌਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪੂਜਾ

ਨਰਾਤੇ ਦੇ ਨੌ ਦਿਨ ਰੱਖੋ ਖ਼ਾਸ ਧਿਆਨ

ਨਰਾਤੇ (NAVRATRI) ਵਿੱਚ ਨੌ ਦਿਨ ਅਤੇ ਦੋ ਦਿਨ ਵੀ ਵਰਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਦਸਮੀ ਨੂੰ ਪਰਾਯਣ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਜੋ ਪ੍ਰਤਿਪਦਾ ਅਤੇ ਅਸ਼ਟਮੀ ਤੇ ਵਰਤ ਰੱਖਣਗੇ ਉਹ ਨਵਮੀ ਤੇ ਪਰਾਯਣ ਕਰਨਗੇ। ਵਰਤ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਫਲ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰੋ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਲੇ, ਭੁੰਨੇ ਅਤੇ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਨਾ ਖਾਓ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਨਰਾਤੇ ਦੇ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ, ਤਾਂ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

  • ਨਰਾਤੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਹੁੰ ਖਾਓ
  • ਪੂਰੀ ਸ਼ਰਧਾ ਤੇ ਭਗਤੀ ਨਲਾ ਮਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ
  • ਦਿਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੁਸੀਂ ਫਲ ਤੇ ਦੁੱਧ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ
  • ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮਾਂ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰੋ
  • ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਵੰਡਣ ਮਗਰੋਂ ਹੀ ਖ਼ੁਦ ਪ੍ਰਸਾਦ ਖਾਓ
  • ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਹੀ ਭੋਜਨ ਖਾਓ
  • ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅਨਾਜ ਨਾ ਖਾਓ, ਮਹਿਜ਼ ਫਲਾਹਾਰ ਹੀ ਕਰੋ
  • ਅਸ਼ਟਮੀ ਜਾਂ ਨਵਮੀ ਨੂੰ 9 ਕੰਜਕਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਕਰਵਾਓ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਹਫੇ ਤੇ ਦਾਨ ਦਵੋ
  • ਜੇਕਰ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਨਵਮੀ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹਵਨ ਦਾ ਪਰਾਯਣ ਕਰੋ

ਨਰਾਤਿਆਂ 'ਚ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਨੌਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪੂਜਾ

  1. ਨਰਾਤੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਿਨ- ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ
  2. ਨਰਾਤੇ ਦਾ ਦੂਜਾ ਦਿਨ -ਮਾਂ ਬ੍ਰਹਮਾਚਾਰਿਨੀ
  3. ਨਰਾਤੇ ਦਾ ਤੀਜਾ ਦਿਨ -ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ
  4. ਨਰਾਤੇ ਦਾ ਚੌਥਾ ਦਿਨ -ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮੰਦਾ
  5. ਨਰਾਤੇ ਦਾ ਪੰਜਵਾਂ ਦਿਨ-ਮਾਂ ਸਕੰਦ ਮਾਤਾ
  6. ਨਰਾਤੇ ਦਾ ਛੇਵਾਂ ਦਿਨ - ਮਾਂ ਕਤਿਆਯਨੀ
  7. ਨਰਾਤੇ ਦਾ ਸਤਵਾਂ ਦਿਨ-ਮਾਂ ਕਲਰਾਤਰੀ
  8. ਨਰਾਤੇ ਦਾ ਅੱਠਵਾਂ -ਮਾਂ ਮਹਾਗੌਰੀ
  9. ਨਰਾਤੇ ਦਾ ਨੌਵਾਂ ਤੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦਿਨ -ਮਾਤਾ ਸਿਧੀਦਾਤਰੀ

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Shardiya navratri 2021 : 7 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਸ਼ੁਭ ਮਹੂਰਤ 'ਚ ਕਰੋ ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਨਾ

Last Updated : Oct 7, 2021, 6:59 AM IST

ABOUT THE AUTHOR

...view details