ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਸੇਂਗੋਲ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ- ਰਾਜਦੰਡ। ਇਹ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸੋਟੀ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਰਾਜਿਆਂ-ਮਹਾਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਦੋਂ ਵੀ ਸੱਤਾ ਦਾ ਤਬਾਦਲਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਉਸ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਟਰਾਂਸਫਰ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਨਿਆਂ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਕੇ ਰਾਜ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।
ਚੋਲ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਪਾਲਣ :ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਲਾਰਡ ਮਾਊਂਟਬੈਟਨ ਨੇ ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਰਸਮੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ। ਨਹਿਰੂ ਨੂੰ ਸੀ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੋਲ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੇ ਰਵਾਇਤ 'ਤੇ ਚੁੱਕੇ ਸਵਾਲ: ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਇਸ ਰਵਾਇਤ 'ਤੇ ਹੀ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ 'ਜਾਅਲੀ' ਤੱਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਜੈਰਾਮ ਰਮੇਸ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੇਂਗੋਲ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਰਮੇਸ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕੋਈ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਇਸ ਨੂੰ ਸੱਚ ਕਿਵੇਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਇਸ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਹਿੰਦੂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇੰਨੀ ਨਫਰਤ ਕਿਉਂ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਇਸ 'ਤੇ ਵੀ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਨਹਿਰੂ ਦੀ ਵਾਕਿੰਗ ਸਟਿੱਕ ਕਿਹਾ।
ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਫੀਕੁਰ ਰਹਿਮਾਨ ਨੇ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਧਰਮ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਇੱਥੇ ਸੇਂਗੋਲ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਉਠਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਹਿਮਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਸਦ ਸਭ ਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸੇਂਗੋਲ ਨੂੰ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਚੁੱਕ ਕੇ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਹਿੰਦੂ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਥੋਪ ਰਹੀ ਹੈ।
ਲੋਕਤੰਤਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਕੇ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਰਾਹ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੀ ਭਾਜਪਾ : ਸਪਾ ਨੇਤਾ ਸਵਾਮੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਮੌਰਿਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੇਂਗੋਲ ਰਾਜਦੰਡ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸੀ। ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੋਕਤੰਤਰ ਹੈ, ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸੇਂਗੋਲ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ? ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਸੇਂਗੋਵਾਲ ਪ੍ਰਤੀ ਜਨੂੰਨ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੀ, ਇਸ ਲਈ ਭਾਜਪਾ ਲੋਕਤੰਤਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਕੇ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਰਾਹ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਹੈ।
ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਪੁਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 25 ਅਗਸਤ 1947 ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਟਾਈਮ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੇ ਅੰਕ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੇਂਗੋਲ ਪਰੰਪਰਾ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਛਪੀ ਸੀ।
ਜੈਰਾਮ ਰਮੇਸ਼ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਟਾਈਮ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਛਪੀ ਖ਼ਬਰ ਸੇਂਗੋਲ ਬਾਰੇ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਰਮੇਸ਼ ਨੇ ਫ੍ਰੀਡਮ ਐਟ ਮਿਡਨਾਈਟ ਅਤੇ ਥੋਸ ਆਨ ਲਿੰਗੁਇਸਟਿਕ ਸਟੇਟਸ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਨਹਿਰੂ ਦੁਆਰਾ ਸੇਂਗੋਲ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਵਿਗਾੜ ਦੀ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸਪਾ ਨੇਤਾ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਹਾਰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਈ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਸੇਂਗੋਲ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਹੈ।
