ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ:ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਮਨਪਸੰਦ ਮਹੀਨਾ ਸਾਵਣ ਦਾ ਮਹੀਨਾ 4 ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੰਗਲਵਾਰ ਤੋਂ ਸਾਵਣ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ 4 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾ ਮੰਗਲਾ ਗੌਰੀ ਵਰਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਸਾਵਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਕਾਂਵੜ ਯਾਤਰਾ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਵਣ ਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ। ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ੰਕਰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਖਾਸ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਸਾਵਣ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਪਗੋਡਿਆਂ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਸਥਾ ਦੇ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਸਰਗਰਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਭੋਲੇ ਸ਼ੰਕਰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਲਈ ਬੇਲਪਤਰਾ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਲਾਭਦਾਇਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭੋਲੇ ਬਾਬਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿੱਚ ਬੇਲਪਾਤਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਅਧੂਰੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪੂਜਾ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਤੌਰ ਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਭਾਵਨਾਂ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਇਸ'ਚ ਕਿੰਨਾਂ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ।
ਬੇਲਪਾਤਰਾ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ?:ਅਜਿਹੀ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭੋਲੇਨਾਥ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਬੇਲ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਬੇਲ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਦੇ ਫਲ, ਫੁੱਲ ਅਤੇ ਪੱਤੇ ਭੋਲੇ ਬਾਬਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰੇ ਹਨ। ਇਸ ਬੇਲਪੱਤਰ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਕਥਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਵਧ ਗਈ ਹੈ।
ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਅਤੇ ਬੇਲਪਾਤਰ:ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਸਾਗਰ ਮੰਥਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੋ ਜ਼ਹਿਰ ਨਿਕਲਿਆ, ਉਸ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਭੋਲੇਨਾਥ ਨੇ ਪੂਰੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਹਲਾਲ ਜ਼ਹਿਰ ਲਿਆ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਲਹਲ ਜ਼ਹਿਰ ਦੇ ਅਸਰ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦਾ ਗਲਾ ਨੀਲਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਅਸਰ ਨਾਲ ਭੋਲੇਨਾਥ ਦਾ ਪੂਰਾ ਸਰੀਰ ਗਰਮ ਹੋਣ ਲੱਗਾ। ਉਦੋਂ ਹੀ ਬੇਲਪੱਤਰਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਬੇਲਪੱਤਰਾ ਜ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਦੇ ਹੀ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਭੋਲੇਨਾਥ ਨੂੰ ਬੇਲਪਤਰਾ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਭਗਵਾਨ ਨੀਲਕੰਠ ਦੇ ਬੇਲਪੱਤਰ ਖਾਣ ਦਾ ਅਸਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਹਿਰ ਦਾ ਅਸਰ ਘੱਟ ਹੋਣ ਲੱਗਾ। ਬੇਲਪਤਰਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭੋਲੇ ਨਾਥ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜਲਾਭਿਸ਼ੇਕ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬੇਲਪੱਤਰ ਅਤੇ ਜਲਾਭਿਸ਼ੇਕ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।
ਸਾਵਣ ਸੋਮਵਾਰ ਦੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਰੀਕਾਂ:ਸਾਵਣ 'ਚ ਮਲਮਾਸ ਜਾਂ ਅਧਿਕਮਾਸ ਕਾਰਨ ਅੱਠ ਸਾਵਣ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਵਰਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਹਿਲਾ ਸਾਵਣ ਸੋਮਵਾਰ ਦਾ ਵਰਤ 10 ਜੁਲਾਈ, ਦੂਜਾ ਸਾਵਣ ਸੋਮਵਾਰ ਦਾ ਵਰਤ 17 ਜੁਲਾਈ, ਤੀਜਾ ਸਾਵਣ ਸੋਮਵਾਰ 24 ਜੁਲਾਈ, ਚੌਥਾ ਸਾਵਣ ਸੋਮਵਾਰ 31 ਜੁਲਾਈ, ਪੰਜਵਾਂ ਸਾਵਣ ਸੋਮਵਾਰ 7 ਅਗਸਤ, ਛੇਵਾਂ ਸਾਵਣ ਸੋਮਵਾਰ 14 ਅਗਸਤ, ਸੱਤਵਾਂ ਸਾਵਣ ਸੋਮਵਾਰ 21 ਅਗਸਤ ਅਤੇ ਅੱਠਵਾਂ ਸਾਵਣ ਸੋਮਵਾਰ 28 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਦੇ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਹਰ ਇਕ ਮਨੋਕਾਮਨਾ ਪੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
