ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 215 ਲੱਖ ਟਨ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀ ਖਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿਚੋਂ 70% ਭਾਵ ਲਗਭਗ 150 ਲੱਖ ਟਨ ਭਾਰਤ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚਾਲੇ ਜੰਗ ਦੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਤੇ ਪਏ ਨਾਂਹ-ਪੱਖੀ ਅਸਰ (rusia ukrain war hits indian market) ਕਾਰਨ ਹੁਣ ਭਾਰਤ 'ਚ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ 5 ਤੋਂ 8 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ (russia ukraine war causes rise in edibile oil prices in india)।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਮੀ
ਇਸ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰਾਹਤ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਲੜੀ 'ਤੇ ਜੰਗ ਦਾ ਕੋਈ ਖਾਸ ਅਸਰ ਪਿਆ ਹੈ। ਯੂਕਰੇਨ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਉਤਪਾਦਕ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੂਸ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜਿੱਥੇ ਯੂਕਰੇਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਿਚਾਲੇ ਜੰਗ ਕਾਰਨ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਤੇਲ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਰੁਕ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਥੋਕ ਵਿਕ੍ਰੇਤਾ
ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਹੇਮੰਤ ਗੁਪਤਾ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੇ 28 ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਖੁਦ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਥੋਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਖਾਰੀ ਬਾਉਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੇ ਥੋਕ ਵਿਕਰੇਤਾ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਕਰੀਬ 215 ਲੱਖ ਟਨ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀ ਖਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ 10 ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ
ਇਹ ਤੇਲ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। 215 ਲੱਖ ਟਨ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਵਿੱਚੋਂ, ਭਾਰਤ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 150 ਲੱਖ ਟਨ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਪਾਮ ਆਇਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਭਾਰਤ ਅਮਰੀਕਾ, ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਅਤੇ ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਤੋਂ ਸੋਇਆਬੀਨ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀ ਖਪਤ ਦਾ 65 ਤੋਂ 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਯੂਕਰੇਨ ਤੋਂ ਮੰਗਵਾਉਂਦਾ ਹੈ 20 ਤੋੰ 25 ਟਨ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਤੇਲ
ਭਾਰਤ ਹਰ ਸਾਲ ਯੂਕਰੇਨ ਤੋਂ 20 ਤੋਂ 25 ਲੱਖ ਟਨ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀ ਖਪਤ ਦਾ 10 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਤੋਂ ਸਨ ਫਲਾਵਰ ਆਇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਯੂਕਰੇਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਵੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ, ਮੂੰਗਫਲੀ ਦਾ ਤੇਲ, ਕਪਾਹ ਦੇ ਬੀਜ ਦਾ ਤੇਲ, ਪਾਮ ਤੇਲ ਅਤੇ ਸੋਇਆਬੀਨ ਤੇਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਲਗਭਗ 90 ਫੀਸਦੀ ਹੈ।
12 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਦਾ ਹੋਇਆ ਵਾਧਾ
ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਿੱਥੇ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 138 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸੀ। ਇਹ ਹੁਣ ਵਧ ਕੇ 150 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਯਾਨੀ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 12 ਰੁਪਏ ਦੀ ਛਾਲ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਲਗਭਗ 8 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 5 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਿੰਨੀ ਵਧੇਗੀ, ਇਹ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਜੰਗ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਜੰਗ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਚੱਲੇਗੀ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਉਦਯੋਗ ਕਿੰਨੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬੰਦ ਰਹਿਣਗੇ।
ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ’ਚ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ ਫਰਕ
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਜੰਗ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ 'ਤੇ ਕੋਈ ਖਾਸ ਫਰਕ ਪੈਂਦਾ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ। ਸਰ੍ਹੋਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਫਸਲ ਹਰ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਬੰਪਰ ਫਸਲ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਵਾਰ ਸਰੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਘੱਟ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚਾਲੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਜੰਗ ਦਾ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪਿਆ ਹੈ।
ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ’ਤ 15 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਮੀ