ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

ਸਦਨ 'ਚ 1980 ਦੇ ਮੁਰਾਦਾਬਾਦ ਦੰਗਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼, ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਨੂੰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ! - ਰਿਪੋਰਟ ਅੱਜ ਤੱਕ ਲੁਕੋ ਕੇ ਰੱਖੀ ਗਈ

ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੇਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਾਦ ਮੌਰਿਆ ਨੇ ਸਦਨ 'ਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਮੁਰਾਦਾਬਾਦ ਦੰਗਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ 'ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੋ ਰਿਪੋਰਟ ਅੱਜ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਹ ਜ਼ਰੂਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਅੱਜ ਤੱਕ ਲੁਕੋ ਕੇ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ।

Presenting the report of 1980 Moradabad riots in the House
ਸਦਨ 'ਚ 1980 ਦੇ ਮੁਰਾਦਾਬਾਦ ਦੰਗਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼, ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਨੂੰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ!

By

Published : Aug 8, 2023, 3:51 PM IST

ਲਖਨਊ:ਸੰਸਦੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਮੰਤਰੀ ਸੁਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਖੰਨਾ ਨੇ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਮੁਰਾਦਾਬਾਦ ਦੰਗਿਆਂ ਸਬੰਧੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ। ਫਿਲਹਾਲ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਸਿਰਫ ਸਦਨ ਦੇ ਮੇਜ਼ 'ਤੇ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਵਕ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਦੇ ਨੇਤਾ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਦਕਿ ਯੂਪੀ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਇਸ 'ਚ ਕਲੀਨ ਚਿੱਟ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਕੁੱਝ ਲੁਕੋ ਕੇ ਰੱਖਿਆ :ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਡਿਪਟੀ ਸੀਐੱਮ ਕੇਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਾਦ ਮੌਰਿਆ ਨੇ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ 'ਮੁਰਾਦਾਬਾਦ ਦੰਗਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਹ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕੇਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਾਦ ਮੌਰਿਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੋ ਕੁਝ ਲੁਕੋ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਸਰਕਾਰ ਸਦਨ 'ਚ ਲੈ ਆਈ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੁਰਾਦਾਬਾਦ ਦੰਗਿਆਂ ਦੀ ਸੱਚਾਈ ਜਾਣਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲੇਗਾ। 15 ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ? ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ. ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੱਚਾਈ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਦੰਗੇ ਕੌਣ ਕਰਦਾ ਹੈ? ਦੰਗਾਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕੌਣ ਕਰਦਾ ਹੈ? ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਭ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ। ਦੰਗਾਕਾਰੀਆਂ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਵਾਈ ਕੌਣ ਕਰਦਾ ਹੈ? ਸੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ,' ਕੇਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਾਦ ਮੌਰਿਆ ਨੇ ਵੀ ਇਹ ਕਿਹਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੁਰਾਦਾਬਾਦ ਦੰਗਿਆਂ ਬਾਰੇ 496 ਪੰਨਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਮੁਰਾਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ 1980 ਦੇ ਦੰਗਿਆਂ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮਾਨਸੂਨ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ‘ਗਰਮੀ’ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਰੱਖੀ ਗਈ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਯੂਪੀ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਕਲੀਨ ਚਿੱਟ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗੀ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਘਟਨਾ ਅਗਸਤ 'ਚ ਹੀ ਵਾਪਰੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਗਸਤ 'ਚ ਹੀ ਜਨਤਕ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ 83 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ 15 ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੇ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਨਤਕ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਸਾਲ 1980 'ਚ ਮੁਰਾਦਾਬਾਦ 'ਚ ਈਦ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਏ ਦੰਗਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਹੁਣ ਜਨਤਕ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਇਨ੍ਹਾਂ 43 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ 15 ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਦਲੇ ਗਏ ਪਰ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਅੱਜ ਤੱਕ ਜਨਤਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਮਾਨਸੂਨ ਸੈਸ਼ਨ 'ਚ ਜਨਤਕ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ। 3 ਅਗਸਤ 1980 ਨੂੰ ਈਦ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਦੰਗਾ ਭੜਕ ਗਿਆ। ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ 1980 ਤੋਂ 2017 ਤੱਕ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਰਹੀਆਂ ਪਰ ਕੋਈ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਕਰਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਜੁਟਾ ਸਕੀ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details