ਦੇਹਰਾਦੂਨ (ਉੱਤਰਾਖੰਡ) : ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਸਿਲਕਿਆਰਾ ਨੇੜੇ ਨਿਰਮਾਣ ਅਧੀਨ ਸੁਰੰਗ 'ਚ ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਜਾਰੀ ਹਨ। ਹੁਣ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਡਰਿੱਲ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਢੱਕ ਕੇ ਕਰੀਬ 3.5 ਫੁੱਟ ਚੌੜੀ ਪਾਈਪ ਵਿਛਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕੇਗਾ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਬੁੱਧਵਾਰ ਦੁਪਹਿਰ ਤੱਕ ਸਾਰੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੰਗ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਸੋਮਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਆਗਰ ਮਸ਼ੀਨ ਨੂੰ ਘਟਨਾ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਅਜੇ ਵੀ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਮਲਬਾ ਹਟਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤਾਜ਼ਾ ਮਲਬਾ ਵੀ ਡਿੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਆਫ਼ਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਰਣਜੀਤ ਸਿਨਹਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੰਦਰ ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਕੇ ਕਾਫੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੇ ਬੜੇ ਸਹਿਜ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਰੀਬ 50 ਮੀਟਰ ਅੰਦਰ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਦੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਹੈ। ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਫਸੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲੀ ਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਤਾਜਾ ਮਲਬਾ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ ਸਮੱਸਿਆ : ਆਪਦਾ ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸੀ.ਐਮ ਧਾਮੀ ਅਤੇ ਉਹ ਖੁਦ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਮੁਆਇਨਾ ਕਰਨ ਗਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਮਲਬਾ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਤਾਜ਼ਾ ਮਲਬਾ ਵੀ ਡਿੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜੋ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜਾਂ 'ਚ ਦਿੱਕਤ ਬਣ ਰਿਹਾ ਸੀ। . ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਲੋਹੇ ਦੀ ਪਤਲੀ ਪਾਈਪ ਰਾਹੀਂ ਆਕਸੀਜਨ ਭੇਜੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਪਾਈਪ ਰਾਹੀਂ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਵਾਕੀ ਟਾਕੀ ਰਾਹੀਂ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਫਸੇ ਸਾਰੇ 40 ਲੋਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ।
ਬਚਾਅ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਕੀ ਹੋਇਆ: ਬਚਾਅ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ, ਔਜਰ ਮਸ਼ੀਨ ਘਟਨਾ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਅਤੇ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਅਤੇ ਡਰਿਲ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਰੀਬ 900 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਦੀ ਪਾਈਪ ਪਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹ ਕੰਮ ਸੋਮਵਾਰ ਦੇਰ ਰਾਤ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 24 ਤੋਂ 30 ਘੰਟੇ ਲੱਗਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਫਿਲਹਾਲ ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨਰਮੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸੁਰੰਗ ਵਿੱਚ ਜੋ ਪੱਸਲੀ ਪਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਮਲਬੇ ਵਿੱਚ ਦੱਬ ਗਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਉਹ ਡਰਿਲ ਦੌਰਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵੀ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਡਰਿੱਲ ਦੌਰਾਨ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚਾਂਗੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਵਾਂਗੇ। ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਮਲਬੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਾਈਪ ਪਾਈ ਜਾਵੇਗੀ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ 'ਤੇ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਬਚਾਅ 'ਚ ਲੱਗੇ ਕਈ ਵਿਭਾਗ :NDRF, SDRF, ਜਲ ਨਿਗਮ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜ 'ਚ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਕਿ ਇਹ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਕਿਉਂ ਹੋਈ? ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਤਕਨੀਕੀ ਟੀਮ ਬਣਾ ਕੇ ਭੇਜੀ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਉਥੇ ਮਲਬੇ ਦੇ ਸੈਂਪਲ ਲਵੇਗੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਕਨੀਕੀ ਟੀਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਡੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਜਿਓਲੋਜੀ, ਆਈਆਈਟੀ ਰੁੜਕੀ, ਸੈਂਟਰਲ ਬਿਲਡਿੰਗ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਰੁੜਕੀ, ਜੀਓਲਾਜੀਕਲ ਸਰਵੇ ਆਫ ਇੰਡੀਆ, ਜਿਓਲੋਜੀ ਐਂਡ ਮਾਈਨਿੰਗ ਯੂਨਿਟ, ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਰਿਮੋਟ ਸੈਂਸਿੰਗ ਅਤੇ ਸਟੇਟ ਡਿਜ਼ਾਸਟਰ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਅਥਾਰਟੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਅਲਰਟ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਰਣਜੀਤ ਸਿਨਹਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸੰਸਥਾ ਵੱਲੋਂ ਅਲਰਟ ਸਿਸਟਮ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਇਹ ਕਾਰਗਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਇਸ 'ਚ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਜੋ ਵੀ ਸਾਧਨ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਤਾਂ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।
