ਭੋਪਾਲ: ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਝਾਬੂਆ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਭੂਰੀ ਬਾਈ ਨੂੰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪਦਮਸ੍ਰੀ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਭੂਰੀ ਬਾਈ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਝਾਬੂਆ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿਟੋਲ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਜਨਮੀ ਸੀ ਪਰ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 17 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਭੋਪਾਲ ਆ ਗਈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਭਵਨ ਤੋਂ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਚਿੱਤਰਕਲਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਲਾ ਦੇ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਲਾ ਪ੍ਰੇਮੀ ਭੂਰੀ ਬਾਈ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਸਾਝਾ ਕੀਤਾ।
ਸੰਘਰਸ਼ ਤੋਂ ਭਰਿਆ ਰਿਹਾ ਬਚਪਨ
ਪਦਮਸ੍ਰੀ ਭੂਰੀ ਬਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਚਿਤਰਕਲਾ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੀ ਕੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਵੀ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾਦੀ ਸੀ ਪਰ ਕਦੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਭੂਰੀ ਬਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਜੀਵਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਹ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਉਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਹਰ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਲੱਗ ਗਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਸਭ ਕੁਝ ਸੜ ਕੇ ਸੁਆਹ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਖੜੀ ਗਾ, ਬਕਰੀ ਵੀ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਝੁਲਸ ਗਏ। ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਵਾਪਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਘਰ ਖਾਣ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਔਖੀ ਘੜੀ ਸੀ।
17 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ
ਭੂਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ 17 ਸਾਲ ਦੀ ਹੋਈ ਉਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਹੋ ਗਿਆ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਭੋਪਾਲ ਆ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਭੋਪਾਲ ਲੈ ਕੇ ਆ ਗਏ ਸੀ। ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਭਾਰਤ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁਰੂ ਜੈ ਸਵਾਮੀਨਾਥਨ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾਉਣ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, ਭੂਰੀ ਬਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਬੇਹੱਦ ਘਬਰਾਈ ਹੋਈ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕਾਗਜ ਉੱਤੇ ਵੀ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾਇਆ ਸੀ ਦੀਵਾਰ ਉੱਤੇ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾਉਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸੀ। ਦੀਵਾਰ ਉੱਤੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਸੀ ਤੇ ਬ੍ਰਸ਼ ਚਲਾਉਣਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਉਸ ਦੌਰਾਨ ਭੂਰੀ ਬਾਈ ਦੀ ਭੈਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸੀ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਭੂਰੀ ਬਾਈ ਨੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਜੋ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇਖਿਆ ਉਸ ਨੂੰ ਚਿੱਤਰ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਚਿੱਤਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁਰੂ ਜੈ ਸਵਾਮੀਨਾਥਨ ਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਪਸੰਦ ਆਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭੂਰੀ ਬਾਈ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਰੰਗ ਅਤੇ ਕੈਨਵਾਸ ਦਿੱਤਾ।