ਹੈਦਰਾਬਾਦ:'ਓ ਦੂਰ ਕੇ ਮੁਸਾਫ਼ਿਰ... ਹਮਕੋ ਭੀ ਸਾਥ ਲੇ... ਹਮ ਰਹਿ ਗਏ ਅਕੇਲੇ' 'ਟਰੈਜਡੀ ਕਿੰਗ' ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਸਟਾਰਰ 'ਉਡਾਨ ਖਟੋਲਾ' (1955) ਦਾ ਇਹ ਦਰਦਨਾਕ ਗੀਤ ਮੁਹੰਮਦ ਰਫ਼ੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਯਾਦ ਕਰਾਉਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਰਫ਼ੀ ਸਾਹਬ(MOHAMMED RAFI) ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕੀ ਨਾਲ ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ 'ਤੇ ਅਮਿੱਟ ਛਾਪ ਛੱਡੀ ਹੈ। 24 ਦਸੰਬਰ ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਮਰਹੂਮ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕ ਮੁਹੰਮਦ ਰਫ਼ੀ ਦਾ 97ਵਾਂ ਜਨਮ ਦਿਨ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਸ ਅਨਮੋਲ ਗਾਇਕ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕੁਝ ਖਾਸ ਗੱਲਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣੋਗੇ।
ਮੁਹੰਮਦ ਰਫ਼ੀ ਸਾਬ੍ਹ ਦਾ ਜਨਮ 24 ਦਸੰਬਰ 1924 ਨੂੰ ਕੋਟਲਾ ਸੁਲਤਾਨ ਸਿੰਘ, (ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦਾ ਇੱਕ ਪਿੰਡ) ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਲਾਹੌਰ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਫਟ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੁਹੰਮਦ ਰਫ਼ੀ ਦੀ ਨਿੱਕ ਨਾਮ ਫੀਕੋ ਸੀ। 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਫ਼ੀ ਸਾਹਬ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਜੌਹਰ ਦਿਖਾਏ।
1944 ਵਿੱਚ ਮੁਹੰਮਦ ਰਫ਼ੀ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ੀਨਤ ਬੇਗਮ ਨਾਲ ਜੋੜੀ ਗੀਤ 'ਸੋਨੀਏ ਨੀ, ਹੀਰੀਏ ਨੀ' ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਗਾਇਕੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ (ਲਾਹੌਰ) ਵੱਲੋਂ ਰਫ਼ੀ ਸਾਹਬ ਨੂੰ ਗਾਉਣ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਮੁਹੰਮਦ ਰਫ਼ੀ ਨੇ 1945 'ਚ ਫਿਲਮ 'ਗਾਓਂ ਕੀ ਗੋਰੀ' ਨਾਲ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮਾਂ 'ਚ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। 1948 'ਚ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਹੱਤਿਆ 'ਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ਰਫ਼ੀ ਨੇ ਹੁਸਨਲਾਲ ਭਗਤਰਾਮ ਅਤੇ ਰਾਜੇਂਦਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ 'ਸੁਨੋ-ਸੁਣੋ ਏ ਦੁਨੀਆਂਵਾਲਾ, ਬਾਪੂ ਜੀ ਕੀ ਅਮਰ ਕਹਾਣੀ' ਰਾਤੋ-ਰਾਤ ਰਚਿਆ।
ਰਫ਼ੀ ਸਾਹਬ ਦਾ ਇਹ ਗੀਤ ਸੁਣ ਕੇ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਫ਼ੀ ਨੂੰ ਇਹ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਘਰ ਬੁਲਾਇਆ। 1948 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਰਫ਼ੀ ਨੂੰ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਤਗਮੇ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ।
1967 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੁਹੰਮਦ ਰਫ਼ੀ ਨੂੰ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ।
ਮੁਹੰਮਦ ਰਫ਼ੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗਾਇਕੀ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੰਦੀ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੇਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਿੱਜੀ ਗੀਤ ਗਾਏ ਸਨ। ਮੁਹੰਮਦ ਰਫ਼ੀ ਨੇ ਅਸਾਮੀ, ਕੋਂਕਣੀ, ਭੋਜਪੁਰੀ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ, ਫਾਰਸੀ, ਡੱਚ, ਸਪੈਨਿਸ਼, ਤੇਲਗੂ, ਮੈਥਿਲੀ, ਉਰਦੂ, ਗੁਜਰਾਤੀ, ਪੰਜਾਬੀ, ਮਰਾਠੀ, ਬੰਗਾਲੀ ਆਦਿ ਸਮੇਤ ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਗਾਏ।
ਬੀਬੀਸੀ ਏਸ਼ੀਆ ਨੈੱਟਵਰਕ ਪੋਲ 'ਬਹਾਰੋਂ ਫੂਲ ਬਰਸਾਓ' ਵਿੱਚ ਮੁਹੰਮਦ ਰਫ਼ੀ ਦੇ ਗੀਤ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਿੰਦੀ ਗੀਤ ਵਜੋਂ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੁਹੰਮਦ ਰਫ਼ੀ ਸਾਹਬ ਨੂੰ ਲਗਭਗ ਛੇ ਫਿਲਮਫੇਅਰ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਰਫ਼ੀ ਸਾਹਬ 31 ਜੁਲਾਈ 1980 ਨੂੰ 56 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ 'ਤੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਸਦਮੇ 'ਚ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਰਫ਼ੀ ਸਾਹਬ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਵਿੱਚ ਦਸ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਜੁਲਾਈ 2011 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਬਰਸੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ 9 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਗੀਤਕ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀਆਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਰਫ਼ੀ ਸਾਬ੍ਹ ਦੇ ਸਦਾਬਹਾਰ ਗੀਤ
ਹੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਰਖਵਾਲੇ, ਇਹ ਬੰਬਈ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਜਨਾਬ, ਤੈਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ, ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਮੈਨੂੰ ਜੰਗਲੀ ਕਹੇ, ਮੈਂ ਕਮਲੀ ਹੋਈ ਜਵਾਨੀ ਦਾ, ਮੇਰੀ ਜਵਾਨੀ ਚੜ੍ਹ ਰਹੀ ਹੈ, ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋਇਆ, ਅਸੀਂ ਕਾਲੇ ਹਾਂ, ਇਹ ਪਿਆਰ ਹੈ ਇਸ਼ਕ, ਪਰਦਾ ਹੈ ਪਰਦਾ, ਅਬ ਤੇਰੇ ਹਵਾਲੇ ਵਤਨ ਸਾਥੀ (ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦਾ ਗੀਤ), ਤੇਰੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੈ, ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ, ਤੇਰੀ ਮੁੱਠੀ ਵਿੱਚ, ਚੱਕੇ ਪੇ ਚੱਕਾ (ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਗੀਤ), ਯੇ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਵੀਰ। ਜਵਾਨਾਂ ਦਾ, ਮਨ ਤਪੱਤ ਹਰਿ ਦਰਸ਼ਨ ਕੋ ਆਜ (ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ) ਸਾਵਣ ਆਵੇ ਜਾਂ ਨਾ ਆਵੇ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:National Consumer Day 2021: ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦਿਵਸ, ਜਾਣੋ ਤੁਹਾਡੇ ਕੀ ਹਨ ਅਧਿਕਾਰ...
