ਪੁਰੀ/ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ: ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਦੀ 'ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ' ਲਈ ਤੀਰਥ ਸ਼ਹਿਰ ਪੁਰੀ 'ਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਓਡੀਸ਼ਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਲਈ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਪ੍ਰਬੰਧ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੀ ਜਗਨਨਾਥ ਮੰਦਿਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ (ਐਸਜੇਟੀਏ) ਦੇ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ਰੰਜਨ ਕੁਮਾਰ ਦਾਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਪੁਰੀ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 10 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਭਗਵਾਨ ਬਲਭਦਰ, ਦੇਵੀ ਸੁਭੱਦਰਾ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਦੇ ਰੱਥਾਂ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁੰਡੀਚਾ ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਮੰਦਿਰ ਦੇ 'ਸਿੰਘਦੁਆਰ' ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁੰਡੀਚਾ ਮੰਦਿਰ 'ਚ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਤਿੰਨ ਰੱਥ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਦੇਵਤਾ ਗੁੰਡੀਚਾ ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਤੱਕ ਠਹਿਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੁਰੀ 'ਚ ਮਰੀਚਕੋਟ ਚੌਕ ਨੇੜੇ ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਦੇ ਨੰਦੀਘੋਸ਼ ਰੱਥ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ ਮਾਮੂਲੀ ਭਗਦੜ 'ਚ 14 ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੀ ਹਾਲਤ ਗੰਭੀਰ ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ, ਹੁਣ ਸਥਿਤੀ ਆਮ ਵਾਂਗ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਗਨਨਾਥ ਪੁਰੀ ਵਿੱਚ ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰ ਲਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ ਪੁਰੀ, ਓਡੀਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਲਾਨਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਸਲਾਨਾ ਰੱਥ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ਜੋ ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ, ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਇੱਕ ਰੂਪ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਓਡੀਸ਼ਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜ਼ੋਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਲਗਭਗ 180 ਪਲਟਨਾਂ ਨੂੰ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਤੱਟ ਰੱਖਿਅਕ ਵੀ ਬੀਚਾਂ 'ਤੇ ਗਸ਼ਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ 9:30 ਵਜੇ ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਰਸਮ ਪਹੰਦੀ ਬੀਜ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ। ਇਸ ਰਸਮ ਵਿੱਚ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਲੈ ਕੇ ਸੇਵਾਦਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੱਥਾਂ ’ਤੇ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਗੇ। ਪਹੰਦੀ ਬੀਜੇ ਨਾਮਕ ਜਲੂਸ ਲਈ ਰੱਥ ਕੱਢੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਾਮ ਕਰੀਬ 4 ਵਜੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਰੱਥ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣਗੇ। ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਰੱਥਾਂ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁੰਡੀਚਾ ਮੰਦਰ ਪਰਤਣਾ ਹੈ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁੰਡੀਚਾ ਮੰਦਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ 28 ਜੂਨ ਤੱਕ ਰਹਿਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਪਸੀ ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ ਹੋਵੇਗੀ।
ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਦੇ ਰੱਥ ਦਾ ਭਾਰ 280 ਤੋਂ 300 ਟਨ ਅਤੇ 45.6 ਫੁੱਟ ਉੱਚਾ ਹੈ। 200 ਤੋਂ 300 ਟਨ ਵਜ਼ਨ ਵਾਲੇ ਤਿੰਨ ਰੱਥ ਗੁੰਡੀਚਾ ਮੰਦਰ ਤੱਕ 2.5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ। ਨੰਦੀਘੋਸ਼, ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਦੇ ਰੱਥ ਦਾ ਭਾਰ ਲਗਭਗ 280 ਤੋਂ 300 ਟਨ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਬਲਭਦਰ (ਤਲਦਵਾਜਾ) ਅਤੇ ਦਰਪਦਲਨ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦੋ ਰਥਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 250 ਟਨ ਅਤੇ 200 ਟਨ ਹੈ। ਤਿੰਨੋਂ ਰੱਥ ਲਗਭਗ 45 ਫੁੱਟ ਉੱਚੇ ਹਨ ਅਤੇ 12 ਤੋਂ 14 ਪਹੀਏ ਹਨ। ਕੁੱਲ 250 ਮਜ਼ਦੂਰ 58 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੱਥਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਤਿੰਨੋਂ ਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲਗਭਗ 10,800 ਘਣ ਫੁੱਟ ਦੀ ਲੱਕੜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਨਵਦੀਨਾ ਯਾਤਰਾ, ਦਸ਼ਾਵਤਾਰ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਗੁੰਡੀ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਵਾਇਤੀ ਉੜੀਆ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਾਜ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਪੁਰੀ ਰਥ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਤੋਂ ਬਲਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਬਲਰਾਮ ਅਤੇ ਸੁਭੱਦਰਾ ਦੀ ਵੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ 'ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ' ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਦੇ ਜਗਨਨਾਥ ਮੰਦਿਰ 'ਚ 'ਮੰਗਲਾ ਆਰਤੀ' 'ਚ ਲਿਆ ਹਿੱਸਾ :-ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ, ਜੋ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੇ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਹਨ, ਨੇ ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਦੇ ਜਮਾਲਪੁਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਗਨਨਾਥ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ 'ਮੰਗਲਾ ਆਰਤੀ' (ਪੂਜਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ) ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ, ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਮਨਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ 'ਰਥ ਯਾਤਰਾ' ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਪੁਰੀ ਜਗਨਨਾਥ ਰਥ ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਰਥ ਯਾਤਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਦੋ ਪਾਰਕਾਂ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ, ਇੱਕ ਰੇਲਵੇ ਫਲਾਈਓਵਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ 'ਭੂਮੀਪੂਜਨ' ਸਮੇਤ ਕਈ ਜਨਤਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ।
ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਦੇ ਨਿਊ ਰਾਨੀਪ ਵਿੱਚ, ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਸਵੇਰੇ 9.15 ਵਜੇ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਮਿਉਂਸਪਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ (ਏਐਮਸੀ) ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਬਣਾਏ ਪਾਰਕ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰਨਗੇ। ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਦੇ ਚਾਂਦਲੋਡੀਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਏਐਮਸੀ ਅਤੇ ਰੇਲਵੇ ਦੁਆਰਾ ਨਵੇਂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਜਗਤਪੁਰ ਰੇਲਵੇ ਫਲਾਈਓਵਰ ਦਾ ਵੀ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰਨਗੇ। ਸ਼ਾਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ CREDAI ਗਾਰਡਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਪਾਰਕ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰਨਗੇ। ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਬਾਅਦ 'ਚ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਦੇ ਬਾਵਲਾ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਤ੍ਰਿਮੂਰਤੀ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ 'ਭੂਮੀ ਪੂਜਨ' ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਗੇ।(ਇਨਪੁਟ-ਏਜੰਸੀ)
