ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ (ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ) :ਹਾਲਾਂਕਿ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ 'ਚ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਅਤੇ ਇਸ 'ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਕੁਝ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਿਆਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਖਾੜਕੂਵਾਦ (Militancy Declined Post Abrogation of Article 370) ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਦੀ ਕਗਾਰ 'ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਲੰਘਦੇ ਸਾਲ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਘਟਦਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ 5 ਅਗਸਤ, 2019 ਨੂੰ ਧਾਰਾ 370 ਅਤੇ 35ਏ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ "ਇਹ ਕਦਮ ਬਗਾਵਤ ਦੇ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦੇਵੇਗਾ।"
ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, 5 ਅਗਸਤ, 2019 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦ ਦੀਆਂ 468 ਘਟਨਾਵਾਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 118 ਨਾਗਰਿਕ, 135 ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਦੇ ਜਵਾਨ ਅਤੇ 638 ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਰੇ (Article 370) ਗਏ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੌਤਾਂ (321) 2020 ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ, ਜਦੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੁਆਰਾ 232 ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਰੇ ਗਏ, 33 ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ 56 ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਨ ਵੀ ਮਾਰੇ ਗਏ।
ਜੇਕਰ ਸਾਲ 2022 ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਇਸ ਖੇਤਰ 'ਚ ਅੱਤਵਾਦ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ 147 ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ 30 ਨਾਗਰਿਕ, 30 ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਦੇ ਜਵਾਨ ਅਤੇ 186 ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ। ਜੂਨ ਸਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਖੂਨੀ ਮਹੀਨਾ ਸੀ। ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 40 ਸੀ, ਜਦਕਿ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਨਾਗਰਿਕ, ਦੋ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਦੇ ਜਵਾਨ ਅਤੇ 35 ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਮੌਤਾਂ (8) ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਉੱਥੇ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਪੰਜ ਅੱਤਵਾਦੀ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਦੇ ਜਵਾਨ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ।
ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਟਾਰਗੇਟ ਕਿਲਿੰਗ ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਮਸਲਾ ਬਣ ਕੇ ਉਭਰਿਆ ਹੈ। ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਸਾਲ ਹੁਣ ਤੱਕ ਟਾਰਗੇਟ ਕਿਲਿੰਗ ਦੇ 19 ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ 10 ਮੁਸਲਮਾਨ, ਛੇ ਗੈਰ-ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਿਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਅੰਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ (Look Back 2022 Target Killing in Kashmir) ਟਾਰਗੇਟ ਕਿਲਿੰਗ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਹੱਤਿਆ 2 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕੁਲਗਾਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੱਤਵਾਦੀ ਦੁਆਰਾ ਗੋਲੀ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਮੁਹੰਮਦ ਯਾਕੂਬ ਡਾਰ ਵਜੋਂ ਪਛਾਣੇ ਗਏ ਪੰਚ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮ੍ਰਿਤਕ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ 9 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਰਪੰਚ ਸਮੀਰ ਅਹਿਮਦ ਭੱਟ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਦੇ ਬਾਹਰਵਾਰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 11 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਕੁਲਗਾਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅਡੋਰਾ ਦੇ ਸਰਪੰਚ ਸ਼ਬੀਰ ਅਹਿਮਦ ਮੀਰ ਦੀ ਸ਼ੱਕੀ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 21 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਬਡਗਾਮ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਗੋਟਪੁਰਾ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਸ਼ੱਕੀ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਇਕ ਨਾਗਰਿਕ ਤਜਮੁਲ ਮੋਹੀਉਦੀਨ ਰਾਦਰ ਦੀ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 26 ਮਾਰਚ ਨੂੰ, ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਬਡਗਾਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ (ਐਸਪੀਓ) ਇਸ਼ਫਾਕ ਅਹਿਮਦ ਡਾਰ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਉਮਰ ਅਹਿਮਦ ਦੀ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਕਤਲਾਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਫਿਰ 4 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ (Look Back 2022) ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਿਤ ਬਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨਾਂ ਦੇ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕੀ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਕੁਲਗਾਮ ਜ਼ਿਲੇ 'ਚ ਇਕ ਨਾਗਰਿਕ ਸਤੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਡਰਾਈਵਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਰਾਜਪੂਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੀ, ਜੋ ਲਗਭਗ 70 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕੁਲਗਾਮ ਅਤੇ ਸ਼ੋਪੀਆਂ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਵਸਿਆ ਸੀ। ਫਿਰ 15 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਬਾਰਾਮੂਲਾ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਇਕ ਬਾਗ 'ਚ ਸਰਪੰਚ ਮਨਜ਼ੂਰ ਅਹਿਮਦ ਬੰਗਰੂ ਦੀ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਸਾਲ ਮਰਨ ਵਾਲਾ ਉਹ ਤੀਜਾ ਸਰਪੰਚ ਸੀ।