ਇੰਦੌਰ:ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਰਾਣੀ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਨਹੀਂ ਰਹੇ। 92 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਲਤਾ ਦੀਦੀ ਨੂੰ 8 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਬ੍ਰੀਚ ਕੈਂਡੀ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੰਦੌਰ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦਾ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਸੀ। ਫਿਲਮ ਆਲੋਚਕ ਜੈਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੌਕਸੀ ਨੇ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦੀ ਸੰਗੀਤਕ ਵਿਰਾਸਤ ਅਤੇ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਬਾਰੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦਾ 92 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ’ਚ ਦੇਹਾਂਤ
ਜੈ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੌਕਸੇ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?
ਜੈਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੌਕਸੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਮੀਰ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਗਰੀਬ ਹੋਣਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਾਪਦੰਡ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਕੋਈ ਗਰੀਬ ਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਨਹੀਂ ਹਨ।
ਲਤਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ
ਮਸ਼ਹੂਰ ਫਿਲਮ ਆਲੋਚਕ ਜੈਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੌਕਸੇ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀਨਾਨਾਥ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਟਕਾਂ ਦਾ ਮੰਚਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਸ਼ਹਿਰ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਸਨ।
ਕੁਝ ਲੋਕ ਉਸ ਨੂੰ ਨਟਸਮਰਾਟ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਪਰਿਵਾਰ ਅਜਿਹੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਇੰਦੌਰ ਆਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਸਿੱਖ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਕੋਲ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਮਕਾਨ ਕਿਰਾਏ ’ਤੇ ਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦਾ ਜਨਮ ਇੰਦੌਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਇੰਦੌਰ ਇਸ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਯਸ਼ਵੰਤ ਰਾਓ ਹੋਲਕਰ ਦਾ ਮਹਿਲ ਜਾਂ ਰਜਵਾੜਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਇੰਦੌਰ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਥੇ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲ ਇੱਥੇ ਬਿਤਾਏ।
ਪੰਜ ਭੈਣਾਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਭਰਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ
ਆਪਣੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਤਾਂ ਪੰਜ ਭੈਣਾਂ ਅਤੇ ਇਕ ਭਰਾ ਦੇ ਗੁਜ਼ਾਰੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਵੀ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ 'ਤੇ ਆ ਗਈ। ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਫਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਐਕਟਿੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਝੁਕਾਅ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕੀ ਵੱਲ ਹੋ ਗਿਆ।
ਨੂਰਜਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ
ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਨੂਰ ਜਹਾਂ ਦੀ ਝਲਕ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਆਪਣੀ ਫਿਲਮ 'ਬਰਸਾਤ' ਬਣਾ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਨੇ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਗਾਇਕ ਦੇ ਸਟਾਈਲ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਤੇਰੀ ਗਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਬਖਸ਼ੀ ਹੈ। ਉਸੇ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਗੀਤ ਗਾਓ. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਫਿਲਮ ਬਰਸਾਤ ਵਿੱਚ, ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਸਲੀ ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗਾਇਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ।
ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਫਿਲਮ 'ਬਰਸਾਤ' ਦੀ ਲਾਗਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੈਸਾ ਫਿਲਮ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਰਾਇਲਟੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦੀ ਗਾਇਕੀ ਨੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਮੀਰ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਬਦਲੇ ਐਚ.ਐਮ.ਵੀ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਖਰੀਦਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਪਰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਇਹ ਕੰਪਨੀ ਇਕ ਵਪਾਰੀ ਨੂੰ ਵੇਚੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ੇਅਰ ਉਥੋਂ ਹਟਾ ਲਏ।
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਨਮਾਨ ਵਜੋਂ ਫਲਾਈਓਵਰ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਬਦਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ
ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਮੁੰਬਈ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਫਲਾਈਓਵਰ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਫਲਾਈਓਵਰ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦੇ ਬੰਗਲੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਤੋਂ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦੀ ਨਿੱਜਤਾ ਦਾ ਉਲੰਘਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਨੇ ਵੀ ਪੁਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਫਲਾਈਓਵਰ ਦਾ ਰੂਟ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਤਾਂ ਕਿ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦੀ ਨਿੱਜਤਾ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਸਟੂਡੀਓ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ
ਲਤਾ ਬਾਰੇ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਪਣੇ ਗੀਤ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਦੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਬੋਨੀ ਕਪੂਰ ਰਹਿਮਾਨ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਨਾਲ ਅਨਿਲ ਕਪੂਰ ਅਤੇ ਮਾਧੁਰੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤ ਅਭਿਨੀਤ ਪੁਕਾਰ ਨਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਬਣਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਵਾਂਗ, ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਏ.ਆਰ. ਰਹਿਮਾਨ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਗੀਤ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਦੇ ਸਨ।