ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

HINDI DIWAS 2023: ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਹੈ ਇਹ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਵੀ ਨਾਲ ਵੀ ਹੈ ਸਬੰਧ

ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ ਮਨਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ 14 ਸਤੰਬਰ 1949 ਨੂੰ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

HINDI DIWAS 2023
HINDI DIWAS 2023

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Sep 14, 2023, 9:12 AM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ:ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ ਹਰ ਸਾਲ 14 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਹਿੰਦੀ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਹੁਤ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ 2023 ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਮੂਲ ਕਾਰਨ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਅਤੇ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ 2023 ਹਰ ਸਾਲ 14 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਅੱਜ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਮਕਸਦ ਹੈ।

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੋਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਿੰਦੀ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਹਿੰਦੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਚੌਥੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੋਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 14 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਵਿਆਪਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਜਾਣੋ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅੱਜ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ:-14 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਦੇ ਦੋ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ 14 ਸਤੰਬਰ 1949 ਨੂੰ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਖੁਦ ਇਸ ਤਰੀਕ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਸਰਾ ਕਾਰਨ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਵੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੱਥਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਮਾਰੋ ਨਜ਼ਰ:-ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ 2023 ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਪਹਿਲ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਾਲ 1953 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸੁਝਾਅ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦਿਨ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਮਹਾਨ ਕਵੀ ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ। ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕਵੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਦਵਾਨ, ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਅਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਵੀ ਸਨ।

ਇਹ ਨਾਂ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ:-ਹੁਣ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੱਲ ਆਵੇਗੀ ਕਿ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਨਾਂ ਹਿੰਦੀ ਕਿਵੇਂ ਅਤੇ ਕਿਉਂ ਪਿਆ। ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਖਾਸ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਹਿੰਦੀ ਦਾ ਨਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਫਾਰਸੀ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਨਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਹਿੰਦ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ 11ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਫਾਰਸੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਸਿੰਧੂ ਨਦੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਬੋਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵੀ ਵਰਤੋਂ:-ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਵੀ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਨੇਪਾਲ, ਮਾਰੀਸ਼ਸ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਤ੍ਰਿਨੀਦਾਦ ਅਤੇ ਟੋਬੈਗੋ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਫਿਜੀ ਅਤੇ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 425 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 120 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਦੂਜੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਵਰਤਦੇ ਹਨ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details