ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

ਧਰਤੀ ਦਾ ਬੈਕੁੰਠ ਜਗਨਨਾਥ ਪੁਰੀ - jagannath puri

ਪੁਰਾਣਾਂ ਵਿਚ, ਜਗਨਨਾਥ ਪੁਰੀ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦਾ ਬੈਕੁੰਠ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਬ੍ਰਹਮਾ ਅਤੇ ਸਕੰਦ ਪੁਰਾਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੇ ਪੁਰੀ ਵਿੱਚ ਪੁਰਸ਼ੋਤਮ ਨੀਲਾਮਾਧਵ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਵਤਾਰ ਧਾਰਿਆ। ਇੱਥੇ ਉਹ ਸਬਰ ਗੋਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਦੇਵਤਾ ਬਣ ਗਏ। ਸਬਰ ਗੋਤ ਦੇ ਦੇਵਤੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਥੇ ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਦਾ ਰੂਪ ਆਦਿਵਾਸੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਜਗਨਨਾਥ ਮੰਦਰ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਸਿਰਫ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਚ ਵੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।

ਜਗਨਨਾਥ ਪੁਰੀ
ਜਗਨਨਾਥ ਪੁਰੀ

By

Published : Jun 25, 2021, 6:01 AM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਸਾਲ ਵਿਚ ਇਕ ਵਾਰ, ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗਰਭ ਗ੍ਰਹਿ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਕੇ ਯਾਤਰਾ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਖ਼ੁਦ ਆਪਣੇ ਗਰਭ ਗ੍ਰਹਿ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਦੁੱਖ ਵੇਖਦੇ ਹਨ।

ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਦੀ ਮੁੱਖ ਲੀਲਾ ਭੂਮੀ ਉੜੀਸਾ ਦੀ ਪੁਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੁਰਸ਼ੋਤਮ ਪੁਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਦੀ ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ ਅਸ਼ਾਡ ਸ਼ੁਕਲਾ ਦਵਿਤਿਆ ਤੋਂ ਜਗਨਨਾਥਪੁਰੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਜਗਨਨਾਥ ਪੁਰੀ

ਜਗਨਨਾਥ ਜੀ ਦੇ ਮੰਦਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਲਗਭਗ 215 ਫੁੱਟ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਲਗਭਗ 4 ਲੱਖ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੇ ਗੁੰਬਦ ਨੂੰ ਖੜ੍ਹੇ ਵੇਖਣਾ ਅਸੰਭਵ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੀ ਰਸੋਈ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਰਸੋਈ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਹਮੇਸ਼ਾ 1 ਸਾਲ ਤੱਕ ਲਈ ਅਨਾਜ ਸਟੋਰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਕਿੰਨੇ ਵੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਇੱਥੇ ਕਦੇ ਵੀ ਭੋਜਨ ਦੀ ਘਾਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।

ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੀ ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਮੰਦਰ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਦਿਨ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਵੇਖਣਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।

ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਕਦੇ ਕੋਈ ਪੰਛੀ ਉੱਡਦਾ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਵੀ ਪੁਰੀ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪਾਰ ਨਹੀਂ ਲੰਘਦੇ।

ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਸਿੰਘਦਵਾਰ ਰਾਹੀਂ ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਜਾਂ ਕੋਈ ਅਵਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੁਣੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਝੰਡਾ ਹਵਾ ਦੀ ਉਲਟ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਹਿਰਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details