ਹੈਦਰਾਬਾਦ : ਹਰ ਸਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ 3 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗ ਫ੍ਰੀ ਦਿਵਸ (International Plastic Bag Free Day) ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਮੁਖ ਮਕਸਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪਦੂਸ਼ਣ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗਾਂ ਦੀ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਵਰਤੋਂ
ਇਸ ਧਰਤੀ ਦਾ ਹਰ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 700 ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ, ਵੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ 1.60 ਲੱਖ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਤੋਂ ਪੰਜ ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਹਰ ਇੱਕ ਮਿੰਟ 'ਚ 10 ਮਿਲੀਅਨ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗ। ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਮਹਿਜ਼ ਇੱਕ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਫੀਸਦੀ ਹੀ ਰੀਸਾਈਕਲ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸਰੋਤ ਸੰਸਥਾਨ (ਡਬਲਯੂਆਰਆਈ) WRI ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ 192 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ 'ਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਜੁਲਾਈ 2018 ਤੱਕ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 127 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਕੁੱਝ ਰੂਪ ਅਪਣਾਏ ਹਨ।
ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਵਰਤਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਨੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗ
- ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗਸ ਨਾਲ ਨਾਲਿਆਂ ਤੇ ਜਲ ਮਾਰਗਾਂ 'ਚ ਰੁਕਾਵਟ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
- ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗ ਵੱਲੋਂ ਡ੍ਰੇਨੇਜ਼ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਇੱਕ ਮੁਖ ਕਾਰਨਾਂ ਚੋਂ ਪਛਾਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗਾਂ ਰਾਹੀਂ ਡ੍ਰੇਨੇਜ਼ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਮੱਖੀਆਂ, ਮੱਛਰ ਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਲੋਕ ਬਿਮਾਰ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਪਲਾਸਟਿਕ ਸਮੱਗਰੀ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਬੈਗ ਸੰਮੁਦਰੀ ਜੀਵਾਂ ਲਈ ਵੀ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੱਛੂਕੂਮੇ ਅਤੇ ਡੌਲਫਿਨ ਅਕਸਰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਬੈਗਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਿਗਲ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।
- ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗ ਵਾਤਾਵਰਣ, ਪਾਣੀ ਤੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਤ ਹੋਣ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਰਸਾਇਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
- ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗ ਖਾਣ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਪੈਕ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ,ਜੋ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।
- ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਪਲਾਸਟਿਕ ਦਾ ਕੂੜਾ-ਕਰਕਟ ਅਕਸਰ ਗਰਮੀ ਪਾਉਣ ਜਾਂ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਲਈ ਸਾੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਲਾਸਟਿਕ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਹਵਾਂ 'ਚ ਸਾੜਨ ਨਾਲ ਫੁਰਨ ਅਤੇ ਡਾਈਆਕਸਿਨ ਵਰਗੀਆਂ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਗੈਸਾਂ ਨਿਕਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੋ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹਨ। ਪਲੈਸਟਿਕ ਬੈਗ ਦੀ ਵਰਤੋ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖਾਂ ਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ
ਪਲੈਸਟਿਕ ਬੈਗ ਦੀ ਵਰਤੋ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖਾਂ ਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ