ਪਟਨਾ:ਦੇਸ਼ ਮਰਹੂਮ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਰਸੀ ਮੌਕੇ ਯਾਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 13 ਅਗਸਤ 1977 ਦਾ ਦਿਨ ਵੀ ਯਾਦ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਸੱਤਾ ਗੁਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਆਇਰਨ ਲੇਡੀ ਨੇ ਦਿਖਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਰਕਾਰ ਚਲਾਉਣੀ ਜਾਣਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ ਬੁਲੰਦ ਕਰਨਾ ਵੀ ਜਾਣਦੀ ਹੈ। ਕਤਲੇਆਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਘਟਨਾ ਸਥਾਨ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਘਟਨਾ ਸੀ। ਸਮੇਂ ਦਾ ਰੁੱਖ ਉਦੋਂ ਹੀ ਬਦਲ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਹਾਥੀ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਘਟਨਾ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਗਈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।
ਬੇਲਛੀ ਕਤਲੇਆਮ ਵਿੱਚ 11 ਦਲਿਤਾਂ ਦੀ ਸਮੂਹਿਕ ਹੱਤਿਆ: ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਜਾਤੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਲੰਬਾ ਇਤਿਹਾਸ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਲ 1977 ਵਿੱਚ ਪਟਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਬੇਲਛੀ ਬਲਾਕ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀ ਉਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। 27 ਮਈ 1977 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਬੇਲਛੀ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਜਾਤੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਦਲਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ 11 ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ 11 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਇੱਕ 14 ਸਾਲ ਦੇ ਲੜਕੇ ਨੇ ਅੱਗ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਚੁੱਕ ਕੇ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਠ ਪਾਸਵਾਨ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਸੁਨਿਆਰੇ ਜਾਤੀ ਦੇ ਸਨ।
13 ਅਗਸਤ, 1977 ਨੂੰ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਬੇਲਚਾ ਲੈ ਕੇ ਆਈ ਸੀ:ਇਹ ਘਟਨਾ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ ਵਾਂਗ ਫੈਲ ਗਈ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਲਚਲ ਮਚ ਗਈ। ਜਦੋਂ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਸਥਿਤ ਆਪਣੇ ਘਰ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੁਰੰਤ ਬੇਲਛੀ ਜਾਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ, ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਸਿੰਘ ਪਾਟਿਲ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਨ। 13 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਇੰਦਰਾ ਪਟਨਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੀ ਤਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਕਈ ਵਿਧਾਇਕ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਪਹੁੰਚੇ। ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਗੁੱਸੇ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਬਹੁਤੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਰਾਏ ਸੀ ਕਿ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਪਰ ਉਹ ਨਾ ਮੰਨੀ ਅਤੇ ਬੇਲਚਾ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਨਿਕਲ ਗਈ।
ਚਿੱਕੜ ਵਿੱਚ ਫਸੀ ਜੀਪ ਤਾਂ ਪੈਦਲ ਚੱਲਣ ਲੱਗੀ :ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਪਟਨਾ ਤੋਂ ਬੇਲਛੀ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਈ। ਉਸ ਦੇ ਸਵਾਗਤ ਲਈ ਰਸਤੇ ਵਿਚ 10 ਤੋਂ 15 ਲੋਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਦੇਖੇ ਗਏ। ਜਦੋਂ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਹਰਨੌਤ ਬਲਾਕ ਦੇ ਪਿੰਡ ਬੇਲਛੀ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਪਹੁੰਚੀ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਦੀਰਾ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪੈਦਲ ਚੱਲਣਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਵੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਅੜੀ ਹੋਈ ਤੇ ਤੁਰ ਪਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਹਾਥੀ ਮੰਗਵਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਮੁੰਨਾ ਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਘਰੋਂ ਹਾਥੀ ਮੰਗਵਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਸਿੰਘ ਬੇਲਛੀ ਪਿੰਡ ਪਹੁੰਚੇ।