ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ: ਅੰਬ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਫਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੈ। ਅੰਬ ਕੱਚੇ ਹੋਣ ਜਾਂ ਪੱਕੇ, ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਆਪਣਾ-ਆਪਣਾ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਅੰਬ ਦੇ ਫਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅੰਬ ਦੇ ਫਲਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮ ਵੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇੰਡੋ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਫਰੂਟ ਸੈਂਟਰ ਆਫ ਐਕਸੀਲੈਂਸ, ਲਾਡਵਾ, ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਵਿਖੇ ਅੰਬਾਂ ਦੀਆਂ 30 ਨਵੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 12 ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਕੀਮਤ, ਰੰਗ ਅਤੇ ਝਾੜ ਦੇ ਪੱਖੋਂ ਬਾਕੀ ਅੰਬਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, 12 ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਜੋ ਹੋਰ ਰੰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕੀਮਤ ਤੱਕ ਇਹ ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਇੰਡੋ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਸੈਂਟਰ ਆਫ ਐਕਸੀਲੈਂਸ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ: ਬਿੱਲੂ ਯਾਦਵ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਅੰਬਾਂ ਦੀਆਂ 30 ਕਿਸਮਾਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, 12 ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਜੋ ਹੋਰ ਰੰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕੀਮਤ ਤੱਕ ਇਹ ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਇੱਥੇ ਤੋਤਾ ਪਰੀ, ਚੌਸਾ, ਅਮਰਪਾਲੀ, ਅਰੁਣਿਕ, ਲੰਗੜਾ, ਕੇਸਰ, ਰਾਮ ਕੇਲਾ, ਅੰਬਿਕਾ, ਪੂਸਾ, ਅਰੁਣਿਮਾ, ਦੁਸਹਿਰੀ, ਮੱਲਿਕਾ, ਆਸਟਿਨ, ਲਿਲੀ, ਦੂਧ ਪੇਡਾ, ਪੂਸਾ ਲਾਲੀਮਾ, ਪੂਸਾ ਸੂਰਿਆ, ਪੂਸਾ ਮੂਰਤੀ, ਪੂਸਾ ਪੀਤਾੰਬਰ 30 ਦੇ ਕਰੀਬ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੋਰ ਰੰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਸਾ ਪੀਤਾਂਬਰ, ਆਸਟਿਨ, ਲਿਲੀ, ਟੌਮੀ ਅਰੁਣਿਮਾ, ਅਰੁਣਿਕਾ, ਅੰਬਿਕਾ, ਪੂਸਾ ਲਿਲੀਮਾ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਡਾ: ਬਿੱਲੂ ਯਾਦਵ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਅੰਬਾਂ ਦੇ ਬੂਟੇ 10-10 ਫੁੱਟ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨ | ਇਸ ਵਾਰ ਇੱਥੇ ਅਸੀਂ ਨਵਾਂ ਤਜਰਬਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ 4-4 ਫੁੱਟ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਪੌਦੇ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਬੰਪਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਬੂਟਾ 120 ਕੁਇੰਟਲ ਤੋਂ 200 ਕੁਇੰਟਲ ਤੱਕ ਪੈਦਾਵਾਰ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਬੂਟਾ ਸੌ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇੱਥੋਂ ਬੂਟੇ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੀ ਬਾਗਬਾਨੀ ਵਿਭਾਗ ਕੋਲ ਰਜਿਸਟਰੇਸ਼ਨ ਕਰਵਾ ਕੇ 50 ਫੀਸਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਦਿੱਲੀ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਯੂਪੀ, ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਅੰਬਾਂ ਦੇ ਬੂਟੇ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਕਿਸਮਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਵੀ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਯੋਗ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਅੰਬਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇੱਕ ਅੰਬ ਅੱਧਾ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ: ਡਾ.ਐਸ.ਪੀ.ਐਸ ਸੋਲੰਕੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਥੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋਰ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮ. ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਝਾੜ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ। ਇਹ ਹਰਿਆਣਾ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਹੋਰ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਅੰਬਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੁਚੱਜਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਤਾਂ ਇੱਕ ਅੰਬ ਪੰਜ ਸੌ ਗ੍ਰਾਮ ਦਾ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਫਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।
ਇੱਕ ਅੰਬ ਦੋ ਸੌ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਸੌ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਵਿਕਦਾ ਹੈ: ਡਾ.ਐਸ.ਪੀ.ਐਸ ਸੋਲੰਕੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਅੰਬਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਾਣਗੇ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁਆਲਿਟੀ ਬਾਕੀ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਅੰਬਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੈ।ਜੇਕਰ ਇਸੇ ਆਮ ਅੰਬ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਡੇਢ ਸੌ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੋਰ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਅੰਬ ਦੀ ਕੀਮਤ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ 200 ਤੋਂ 300 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੰਬਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਰਾਹੀਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਤਾਂ ਕਿਸਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।