ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ:ਕਾਰੀਗਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੀਤਾ ਮਹਾਉਤਸਵ 2023 ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹੁੰਚੇ ਹਨ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬਣਾਈਆਂ ਸ਼ਿਲਪਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਤੋਂ ਆਏ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਦੀ ਕਲਾ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਕਾਰੀਗਰ ਵੱਲੋਂ ਜੀਰੀ (ਝੋਨੇ) ਦੇ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਦਾਣੇ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਦੇਵੀ ਮਾਤਾ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੀਤਾ ਮਹਾਂਉਤਸਵ ਲਈ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਭੀੜ ਲੱਗ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਖਰੀਦ ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ।
ਜੀਰੀ ਤੋਂ ਬਣੀ ਅਨੋਖੀ ਮੂਰਤੀ : ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਮੂਰਤੀਕਾਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਪਿਛਲੇ 15 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੀਤਾ ਮਹਾਉਤਸਵ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਲੋਹੇ, ਪੱਥਰ, ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਲੱਕੜ ਦੇ ਬੁੱਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਉਹ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਲਈ ਕੁਝ ਨਵੀਂ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੀਰੀ ਤੋਂ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਰੇਟ ਵੀ ਬਹੁਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ 500 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 700 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਵੇਚ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕੁਝ ਵੱਖਰਾ ਹੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਲੋਕ ਕਾਫੀ ਪਸੰਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਜੀਰੀ ਤੋਂ 6 ਘੰਟੇ 'ਚ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਮੂਰਤੀ : ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਿੱਟੀ ਜਾਂ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਮੂਰਤੀ ਬਣਾਉਣ 'ਚ ਘੱਟ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਪਰ ਜੀਰੀ ਤੋਂ ਮੂਰਤੀ ਬਣਾਉਣ 'ਚ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਿਸਥਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਹੈ। ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਮੂਰਤੀਆਂ ਹੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਲਗਭਗ 6 ਤੋਂ 7 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੂਰਤੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਮੂਰਤੀਆਂ ਹੀ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਟੈਰਾਕੋਟਾ 'ਤੇ ਜੀਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਮਾਤਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੂਰਤੀ ਦੀ ਸਜਾਵਟ ਵੀ ਜੀਰੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ 10 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੈਂਬਰ ਟੈਰਾਕੋਟਾ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ: ਕਾਰੀਗਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਉਸ ਦਾ ਸਾਥ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਉਹ ਟੈਰਾਕੋਟਾ ਤੋਂ ਹੀ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਉਹ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ 'ਚ 10 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੈਂਬਰ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੁਸ਼ਤੈਨੀ ਕੰਮ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਹਿਲੂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹਰੇ ਰਾਮ, ਹਰੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ, ਰਾਧੇ ਰਾਧੇ, ਚੈਤਨਯ ਮਹਾਂਪ੍ਰਭੂ ਅਤੇ ਕਾਨ੍ਹਾ ਦੇ ਖਿਡੌਣੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਟੈਰਾਕੋਟਾ ਤੋਂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਖਿਡੌਣੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੀਤਾ ਮਹਾਂਉਤਸਵ ਲਈ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਲਿਆਂਦੇ ਗਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਗੀਤਾ ਜੈਅੰਤੀ ਲਈ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਅਤੇ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਟਾਲ 'ਤੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਕਾਰੀਗਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ।ਦੇਵੀ ਮਾਤਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਵੀ ਸੋਲੋ ਲੱਕੜ ਤੋਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।ਕਾਰੀਗਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਟੈਰਾਕੋਟਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਹ ਸੋਲੋ ਲੱਕੜ ਤੋਂ ਵੀ ਮਾਤਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਤਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੋਲੋ ਲੱਕੜ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਕੜ ਦੀ ਬਣੀ ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੈਲਾਨੀ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣ ਰਹੇ ਹਨ।