ਉਤਰਾਖੰਡ/ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ: ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਚ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਤੱਕ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਗਏ। ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਸਮੇਤ ਡੁੰਡਾ, ਭਟਵਾੜੀ, ਬਰਕੋਟ ਅਤੇ ਨੌਗਾਓਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ (Earthquake tremors in many areas of Uttarakhand) ਗਏ ਹਨ। ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 4.5 ਮਾਪੀ ਗਈ ਹੈ।
ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਬਡਕੋਟ ਅਤੇ ਮਸੂਰੀ 'ਚ ਵੀ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਵੇਰੇ 8.33 ਵਜੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਇੰਨੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਸਨ ਕਿ ਲੋਕ ਡਰਦੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਆਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਸੂਰੀ 'ਚ ਵੀ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਦਕੋਟ ਦੀ ਯਮੁਨਾ ਘਾਟੀ 'ਚ ਵੀ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। 8.34 'ਤੇ ਕਰੀਬ 5 ਸਕਿੰਟ ਤੱਕ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਕੇਂਦਰੀ ਭੂਚਾਲ ਪਾੜੇ ਵਿੱਚ ਹੈ: ਉੱਤਰਾਖੰਡ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਭੂਚਾਲ ਪਾੜਾ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਭੂਚਾਲ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਖਦਸ਼ਾ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਿਮਾਲਿਆ ਖੇਤਰ ਦੇ ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਭੂਚਾਲ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਹਿਮਾਲਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕੀਤੀ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸਿਰਫ਼ 3 ਤੋਂ 5 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੀ ਨਿਕਲਿਆ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭੂਚਾਲ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ: ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀਆਂ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਲਗਾਤਾਰ ਘੁੰਮਣ ਕਾਰਨ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਖੇਤਰ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਪਾੜਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਵਿੱਚ 1991 ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ 7.0 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਅਤੇ 1999 ਵਿੱਚ ਚਮੋਲੀ ਵਿੱਚ 6.8 ਰਿਕਟਰ ਸਕੇਲ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਭੂਚਾਲ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਖੇਤਰ 'ਚ ਵੱਡਾ ਭੂਚਾਲ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕਦੋਂ ਇਹ ਤੈਅ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-ਇਸ ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਅੱਠ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਅੱਗ, ਸਪੀਕਰ ਸੰਧਵਾਂ ਨੇ ਵੀ ਬੀਜੀ ਕਣਕ ਦਾ ਕੀਤਾ ਨਿਰੀਖਣ
