ਉੱਤਰਾਖੰਡ/ਚਮੋਲੀ : ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਤੀਰਥ ਅਸਥਾਨ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਲੋਕਪਾਲ ਲਕਸ਼ਮਣ ਮੰਦਰ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅੱਜ ਸਰਦੀਆਂ ਲਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਰ 1 ਲੱਖ 76 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਗਤਾਂ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕਿਆ।
ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਪਾਟ ਬੰਦ 20 ਮਈ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹੇ ਸੀ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ:ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ 20 ਮਈ ਨੂੰ ਉੱਚ ਹਿਮਾਲਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਖੋਲ੍ਹੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਤਕਰੀਬਨ ਢਾਈ ਲੱਖ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਏ ਸਨ। ਅੱਜ ਯਾਨੀ ਕਿ 11 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਪੰਚ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਰਸਮਾਂ, ਅੰਤਿਮ ਅਰਦਾਸ ਨਾਲ ਬੰਦ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਕੱਲ੍ਹ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਹਲਕੀ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਹੋਈ ਸੀ ਪਰ ਅੱਜ ਮੌਸਮ ਸਾਫ਼ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ਨਿਕਲੀ। ਅੱਜ ਤਕਰੀਬਨ 2 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ਮੌਕੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ‘ਜੋ ਬੋਲੇ ਸੋ ਨਿਹਾਲ, ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ...’ ਦੇ ਜੈਕਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਗੂੰਜ ਉੱਠੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਕਰ ਧਾਮੀ ਨੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕੀਤੀ।
ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਪੰਚ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਬੰਦ ਹੋਏ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਦਸਵੇਂ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਗੁਰੂ ‘ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ’ ਨੇ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਤਪੱਸਿਆ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 15,225 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਅਸਥਾਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮੰਦਰ ਵੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਲੋਕਪਾਲ ਲਕਸ਼ਮਣ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਗੋਦ, ਬਰਫੀਲੀ ਵਾਦੀਆਂ ਅਤੇ ਝੀਲ ਦੇ ਕੰਢੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਬਹੁਤ ਔਖੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਬਰਫੀਲੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਤੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੁਲਾਈ-ਅਗਸਤ, ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਬਰਫ਼ ਪਿਘਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਕਿਵੇਂ ਪਿਆ ਹੇਮਕੁੰਟ ਦਾ ਨਾਮ? ਹੇਮਕੁੰਟ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਬਰਫ਼ ਦਾ ਕੁੰਡ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਥਾਨ ਦਾ ਨਾਮ ਹੇਮਕੁੰਟ ਪਿਆ। ਹੇਮਕੁੰਟ ਵਿੱਚ ਪਵਿੱਤਰ ਝੀਲ ਅਰਥਾਤ ਕੁੰਡ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੈ। ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 7-8 ਮਹੀਨੇ ਬਰਫ ਜਮਾਂ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
