ਵਾਰਾਣਸੀ/ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ :ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ 2 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਕੀਤੇ ਗਏ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਸਰਵੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 18 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾਖ਼ਲ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਹੁਣ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸੁਣਵਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਦਰੋਂ ਕੀ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਜੋ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ, ਉਹ ਮੁਦਈ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਪੱਖ ਵਿਚਕਾਰ ਹੀ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਹਿੰਦੂ ਪੱਖ ਇਸ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ 'ਚ ਅਰਜ਼ੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ 'ਤੇ ਅੱਜ ਫੈਸਲਾ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਕੱਲ੍ਹ ਹੀ ਆਪਣਾ ਹੁਕਮ ਦੇਣਾ ਸੀ ਪਰ ਕੱਲ੍ਹ ਸੁਣਵਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਅਦਾਲਤ ਅੱਜ ਇਸ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਫੈਸਲਾ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੱਲ੍ਹ ਸੀਨੀਅਰ ਜੈ ਸਿਵਲ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ 1991 ਦੇ ਮੇਨ ਮੁਗਲ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰ ਦੇ ਕੇਸ ਬਾਰੇ ਏਐਸਆਈ ਦੁਆਰਾ ਸੀਲਬੰਦ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਨੂੰ ਗਲਤ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਿਸ 'ਤੇ ਅੱਜ ਅਦਾਲਤ 'ਚ ਸੁਣਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਕੀਲ ਅਮਿਤ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਨੇ ਇਕ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਕੇ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ 4 ਹਫਤਿਆਂ ਤੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਜਨਤਕ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਕੇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਿਆਸ ਜੀ ਦੇ ਤੈਅਖਾਨੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ 1991 ਦੇ ਲਾਰਡ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰ ਪ੍ਰਕਰਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਸਤ ਐਡਵੋਕੇਟ ਵਿਜੇ ਸ਼ੰਕਰ ਰਸਤੋਗੀ ਨੂੰ ਮੁਦਈ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਅਤੇ ਅੱਜ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਕੇ ਮੁਸਲਿਸ ਪੱਖ ਦੇ ਵਲੋਂ ਵਜੂ ਖਾਨੇ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਅਤੇ ਮੱਛਲੀਆਂ ਦੇ ਮਰਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਉਥੇ ਢੁੱਕਵੀਂ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਮੰਗ 'ਤੇ ਅਦਾਲਤ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰੇਗੀ। ਉਥੇ ਹੀ ਬੀਤੇ ਕੱਲ੍ਹ 1991 ਦੇ ਮੁੱਖ ਕੇਸ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਦਿਆਂ ਲਾਰਡ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰ ਨੇ ਕੇਸ ਦੇ ਦੋਸਤ ਵਿਜੇ ਸ਼ੰਕਰ ਰਸਤੋਗੀ ਨੂੰ ਸਰਵੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦੀ ਕਾਪੀ 19 ਜਨਵਰੀ ਤੱਕ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
ਚਾਰੇ ਮੁਕੱਦਮੇਬਾਜ਼ ਅਤੇ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਵਾਰਾਣਸੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸੁਣਵਾਈ ਲਈ ਪੁੱਜੇ ਸਨ। ਪਰ ਸੁਣਵਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਸੁਣਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਏ.ਐਸ.ਆਈ. ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਚਾਰ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਲਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਏਐਸਆਈ ਵੱਲੋਂ ਵਾਰਾਣਸੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਅਰਜ਼ੀ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਫਿਰ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਸੁਣਵਾਈ ਵੀਰਵਾਰ ਤੱਕ ਟਾਲ ਦਿੱਤੀ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅਦਾਲਤ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਅਹਿਮ ਫੈਸਲਾ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ, ਹੁਣ ਫੈਸਲਾ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਸ਼੍ਰਿੰਗਾਰ ਗੌਰੀ ਕਾਂਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਦਿਨੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ASI ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ 'ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ 2 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰਕੇ 18 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਰਿਪੋਰਟ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ। ਹੁਣ ਅਦਾਲਤ 'ਚ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।
ਵਾਰਾਣਸੀ ਦੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਜੱਜ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸੁਣਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਵਕੀਲ ਅਮਿਤ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਅਰਜ਼ੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਚਾਰ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਜਨਤਕ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ 1991 ਦੇ ਲਾਰਡ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ’ਤੇ ਸਬੰਧਤ ਰਿਪੋਰਟ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਹੈ। ਜਿਸ 'ਤੇ ਵਾਰਾਣਸੀ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਜੱਜ ਸਿਵਲ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੀ ਅਦਾਲਤ 'ਚ 19 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸੁਣਵਾਈ ਹੋਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਜਨਤਕ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਮੁਦਈ ਧਿਰ ਦੇ ਵਕੀਲ ਸੁਭਾਸ਼ ਨੰਦਨ ਚਤੁਰਵੇਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਬਹਿਸ ਹੋਈ। ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਮੁਦਈ ਪੱਖ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਸ਼ੰਕਰ ਜੈਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਦੱਸ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਏਐਸਆਈ ਵੱਲੋਂ ਸੀਲਬੰਦ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਨੂੰ ਵੀ ਗਲਤ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੈ। ਜਿਸ 'ਤੇ ਅੱਜ ਅਦਾਲਤ 'ਚ ਸੁਣਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਕੀਲ ਅਮਿਤ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਨੇ ਇੱਕ ਅਰਜ਼ੀ ਦਾਇਰ ਕਰਕੇ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ 4 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਜਨਤਕ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਕੇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 1991 ਦੇ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰ ਕੇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਆਸ ਜੀ ਦੇ ਬੇਸਮੈਂਟ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸਤ ਐਡਵੋਕੇਟ ਵਿਜੇ ਸ਼ੰਕਰ ਰਸਤੋਗੀ ਨੂੰ ਮੁਦਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਜ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਕੇ ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਨੇ ਭੋਜਨ ਧੋਣ ਦੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਥੇ ਹੀ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ।ਅਦਾਲਤ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਢੁਕਵੀਂ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਮੰਗ 'ਤੇ ਵੀ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰੇਗੀ।
