Chandrayaan 3 New Update : ਚੰਦਰਮਾ ਉੱਤੇ ਰੋਵਰ ਦੀ ਵੱਡੀ ਖੋਜ, ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ਉੱਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਲਫਰ ਸਣੇ ਕਈ ਧਾਤੂਆਂ

Chandrayaan 3 Updates: ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੰਦਰਯਾਨ 3 ਰੋਵਰ ਪ੍ਰਗਿਆਨ ਚੰਨ ਉੱਤੇ ਖੋਜ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਜੁੱਟ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਮੁਤਾਬਕ ਚੰਦਰਮਾ ਉੱਤੇ ਸਲਫ਼ਰ, ਅਲਮੀਨੀਅਮ, ਕ੍ਰੋਮੀਅਮ ਸਣੇ ਕਈ ਧਾਤੂਆਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਹਾਈਡਰੋਜਨ ਦੀ ਖੋਜ (Study Of Lunar Surface Near South Pole) ਜਾਰੀ ਹੈ।

ਬੈਂਗਲੁਰੂ: ਭਾਰਤ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਚੰਦਰਯਾਨ 3 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤਹਿਤ ਇੱਕ ਹੋਰ ਤਾਜ਼ਾ ਅਪਡੇਟ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਰੋਵਰ ਉੱਤੇ ਲੱਗੇ ਲੇਜਰ ਇੰਡਿਊਸਟ ਬ੍ਰੇਕਡਾਊਨ ਸਪੈਕਟ੍ਰੋਸਕੋਪੀ (LIBS) ਉਪਕਰਨ ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ਕੋਲ ਚੰਨ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਦੀ ਮੂਲ ਰਚਨਾ 'ਤੇ ਇਨ-ਸੀਟੂ ਮਾਪ ਕੀਤੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਗਿਆਨ ਰੋਵਰ ਦੀ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਖੋਜ: ਇਹ ਇਨ-ਸੀਟੂ ਮਾਪ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਲਫ਼ਰ (S) ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਹੋਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਜੋ ਆਰਬਿਟਰ ਉੱਤੇ ਲੱਗੇ ਉਪਕਰਨਾਂ ਨਾਲ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਐਕਸ ਉੱਤੇ ਅਪਣੀ ਨਵੀਂ ਪੋਸਟ ਸਾਂਝੇ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲਿਖਿਆ ਕਿ- 'ਇਨ-ਸੀਟੂ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਪ੍ਰਯੋਗ ਜਾਰੀ ਹੈ...ਰੋਵਰ ਉੱਤੇ ਲੱਗਾ ਲੇਜਰ-ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਬ੍ਰੇਕਡਾਊਨ ਸਪੈਕਟ੍ਰੋਸਕੋਪੀ (LIBS) ਉਪਕਰਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਨ-ਸੀਟੂ ਮਾਪ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ, ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ਕੋਲ ਚੰਨ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਉੱਤੇ ਸਲਫ਼ਰ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਮੀਦ ਮੁਤਾਬਕ AI, Ca, Fe, Cr, Mn, Si ਅਤੇ O ਦਾ ਵੀ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਈਡਰੋਜਨ (H) ਦੀ ਖੋਜ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਐਲਆਈਬੀਐਸ ਉਪਕਰਨ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋ-ਆਪਟਿਕਸ ਸਿਸਟਮ (LEOS) ਇਸਰੋ, ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਦੀ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।'

ਕੀ ਹੈ LIBS ਤਕਨੀਕ: LIBS ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਕਨੀਕ ਹੈ, ਜੋ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਬਣਤਰ ਨੂੰ ਤੀਬਰ ਲੇਜ਼ਰ ਦਾਲਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਉੱਚ-ਊਰਜਾ ਲੇਜ਼ਰ ਪਲਸ ਇੱਕ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਸਤਹ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੱਟਾਨ ਜਾਂ ਮਿੱਟੀ। ਲੇਜ਼ਰ ਪਲਸ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗਰਮ ਅਤੇ ਸਥਾਨਿਕ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਲਾਈਟ ਸਪੈਕਟ੍ਰਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਡਿਟੈਕਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਖੋਜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਾਰਜ ਕਪਲਡ ਡਿਵਾਈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਰੇਕ ਤੱਤ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਤਰੰਗ-ਲੰਬਾਈ ਦੇ ਇੱਕ ਖਾਸ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਛੱਡਦਾ ਹੈ, ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਤੱਤ ਰਚਨਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਗ੍ਰਾਫਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਏ ਗਏ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਾਂ ਨੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਅਲਮੀਨੀਅਮ (Al), ਸਲਫਰ (S), ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ (Ca), ਆਇਰਨ (Fe), ਕ੍ਰੋਮੀਅਮ (Cr), ਅਤੇ ਟਾਈਟੇਨੀਅਮ (Ti) ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹੋਰ ਮਾਪਾਂ ਨੇ ਮੈਂਗਨੀਜ਼ (Mn), ਸਿਲੀਕਾਨ (Si), ਅਤੇ ਆਕਸੀਜਨ (O) ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ। ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। (ANI)