ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ/ਹਰਿਆਣਾ:ਭਾਜਪਾ ਤਿੰਨ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਤਿੰਨਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਪੁਰਾਣੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਨਵੇਂ ਚਿਹਰਿਆਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਜਾਤੀ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ। ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਓਬੀਸੀ ਸੀਐਮ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਸੀਐਮ ਅਤੇ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਕਬਾਇਲੀ ਸੀਐਮ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਡਿਪਟੀ ਸੀਐਮ ਵੀ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਜਾਤੀ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਦਾ ਖਾਸ ਖਿਆਲ ਰੱਖਿਆ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਜਪੂਤ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਲਿਤ ਨੂੰ ਡਿਪਟੀ ਸੀਐਮ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਲਿਤ ਨੂੰ ਡਿਪਟੀ ਸੀਐਮ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਦਕਿ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਓਬੀਸੀ ਅਤੇ ਜਨਰਲ ਵਰਗ ਦਾ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹਰਿਆਣਾ 'ਚ ਜਾਤੀ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਭਾਜਪਾ: ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਜਾਤੀ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਇਆ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਅਸਰ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਹੋਰਨਾਂ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੀਆਂ ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲੋ-ਨਾਲ ਰਗੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਹਰਿਆਣਾ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੋਂ ਵੀ ਅਹਿਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਜਾਟ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਕੀ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਇਹ ਬਾਜ਼ੀ ਹਰਿਆਣਾ 'ਚ ਹੋਰ ਵਰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕਰਨ 'ਚ ਸਫਲ ਹੋਵੇਗੀ?
ਹਰਿਆਣਾ 'ਚ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਦਾ ਜਾਤੀ ਸਮੀਕਰਨ: ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਹਲਕਿਆਂ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਚਰਚਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਜਾਤੀ ਸਮੀਕਰਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਇਸ ਚਾਲ ਦਾ ਇੱਥੇ ਵੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ? ਅਸਲ ਵਿਚ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਚ ਬ੍ਰਾਹਮਣ, ਬਾਣੀਆ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦਾ ਤੀਹ ਫੀਸਦੀ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਓਬੀਸੀ (ਅਹੀਰ ਅਤੇ ਯਾਦਵ) ਵਰਗ ਦਾ 24 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 21 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀਆਂ ਦਾ, 17 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਟਾਂ ਦਾ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਗੁਰਜਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਕੀ ਹਰਿਆਣਾ 'ਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਅਤੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾ ਸਕੇਗੀ?
ਕੀ ਤਿੰਨ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦਾ ਹਰਿਆਣਾ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ?: ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਿਆਸੀ ਮਾਹਿਰ ਧੀਰੇਂਦਰ ਅਵਸਥੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ 'ਤੇ ਅਕਸਰ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਭਾਜਪਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲੇ 'ਚ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਤਿੰਨ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਦੋ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਮਿੱਥ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਹਰਿਆਣਾ 'ਚ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੇਗੀ।
ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਓਬੀਸੀ ਵੋਟ ਬੈਂਕ:ਸਿਆਸੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਓਬੀਸੀ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਓਬੀਸੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਭਜਨ ਲਾਲ ਸ਼ਰਮਾ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਓਬੀਸੀ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਟੇਪ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਟੇਪ ਕਰਨਾ ਵੀ ਆਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਨੋਹਰ ਲਾਲ ਵੱਲੋਂ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਬਜ਼ਰਵਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣ ਅਤੇ ਓਬੀਸੀ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਐਲਾਨਣ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੱਖਣੀ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਓਬੀਸੀ (ਯਾਦਵ ਅਤੇ ਅਹੀਰਵਾਲ) ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਸੀਐਮ ਮਨੋਹਰ ਲਾਲ ਨੂੰ ਐਮਪੀ ਵਿੱਚ ਅਬਜ਼ਰਵਰ ਬਣਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੱਦ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਵਜੋਂ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
'ਇਕੋ ਸਮੇਂ 'ਚ ਕਈ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼' : ਸਿਆਸੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਰਾਜਾਂ 'ਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਕੇ ਜਾਤੀ ਸਮੀਕਰਣ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਇਆ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਦਾਅ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਕੇ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਕਈ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਓ.ਬੀ.ਸੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਸੁਨੇਹਾ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼:ਸਿਆਸੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਜਾਤੀ ਸਮੀਕਰਨ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਜਪਾ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰ ਪੂੰਜੀ ਲਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗੀ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਸਿੱਧਾ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਓਬੀਸੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਆਸੀ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੱਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਜਾਟ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਭਾਜਪਾ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਾਂ ਭਾਜਪਾ ਜਾਟ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੀ।
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ, ਪੰਜਾਬੀਆਂ, ਓਬੀਸੀ, ਦਲਿਤਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਭਰਮਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਕਈ ਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕਰਨ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਚ ਵੀ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
