ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

ਕੇਰਲ ਦੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਲ ਸਿਪਾਹੀ ਦੀ ਅਨੌਖੀ ਕਹਾਣੀ

ਮੂਰਤੀਕਾਰੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਅਯੱਪਨ ਨੇ ਮੂਰਤੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਤਕਨੀਕ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ '' ਸ਼ਠੂਰਾ ਸ਼ਿਲਪਕਲਾ ਰੀਠੀ '' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

By

Published : Sep 29, 2020, 11:52 AM IST

ਕੇਰਲ ਦੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਲ ਸਿਪਾਹੀ ਦੀ ਅਨੌਖੀ ਕਹਾਣੀ
ਕੇਰਲ ਦੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਲ ਸਿਪਾਹੀ ਦੀ ਅਨੌਖੀ ਕਹਾਣੀ

ਕੇਰਲ: ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਂਤ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਹੈ? ਇੱਕ ਸੁਪਰ ਕਲਾਤਮਕ? ਕੀ ਕੋਈ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ?

ਅੱਜ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਸੀਂ ਮਿਲਵਾਉਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਵਰਦੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਛੁੱਪੇ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਅਯੱਪਨ ਨਾਲ। ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਅਯੱਪਨ ਜਦੋਂ ਵਰਦੀ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਮਿਹਨਤੀ ਸੀਨੀਅਰ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਉਹ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰ ਵੀ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕਤਾ ਲਈ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੇਰਲਾ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੇਸ਼ਾ ਅਮਨ-ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਹੈ, ਪਰ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਉਤਸ਼ਾਹੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਪਣੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਲਈ ਤਿੰਨ ਲਲਿਤਕਲਾ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸਿੰਗ ਵਿੱਚ ਮਿਸਾਲੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਮੈਡਲ ਨਾਲ ਵੀ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਕੇਰਲ ਦੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਲ ਸਿਪਾਹੀ ਦੀ ਅਨੌਖੀ ਕਹਾਣੀ

ਮੂਰਤੀਕਾਰੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਅਯੱਪਨ ਨੇ ਮੂਰਤੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਤਕਨੀਕ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ '' ਸ਼ਠੂਰਾ ਸ਼ਿਲਪਕਲਾ ਰੀਠੀ '' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਮੋਟੇ ਤੌਰ 'ਤੇ 'ਸਕੁਰੀਸ਼ ਸਕਲਪਿੰਗ ਤਕਨੀਕ' ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਅਯੱਪਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, "ਲਗਭਗ 10 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਮੈਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਰਵਾਇਤੀ ਢੰਗਾਂ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ, ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਮੂਰਤੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਬਦਲਿਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਇੱਕ ਸ਼ੈਲੀ ਨਾਲ ਮੁੜ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆਂਦੀ। ਰਵਾਇਤੀ ਸੰਕਲਪਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ 'ਸੈਕਰਿਜ਼ਮ' ਨਾਂਅ ਦਿੱਤਾ।"

ਕੇਰਲਾ ਦੇ ਕੋਲੱਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਕੋਟਾਰਕਰ ਵਿਖੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ 44 ਫੁੱਟ ਉੱਚੀ ਮੂਰਤੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕਲਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦੀ ਮਹਾਰਤ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਮਰਪਿਤ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਮੂਰਤੀ ਉੱਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੱਖ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਆਪਣੇ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੇ ਕੋਟਾਰਾਕਾਰਾ ਵਿਖੇ ਕੈਲਾਸਨਾਥਨ ਦੀ ਇਸ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦ ਦੇ ਸਮਰਪਣ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਜਨੂੰਨ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੇ ਸਬੂਤ ਵਜੋਂ ਉੱਚਾ ਹੈ।

ਗੁਰੂਪ੍ਰਸਾਦ ਐੱਮ.ਸੀ. ਸ਼ੇਖਰ, ਦੇਵੀਪ੍ਰਸਾਦ ਰਾਏ ਚੌਧਰੀ ਦੇ ਚੇਲੇ, ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤੀ ਮੂਰਤੀਕਾਰ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ।

ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਅਯੱਪਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਕਲਾਕਾਰ ਜਾਂ ਉਹ ਜਿਹੜੇ ਪੇਸ਼ੇ ਵਜੋਂ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਕਲਾ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਉਹ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਕਲਾ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਨਹੀਂ ਕਾਇਮ ਰੱਖ ਸਕਦੇ।

ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਹਾਲੇ ਵੀ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਅਤੇ ਕਲਾ ਲਈ ਮੇਰੇ ਜਨੂੰਨ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਿਆਂ, ਮੈਂ ਪੁਲਿਸ ਫੋਰਸ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੈਨੂੰ ਕੇਰਲ ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋਏ 22 ਸਾਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।

ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਜੋ ਉੱਚ ਤਜ਼ੁਰਬੇ ਕੀਤੇ ਹਨ ਉਹ ਉਸਦੀ ਮੂਰਤੀ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਢਾਲਣ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉੱਤਮ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਦਿਲ ਤੋਂ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ।

ਪੁਲਿਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਅਸਫ਼ਲ ਹੋਏ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਹਰ ਸਾਲ ਇੱਕ ਮੁਰਤੀਕਲਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ, ਪਤਨੀ ਪ੍ਰੀਤੀ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਵਿਧੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਅਤੇ ਆਦਿੱਤਿਆ ਪ੍ਰਸਾਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਦੁਰਲੱਭ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕਲਾਤਮਕਤਾ ਅਤੇ ਪਾਲਿਸ਼ਿੰਗ ਦੋਵਾਂ ਰਾਹੀ ਪੂਰੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਪੁਲਿਸਿੰਗ ਰਾਸ਼ਟਰ ਲਈ ਇੱਕ ਸੇਵਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦਇਆ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਕਲਾ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਚੰਗਿਆਈ ਦਾ ਪੱਧਰ ਉੱਚਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਅਜਿਹਾ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details