ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਵਿਦੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਹਰਸ਼ਵਰਧਨ ਸ਼ਰਿੰਗਲਾ ਦੀ ਅਚਾਨਕ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਯਾਤਰਾ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਸ ਭਰੋਸੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਕੋਵਿਡ-19 ਵਾਇਰਸ ਵਿਰੁੱਧ ਟੀਕੇ (ਵੈਕਸੀਨ) ਦੇ ਟੈਸਟਿੰਗ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇਵੇਗਾ। ਇੱਕ ਮਾਹਰ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬੀਜਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਤੀਸਤਾ ਦਰਿਆ ਦੇ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਢਾਕਾ ਨੂੰ ਤਕਰੀਬਨ ਇੱਕ ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨੂੰ ਇਸ ਫੇਰੀ ਦੇ ਏਜੰਡੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ-ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਸਬੰਧਾਂ 'ਤੇ ਨੇੜਿਓਂ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਅਬਜ਼ਰਵਰ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸ਼ਰਤ 'ਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤੀਸਤਾ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਸ਼ਰਿੰਗਲਾ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਏਜੰਡੇ 'ਤੇ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਸ਼ਾਇਦ ਭਾਰਤ ਨੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਚਿੰਤਤ ਹਾਂ।
ਸ਼ਰਿੰਗਲਾ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਢਾਕਾ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਦੇਸ਼ ਦੌਰਾ ਸੀ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਮਸੂਦ ਬਿਨ ਮੋਮਿਨ ਨਾਲ ਬੁੱਧਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਇੱਕ ਬੈਠਕ ਹੋਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਰਿੰਗਲਾ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਕੋਵਿਡ -19 ਟੀਕਾ ਪਹਿਲ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਦੇਵੇਗਾ ਜੋ ਟੈਸਟਿੰਗ ਦੇ ਤੀਜੇ ਪੜਾਅ 'ਚ ਹੈ।
ਸ਼ਰਿੰਗਲਾ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਟੀਕਾ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦੋਸਤ, ਸਾਥੀ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਬਿਨਾਂ ਕੁਝ ਕਹੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਸਾਡੇ ਲਈ ਤਰਜੀਹ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼ਰਿੰਗਲਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਚਾਨਕ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਤਸੱਲੀਬਖ਼ਸ਼ ਦੱਸਿਆ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਜੋ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦਾ 60 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵੈਕਸੀਨ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਟੀਕਾ ਹੁਣ ਟੈਸਟਿੰਗ ਦੇ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵਿਸ਼ਾਲ ਉਤਪਾਦਨ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਵੱਲੋਂ ਮੋਮਿਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਟੀਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਟੈਸਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵੈਕਸੀਨ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਲਈ ਨਹੀਂ ਬਣੇਗੀ, ਇਹ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣਗੇ।
ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਫ਼ੈਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਨੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮੱਗਰੀ (ਪੀਪੀਈ), ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੋਰ ਸਾਮਾਨ ਅਤੇ ਗੋਲੀਆਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈਆਂ ਸਨ। ਮੋਮਿਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਜੋ ਵੀ ਵੈਕਸੀਨ ਹੈ ਉਹ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਚੀਨ, ਰੂਸ ਜਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਹੋਵੇ।
ਢਾਕਾ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ਰਿੰਗਲਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਭਾਰਤੀ ਹਮਰੁਤਬਾ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਸੰਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ।
ਮੋਮਿਨ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਰਿੰਗਲਾ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਹਸੀਨਾ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਘੰਟਿਆਂਬੱਧੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੋਦੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਭਾਰਤ-ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਢਾਕਾ ਭੇਜਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਇੱਥੇ ਆਇਆ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੋਵਿਡ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਪਰਕ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਰਿਸ਼ਤਾ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਾਂਝੇਦਾਰ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਪੱਖ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਤੋਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੰਪਰਕ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ 'ਤੇ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਨੇਤਾ ਸ਼ੇਖ ਮੁਜੀਬੁਰ ਰਹਿਮਾਨ ਦੀ 100ਵੇਂ ਜਨਮ ਦਿਵਸ ਮੌਕੇ ਸਾਲ 2020-21 ਨੂੰ ਮੁਜੀਬ ਦੇ ਸਾਲ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਆਪਣੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ 50 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਹੋਣ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਵੀ ਮਨਾਉਣਗੇ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਸ਼ਰਿੰਗਲਾ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ-19 ਦੀ ਵੈਕਸੀਨ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸਹਿਯੋਗ ਸੀ, ਪਰ ਲੱਦਾਖ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਲੜਾਈ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ 'ਤੇ ਬੀਜਿੰਗ ਦਾ ਵੱਧਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖਦਿਆਂ ਉਸ ਦਾ ਅਚਾਨਕ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।