ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਚੀਫ਼ ਜਨਰਲ ਮਨੋਜ ਮੁਕੰਦ ਨਰਵਾਣੇ ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਹਰਸ਼ਵਰਧਨ ਸ਼੍ਰਿੰਗਲਾ ਰਣਨੀਤੀ ਅਤੇ ਸੈਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਲਈ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਐਤਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਨੈਪੀਡੋ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਏ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਦੇ ਵਿਦਰੋਹੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸੰਯੁਕਤ ਟੀਮ ਨੇ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਚਾਂਗਲਾਂਗ ਵਿਖੇ ਅਸਾਮ ਰਾਈਫ਼ਲਜ਼ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਪਾਣੀ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਇੱਕ ਟਰੱਕ ਉੱਤੇ ਘਾਤ ਲਗਾਕੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ।
ਇਸ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਵਾਨ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਗਈ, ਜਦੋਂਕਿ ਇੱਕ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਹਮਲਾ ਦੋ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਇਰਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰੇਸ਼ ਬਰੂਆ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਫਰੰਟ ਆਫ਼ ਅਸੋਮ (ਉਲਫ਼ਾ-ਆਜ਼ਾਦ) ਅਤੇ ਖਾਪਲਾਂਗ ਧੜੇ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਨਾਗਾਲੈਂਡ (ਐਨਐਸਸੀਐਨ-ਕੇ) ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ
ਜਨਵਰੀ - ਫ਼ਰਵਰੀ 2019 ਤੋਂ, ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਬਾਗ਼ੀ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਤਾਈਗਾ, ਸੈਗਿੰਗ, ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨਲ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਤੱਤਮਾਡੂ ਜਾਂ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੈਕਫੁੱਟ 'ਤੇ ਰਹੇ ਹਨ।
ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਬਾਗ਼ੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਟਕਸਾਲੀ ਗੁਰੀਲਾ ਪੈਟਰਨ ਵਿੱਚ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਪਹਿਲਾ ਆਈਈਡੀ ਧਮਾਕਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਬੰਦੂਕਾਂ ਨਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਫ਼ਾਇਰਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ (ਐਲਏਸੀ) ਅਤੇ ਮੈਕਮੋਹਨ ਲਾਈਨ ਦੇ ਨਾਲ ਪੱਛਮੀ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਵਧ ਰਹੇ ਤਣਾਅ ਨੇ ਬਾਗੀਆਂ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਮਲਾ ਭਾਰਤ-ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਦੌਰ ਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਹਮਲੇ ਨੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਏਆਰ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੇ ਟੈਂਕਰਾਂ ਵਰਗੇ ਨਰਮ ਨਿਸ਼ਾਨਿਆਂ ਨਾਲ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਦੇ ਵਿਦਰੋਹੀਆਂ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਾਜ਼ੁਕ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਰੂਪਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਅਤੇ ਲਹਿਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਐਲਏਸੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮੈਕਮੋਹਨ ਲਾਈਨ 'ਤੇ ਵੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਕਰਨੀ ਪਏਗੀ, ਜਿਸਦਾ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਦੇ ਵਿਦਰੋਹੀ ਫ਼ਾਇਦਾ ਉਠਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਣਗੇ।
ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਵਿਦਰੋਹੀ ਸਮੂਹ 60,000 ਵਰਗ ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹਨ, ਜੋ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤਰ ਤੋਂ ਮਨੀਪੁਰ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 1,300 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਿੱਚ ਫ਼ੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਚਿੰਦਵਿਨ ਨਦੀ ਤੱਕ ਲਗਭਗ 50 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਚੌੜਾ ਖੇਤਰ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਨਵਰੀ 2019 ਵਿੱਚ ਹੋਏ ‘ਤੱਤਮਡੋ’ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਾਗ਼ੀਆਂ ਦੇ ਚੀਨ-ਮਿਆਂਮਾਰ ਸਰਹੱਦ ਵੱਲ ਉਜਾੜੇ ਹੋਣ ਦੀ ਚਰਚਾ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਤਰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ।
ਇਹ ਉਹੀ ਖੇਤਰ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਆਸਾਮ, ਮਨੀਪੁਰ ਅਤੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਤੋਂ ਤਕਰੀਬਨ 50 ਵਿਦਰੋਹੀ ਸਮੂਹ ਵੱਸਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੰਘਣੀ ਜੰਗਲ ਦੇ ਰਸਤੇ ਲੰਘਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੀਆਂ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ 'ਤੇ ਵਾਪਿਸ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਖੇਤਰ ਮਾਰੂ ਗੁਰੀਲਾ ਲੜਾਕਿਆਂ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਖਤਰਨਾਕ ਕੀੜੇ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਪੌਦੇ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹਣ 'ਤੇ ਡੂੰਘੇ ਧੱਫੜ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਦੇ ਵਿਦਰੋਹੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਕਾਨੂੰਨ ਖੇਤਰ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਕਈ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹਾਂ ਦਾ ਘਰ ਵੀ ਹੈ ਜੋ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਂਦਾਰਿਨ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ 'ਵਾ' ਲੋਕ ਅਤੇ ਕੈਚਿਨ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਅਰਾਕਾਨੀ ਫ਼ੌਜ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ‘ਵਾਈਲਡ ਈਸਟ’ ਖੇਤਰ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਤੋਂ ਬਣੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਇਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਫ਼ੌਜ ਵੱਜੋਂ ਉੱਭਰ ਰਹੀ ਹੈ।
