ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਹਜ਼ਾਰੀਬਾਗ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤਾ - mahatma gandhi visited hazaribagh

ਝਾਰਖੰਡ ਦਾ ਹਜ਼ਾਰੀਬਾਗ ਸ਼ਹਿਰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੀ ਵਾਈਲਡ ਲਾਈਫ਼ ਸੈਂਚੂਰੀ ਲਈ ਸਗੋਂ ਆਪਣੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਵਿਰਾਸਤ ਲਈ ਵੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਹਜ਼ਾਰੀਬਾਗ ਨਾਲ ਗੂੜਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੈ

ਫ਼ੋਟੋ

By

Published : Sep 19, 2019, 6:20 AM IST

ਝਾਰਖੰਡ ਦਾ ਹਜ਼ਾਰੀਬਾਗ ਸ਼ਹਿਰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੀਆਂ ਵਾਈਲਡ ਲਾਈਫ਼ ਸੈਂਚੂਰੀਜ਼ ਲਈ ਸਗੋਂ ਆਪਣੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਵਿਰਾਸਤ ਲਈ ਵੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ ਦੌਰਾਨ 18 ਸਤੰਬਰ 1925 ਨੂੰ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਹਜ਼ਾਰੀਬਾਗ ਗਏ ਤੇ ਸੇਂਟ ਕੋਲੰਬਸ ਕਾਲਜ ਦੇ ਵਿਟਲੇ ਹਾਲ 'ਚ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਕਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੁੱਦੇ ਜਿਵੇਂ ਅਨਪੜ੍ਹਤਾ, ਛੂਤਛਾਤ, ਵਿਧਵਾ ਦਾ ਮੁੜ ਵਿਆਹ ਵਰਗੇ ਕਈ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ।

ਵੀਡੀਓ

ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਮੰਡੂ ਦੇ ਰਸਤੇ ਹਜ਼ਾਰੀਬਾਗ ਪਹੁੰਚੇ। ਸਰਸਵਤੀ ਦੇਵੀ, ਤ੍ਰਿਵੇਣੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਤੇ ਬਾਬੂ ਰਾਮ ਨਰਾਇਣ ਸਿੰਘ ਸਣੇ ਕਈ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲਹਿਰ 'ਚ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ। ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮ ਦੌਰਾਨ ਹਜ਼ਾਰੀਬਾਗ ਕੌਮੀ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਥਾਨ ਸੀ। ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ 18 ਸਤੰਬਰ 1925 ਨੂੰ ਮਟਵਾੜੀ ਮੈਦਾਨ 'ਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਉਸ ਥਾਂ ਨੂੰ ਗਾਂਧੀ ਮੈਦਾਨ ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ਦੌਰਾਨ, ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿਰੁੱਧ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ ਸਗੋਂ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਮਾਜਕ ਵਿਤਕਰੇ ਦੀ ਵੀ ਨਿਖੇਧੀ ਕੀਤੀ। ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਕਰਜਨੀ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ। ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਾਤ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਮੰਨੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀ ਸੂਰਤ ਬਾਬੂ ਦੇ ਘਰ ਬਿਤਾਈ।

ਵਿਨੋਬਾ ਭਾਵੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਉਪ-ਕੁਲਪਤੀ ਡਾ ਰਮੇਸ਼ ਸ਼ਰਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ 150 ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਮੌਕੇ ਚਿੰਤਨ ਸ਼ਿਵਿਰ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਜ਼ਾਰੀਬਾਗ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਏ ਸਵਰਗਵਾਸੀ ਰਾਮਨਾਰਾਇਣ ਸਿੰਘ ਦਾ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨਾਲ ਖ਼ਾਸ ਰਿਸ਼ਤਾ ਸੀ। ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਰਾਮ ਨਰਾਇਣ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਲਿਖ ਕੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਰਾਮ ਨਰਾਇਣ ਦੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਦੇਹਾਂਤ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸ਼ੋਕ ਪੱਤਰ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਸੀ।

ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਅਚਾਨਕ ਦੇਹਾਂਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅਸਥੀਆਂ ਨੂੰ ਹਜ਼ਾਰੀਬਾਗ ਵਿਖੇ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅਸਥੀਆਂ ਹਜ਼ਾਰੀਬਾਗ ਦੇ ਕੁਮਾਰ ਟੋਲੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ ਜਿੱਥੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੀ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰ ਵੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਹੁਣ ਹਰ ਸਾਲ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜੇ ਮੌਕੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮਾਗਮ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰੀਬਾਗ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿਰੁੱਧ ਉਭਰਨ ਵਿੱਚ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details