ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਚੰਬਲ ਦਿਸ਼ਾ ਰਹਿਤ ਸੀ ਤੇ ਇੱਥੇ ਮਹਿਜ਼ ਗੋਲੀਆਂ ਅਤੇ ਡਾਕੂਆਂ ਦੀਆਂ ਅਵਾਜਾਂ ਗੂੰਜਦੀਆਂ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਹੀ ਚੰਬਲ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਹਾਲ ਕੀਤੀ, ਬਲਕਿ ਇਸ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਸਹੀ ਅਰਥ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੇ ਗੋਲੀਆਂ ਦੀਆਂ ਤਿੱਖੀਆਂ ਅਵਾਜਾ ਅਤੇ ਬਦਲੇ ਦੀ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਡਾਕੂਆਂ ਨੂੰ ਡਕੈਤੀ ਅਤੇ ਕਤਲੇਆਮ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ।
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਇਹ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਲਈ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਕੇ ਕਿਸੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੇ ਡਾਕੂ 'ਹਿੰਸਾ' ਦੇ ਰਾਹ ਤੋਂ ਪਰਤ ਗਏ। 'ਡਾਕੂਆਂ' ਲਈ ਬਦਨਾਮ, ਜਦੋਂ ਚੰਬਲ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਕਤਲੇਆਮ ਦਾ ਬਦਲ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਐਸ.ਐਨ ਸੁਬਾ ਰਾਓ ਅਤੇ ਜੈ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਰਾਇਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੱਚੇ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਰਾਮਚੰਦਰ ਮਿਸ਼ਰਾ ਨੇ ਇੱਕ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2 ਦਸੰਬਰ 1973 ਨੂੰ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਡਾਕੂਆਂ ਨੇ ਹਥਿਆਰ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਢੰਗਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਚੰਬਲ ਨੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸਵੇਰ ਵੇਖੀ, ਜੋ ਹਿੰਸਾ, ਡਰ ਅਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਸੀ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਚੰਬਲ ਆਪਣੀ ਮਾੜੀ ਸਾਖ ਤੋਂ ਉਭਰਨ 'ਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਿਆ।
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੇ ਰੱਖੀ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਨੀਂਹ
1973 ਵਿੱਚ ਬਹਾਦੁਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ 20,000 ਲੁਟੇਰੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਇਨਾਮ ਸੀ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਤੁਰ ਪਏ। ਉਹ ਗਾਂਧੀ ਆਸ਼ਰਮ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਕਮਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਡਾਕੂਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਗਾਵਤ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਸਮਰਪਣ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਡਾਕੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਵੱਧਦੀ ਗਈ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਮਰਪਣ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਡਾਕੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 652 ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੀ ਹੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਚੰਬਲ ਵਿੱਚ ਡਾਕੂਆਂ ਦੇ ਡਰ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ।