ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜੀਆਂ ਨੇ 1999 ਵਿਚ ਕਾਰਗਿਲ ਵਿਚ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਪਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਇਹ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕਾਰਗਿਲ ‘ਤੇ ਕਬਜਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਟੈਲੀਫੋਨ ਗੱਲਬਾਤ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਸ ਝੂਠ ਨੂੰ ਹਰ ਇੱਕ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਜਾਗਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਨਵੰਬਰ 1998 ਵਿਚ ਲਾਹੌਰ ਸੰਮੇਲਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਾਰਗਿਲ ਵਿਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਸੀ।
ਅਗਸਤ-ਸਤੰਬਰ 1998 ਵਿਚ, ਸਿਆਚਿਨ ਵਿਵਾਦ ਸਬੰਧੀ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਗੱਲਬਾਤ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ। ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 1998 ਵਿਚ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਵਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਨੇ ਮੁਸ਼ੱਰਫ ਨੂੰ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਪੋਸਟ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ
ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀਆਂ ਨੇ ਉੱਚੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਪਾਕਿ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਜ਼ੋਜ਼ਿਲਾ ਅਤੇ ਲੇਹ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮੁਸ਼ਕੋਹ, ਦ੍ਰਾਸ, ਕਾਰਗਿਲ, ਬਟਾਲਿਕ ਅਤੇ ਤੁਰਤੁਕ ਉਪ-ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਾਕਿ ਫੌਜਾਂ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਪਾਰ ਕਰਕੇ 4-10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਭਾਰਤੀ ਖੇਤਰ' ਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਪਾਕਿ ਫੌਜਾਂ ਨੇ 130 ਚੌਕੀਆਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ।
ਘੁਸਪੈਠ ਦੀ ਯੋਜਨਾ
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਘੁਸਪੈਠ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਲਈ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਸੀ। ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦ੍ਰਾਸ-ਮਸ਼ਕੋਹ ਘਾਟੀ ਅਤੇ ਬਟਾਲਿਕ-ਯਲਦੋਰ-ਚੋਰਬਤਲਾ ਸੈਕਟਰ ਅਤੇ ਤੁਰਤੁਕ ਵਿਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕੀਤੀ। ਦ੍ਰਾਸ ਅਤੇ ਮਸ਼ਕੋਹ ਘਾਟੀ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਲੈਂਦਿਆਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ, ਕਿਸ਼ਤਵਾੜ-ਭਦਰਵਾਹ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਮਸਕੋਹ ਚੌਕੀ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਬਟਾਲਿਕ-ਯਲਦੋਰ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਨੇ ਸਿੰਧ ਨਦੀ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਨੂੰ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਲੇਹ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਏ।
ਚੋਰਬਤਲਾ-ਤੁਰਤੁਕ ਚੌਕੀ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਇਸ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਪੂਰਾ ਕਬਜ਼ਾ ਹੋ ਸਕੇ ਅਤੇ ਇਥੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦ ਵੱਲ ਧੱਕਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਹਿਮ ਪੋਸਟਾਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦ੍ਰਾਸ-ਮਸ਼ਕੋਹ-ਕਾਕਸਰ ਸੈਕਟਰਾਂ ਵਿਚ ਘੁਸਪੈਠ ਨੂੰ ਅੰਤਮ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਅਤੇ ਲੇਹ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਾਲੇ ਹਾਈਵੇਅ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।