ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ 'ਚ ਤਣਾਅ ਦੇ 100 ਦਿਨ ਬੀਤ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨੀ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਭਾਰਤ 'ਚ ਸਥਿਤੀ ਬਹਾਲ ਰੱਖਣ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾਉਣ ਦਾ ਆਪਣਾ ਇਰਾਦਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਚੀਫ਼ ਆਫ਼ ਡਿਫੈਂਸ ਸਟਾਫ਼ ਦੇ ਉਸ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਹੋਇਆ, ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੰਸਦ ਦੀ ਪਬਲਿਕ ਲੇਖਾ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੈਨਾ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ (ਐਲਏਸੀ) ਅਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ।
ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਲੱਦਾਖ 'ਚ ਸਰਦੀਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉੱਚਾਈ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਠੰਡੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਥੇ ਆਕਸੀਜਨ ਦਾ ਪੱਧਰ ਸਾਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਕਸਬਿਆਂ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਅੱਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਪਾਣੀ ਵਰਗੀਆਂ ਮੁਢਲੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਜੰਮ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਰ ਸਰਦੀਆਂ 'ਚ ਪੰਜ ਤੋਂ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ, ਲੱਦਾਖ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਰੋਹਤਾਂਗ ਤੇ ਜ਼ੋਜੀ ਲਾਅ ਦੇ ਰਸਤੇ ਲੱਦਾਖ ਵੱਲ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦੋ ਸੜਕਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਦੱਬ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸਰਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸਮਾਂ
ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਲਈ ਸਰਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਫ਼ੌਜੀ ਯੋਜਨਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਅਸਲ ਚੁਣੌਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਸੈਨਿਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੈਸ ਹੋਣ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 'ਰੋਡ ਆਫ਼' ਅਵਧੀ ਵਜੋਂ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹਨ। ਇਹ ਹਰ ਸਾਲ ਫ਼ੌਜ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਰਸਦ ਅਭਿਆਸਾਂ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਤੇ 'ਐਡਵਾਂਸ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਸਟੋਕਿੰਗ' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ 'ਚ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਖਰੀਦ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਲੱਦਾਖ 'ਚ ਸੜਕਾਂ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਤਿਆਰੀ ਕਈ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਬੁਰਸ਼ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕੱਪੜੇ, ਰੰਗੇ ਭੋਜਨ, ਰਾਸ਼ਨ, ਬਾਲਣ, ਦਵਾਈਆਂ, ਅਸਲਾ, ਸੀਮੈਂਟ, ਪਨਾਹਿਆਂ ਤੱਕ ਹਰ ਚੀਜ ਲਈ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਗਿਣਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਬਾਰਡਰ ਰੋਡਜ਼ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਲੱਦਾਖ ਨੂੰ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦੋ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਬਰਫੀਲੇ ਰਸਤੇ ਨੂੰ ਸਾਫ ਕਰਨ 'ਚ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਸਾਰੀ ਸਪਲਾਈ ਪਠਾਨਕੋਟ ਅਤੇ ਜੰਮੂ ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਦੇ ਡਿਪੂਆਂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸੜਕ ਨੂੰ (ਮਈ ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ) ਖੁੱਲਾ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਲੱਦਾਖ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਕਾਫ਼ਲਾ ਸਮਗਰੀ ਨਾਲ ਭਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਲੇਹ ਅਤੇ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦੇ ਲਈ ਜ਼ੋਜੀ ਲਾ ਦੇ ਰਸਤੇ ਲਗਭਗ ਦਸ ਤੇ ਰੋਹਤਾਂਗ ਮਾਰਗ ਦੁਆਰਾ 14 ਦਿਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਟਰਾਂਜ਼ਿਟ ਕੈਂਪ ਦੋ ਰੂਟਾਂ 'ਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਡਰਾਈਵਰ ਰਾਤ ਲਈ ਆਰਾਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਇੱਕ ਡਰਾਈਵਰ ਹਰ ਰਾਤ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਸੌਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੂਜੀ ਯਾਤਰਾ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਦੋ ਦਿਨ ਦਾ ਆਰਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਗਲੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਇਹ ਉਸ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਪਹਾੜੀ ਮਾਰਗਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਵਾਹਨ ਚਲਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇੰਡੀਅਨ ਆਇਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਫ਼ੌਜੀ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਅਤੇ ਫਿਊਲ ਟੈਂਕਰਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ ਲੋੜੀਂਦੀ ਸਾਰੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਮਿਲਟਰੀ ਸਿਵਲ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਲੱਦਾਖ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਲਾਜਿਸਟਿਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ