ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

ਸੰਸਦ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਦੇ 20 ਸਾਲ :ਖੌਫ਼ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਹੁਣ ਵੀ ਤਾਜ਼ਾ

ਵੀਹ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸੰਸਦ ਉੱਤੇ ਹੋਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਅੱਜ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜਹਿਨ ਵਿੱਚ ਤਾਜ਼ਾ ਹਨ। 2001 ਨੂੰ ਹੋਏ ਇਸ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਥਿਤ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹਾਂ ਲਸ਼ਕਰ -ਏ-ਤਇਬਾ (LET)ਅਤੇ ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ (JEM)ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਮਨਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕੁਲ 9 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 18 ਲੋਕ ਜਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।

ਸੰਸਦ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਦੇ 20 ਸਾਲ :ਖੌਫ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਹੁਣ ਵੀ ਤਾਜ਼ਾ
ਸੰਸਦ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਦੇ 20 ਸਾਲ :ਖੌਫ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਹੁਣ ਵੀ ਤਾਜ਼ਾ

By

Published : Dec 13, 2021, 12:06 PM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ :ਵੀਹ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਰਵਉੱਚ ਸੰਸਥਾ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਝੰਝੋਰ ਕਰ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਸੀ । 13 ਦਸੰਬਰ 2001 ਨੂੰ ਹੋਏ ਉਸ ਹਮਲੇ ਦਾ ਖੌਫ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜਨਤਾ ਦੇ ਜਹਿਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤਾਜ਼ਾ ਹੈ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਥਿਤ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹਾਂ ਲਸ਼ਕਰ-ਏ-ਤਇਬਾ (LET)ਅਤੇ ਜੈਸ਼ - ਏ - ਮੁਹੰਮਦ (JEM)ਦੇ ਪੰਜ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਐਬੰਸਡਰ ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲਾ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਦੇ ਨਕਲੀ ਸਟਿਕਰ ਲਗਾ ਕੇ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਪਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਵਸਥਾ ਓਨੀ ਹੀ ਕੜੀ ਸੀ ਜਿੰਨੀ ਅੱਜ ਹੈ।

ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਮਨਾਥ ਕੋਵਿੰਦ ਨੇ ਸੰਸਦ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਬਰਸੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਹਾਦੁਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਅਰਪਿਤ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2001 ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਹੀ ਦੇ ਦਿਨ ਇੱਕ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਸੰਸਦ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਾਣਾਂ ਦੀ ਆਹੁਤੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰਵਉਚ ਕੁਰਬਾਨੀ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਹਿਸਾਨਮੰਦ ਰਹੇਗਾ।

ਪੀਐਮ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਲਿਖਿਆ, ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਅਰਪਿਤ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਜੋ 2001 ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਹਮਲੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕਰਤੱਵ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਨ। ਰਾਸ਼ਟਰ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਸਰਵਉਚ ਕੁਰਬਾਨੀ ਹਰ ਨਾਗਰਿਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

20 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸੰਸਦ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਮੰਦਿਰ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਉੱਤੇ ਹੋਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਗੌਰਵ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਹੇਤੁ ਆਪਣਾ ਸਰਵਉਚ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਬਹਾਦੁਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਸਾਹਸ ਅਤੇ ਸੂਰਮਗਤੀ ਨੂੰ ਨਿਵਣ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।

ਉਥੇ ਹੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ 2001 ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਉੱਤੇ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਾਣਾਂ ਦੀ ਆਹੁਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਹਾਦੁਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਮੇਰੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ। ਰਾਸ਼ਟਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਹਸ ਅਤੇ ਕਰਤੱਵ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਰਵਉਚ ਕੁਰਬਾਨੀ ਲਈ ਅਹਿਸਾਨਮੰਦ ਰਹੇਗਾ।

ਏ ਕੇ47 ਰਾਇਫਲ, ਗਰੇਨੇਡ ਲਾਂਚਰ, ਪਿਸਟਲ ਅਤੇ ਹੱਥਗੋਲੇ ਲੈ ਕੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆ ਨੇ ਸੰਸਦ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਤਾਇਨਾਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਘੇਰੇ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਕਾਰ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਲੈ ਗਏ, ਸਟਾਫ ਮੈਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ , ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਕਮਲੇਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਯਾਦਵ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਰਕੱਤ ਉੱਤੇ ਸ਼ੱਕ ਹੋਇਆ। ਕਮਲੇਸ਼ ਪਹਿਲੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਨ ਜੋ ਅੱਤਵਾਦੀਆ ਦੀ ਕਾਰ ਦੇ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਸ਼ੱਕੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਉਹ ਗੇਟ ਨੰਬਰ 1 ਨੂੰ ਸੀਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਪੋਸਟ ਉੱਤੇ ਵਾਪਸ ਚੱਲੀ ਗਈ। ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਤਾਇਨਾਤ ਸਨ। ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਵਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਮਲੇਸ਼ ਉੱਤੇ 11 ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈ।

ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਤਮਘਾਤੀ ਹਮਲਾਵਰ ਸੀ। ਜਿਸਦੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਕਮਲੇਸ਼ ਨੇ ਅਸਫਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਕੇ ਉੱਤੇ ਹੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਕਮਲੇਸ਼ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਤਵਾਦੀ ਅੰਧਾਧੁੰਧ ਫਾਇਰਿੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਗਏ। ਅੱਤਵਾਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਲੱਗਭੱਗ 30 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਚੱਲੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਲ 9 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਹੋਰ 18 ਜਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਏ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲੀ। ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਟੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਸਦ ਅੱਪੜਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਮੌਕੇ ਉੱਤੇ ਪੁੱਜੇ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਹਮਲਾ ਜਾਰੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਾਲਤ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਪੈਸ਼ਲ ਸੇਲ ਦੀ ਹੋਰ ਟੀਮਾਂ ਵੀ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ। ਅਗਲੇ ਕੁੱਝ ਹੀ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਰਿਜਰਵ ਪੁਲਿਸ ਬਲ (CRPF)ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਢੇਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਹਮਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਸੀਆਰਪੀਐਫ ਦੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਲੋਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪਰਤੀ ਸੀ। ਘਟਨਾ ਕ੍ਰਮ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਸਨ ਅਤੇ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਆ ਦੇਣੀ ਹੈ ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਹਾਦਰੀ ਦਿਖਦੇ ਹੋਏ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਛੇਤੀ ਨਿਅੰਤਰਿਤ ਕਰ ਲਿਆ। ਸੰਸਦ ਦੇ ਵਾਚ ਐਂਡ ਵਾਰਡ ਸਟਾਫ ਨੇ ਵੀ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।

ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਮਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਵਾਚ ਐਂਡ ਵਾਰਡ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦਰਵਾਜੇ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੱਤਵਾਦੀਆ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਪਰਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤੀ ਗਿਆ। ਅਪ੍ਰੈਲ 2009 ਵਿੱਚ ਵਾਚ ਐਂਡ ਵਾਰਡ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਸਿਕਉਰਿਟੀ ਸਰਵਿਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਸਪੈਸ਼ਲ ਸੇਲ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ 72 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦਾ ਪਦਾਰਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਸਿਲਸਿਲੇ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਲੋਕਾਂ- ਮੁਹੰਮਦ ਅਫਜਲ ਗੁਰੂ, ਸ਼ੌਕਤ ਹੁਸੈਨ , ਅਫਜਲ ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਐਸ ਐਫ ਆਰ ਗਿਲਾਨੀ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਦੋ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਫਜਲ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਫਰਵਰੀ 2013 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਤੀਹਾੜ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਫ਼ਾਂਸੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।

ਹਮਲੇ ਦੀਆਂ 20ਵੀ ਬਰਸੀ ਦੀ ਪੂਰਵ ਸ਼ਾਮ ਉੱਤੇ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਵਸਥਾ ਕੜੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਸਪੈਸ਼ਲ ਸੇਲ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਡਿਊਲ ਦਾ ਭੰਡਾਫੋੜ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅੱਠ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਲੋਕ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਕਰਨ ਦੀ ਸਾਜਿਸ਼ ਰਚ ਰਹੇ ਸਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਨਰਸਿੰਗ ਸਟਾਫ਼ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਖਿਲਾਫ਼ ਖੋਲਿਆ ਮੋਰਚਾ

ABOUT THE AUTHOR

...view details