ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / health

ਚਾਹ-ਕੌਫੀ ਲਵਰ! ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ਬਿਹਤਰ, ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ਵਧੀਆ, ਕਰੋ ਕਲਿੱਕ - Tea coffee Benefits

Tea coffee Benefits : ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਜਾਣਨ ਲਈ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਖੋਜਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਕਈ ਖੋਜਾਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਜਾਣਨ ਲਈ ਕਿ ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁਣ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਕੀ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਕੀ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

getty images
getty images (getty images)

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Sep 8, 2024, 6:37 PM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਡੈਸਕ:Tea coffee Benefits : ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ। ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਸਵੇਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਦਤ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਆਪਣੀ ਆਦਤ ਅਨੁਸਾਰ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫੀ ਨਹੀਂ ਪੀਂਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੇਟ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਆਲਸ ਛੱਡਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਲੋਕ ਤਾਂ ਦਿਨ ਦੌਰਾਨ ਸਰਗਰਮ ਰਹਿਣ ਲਈ ਅਸੀਂ ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫੀ ਦੇ ਕਈ ਕੱਪ ਪੀਂਦੇ ਹਨ।

Getty Images) (Getty Images))

ਕੁਝ ਖੋਜਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਤੁਲਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਚਾਹ ਦਾ ਸੇਵਨ ਬਿਹਤਰ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੈਫੀਨ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਖੋਜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕੌਫੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕੁਝ ਹੋਰ ਲਾਭਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਬਿਹਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਭਾਵੇਂ ਘੱਟ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਦੋਵਾਂ ਡ੍ਰਿੰਕਸ 'ਚ ਕੈਫੀਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਊਰਜਾਵਾਨ ਰੱਖਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਸੇਵਨ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਡ੍ਰਿੰਕਸ 'ਚ ਕੁਝ ਹੋਰ ਗੁਣ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਤੱਤ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਕਾਫੀ ਅਸਰ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਅਕਸਰ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕਿਹੜਾ ਪੀਣਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਘੱਟ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।

ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫ਼ੀ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫੀ: ਕਿਹੜੀ ਬਿਹਤਰ ਹੈ?

Getty Images) (Getty Images))

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਦਿਵਿਆ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਸਿਹਤ ਲਈ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕੈਫੀਨ ਦੇ ਹਲਕੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਕਲਪ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਚਾਹ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰ ਵਿਕਲਪ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਗ੍ਰੀਨ ਟੀ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਰਬਲ ਟੀ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟਸ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਕੈਫੀਨ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਊਰਜਾ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਸਰੋਤ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਕੌਫੀ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਮਾਹਿਰ ਡਾ. ਦਿਵਿਆ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਅਤੇ ਪੋਲੀਫੇਨੋਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ

ਡਾ. ਦਿਵਿਆ ਸ਼ਰਮਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ।

ਚਾਹ ਦੇ ਲਾਭ

ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟਸ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ: ਚਾਹ ਵਿੱਚ ਕੈਟੇਚਿਨ ਅਤੇ ਫਲੇਵੋਨੋਇਡਸ ਵਰਗੇ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਫ੍ਰੀ ਰੈਡੀਕਲਸ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਘੱਟ ਕੈਫੀਨ: ਚਾਹ ਵਿੱਚ ਕੌਫੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਕੈਫੀਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਹਲਕਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਤਾਜ਼ਗੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ 'ਚ ਮਦਦਗਾਰ:ਕੁਝ ਕਿਸਮ ਦੀ ਚਾਹ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗ੍ਰੀਨ ਟੀ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਦੇਣਾ: ਚਾਹ ਵਿੱਚ ਐਲ-ਥੈਨਾਈਨ ਨਾਮਕ ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਚਾਹ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ

ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਕਾਰਨ ਐਸੀਡਿਟੀ : ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਚਾਹ ਪੀਣ ਨਾਲ ਪੇਟ ਵਿਚ ਐਸੀਡਿਟੀ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਦੰਦਾਂ 'ਤੇ ਧੱਬੇ : ਲਗਾਤਾਰ ਚਾਹ ਪੀਣ ਨਾਲ ਦੰਦਾਂ 'ਤੇ ਪੀਲੇ ਧੱਬੇ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਕੌਫੀ ਦੇ ਲਾਭ

ਐਨਰਜੀ ਵਧਾਉਣ 'ਚ ਮਦਦਗਾਰ

ਕੌਫੀ 'ਚ ਕੈਫੀਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਵਧਾਉਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਲਸ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੰਮ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਚੰਗਾ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ:ਕੌਫੀ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦਾ ਘੱਟ ਖਤਰਾ: ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੌਫੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਟਾਈਪ 2 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੀ ਇਨਸੁਲਿਨ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਪਾਰਕਿੰਸਨ ਰੋਗ 'ਚ ਫਾਇਦੇਮੰਦ: ਕੁਝ ਅਧਿਐਨਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੌਫੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਪਾਰਕਿੰਸਨ ਰੋਗ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਕੌਫੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ

ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ: ਕੌਫੀ ਵਿੱਚ ਕੈਫੀਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਰਾਤ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨਸੌਮਨੀਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਕਾਰਨ ਚਿੰਤਾ:ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਕੌਫੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਘਬਰਾਹਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਐਸੀਡਿਟੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ: ਕੌਫੀ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਐਸੀਡਿਟੀ ਅਤੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਜਲਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸੰਤੁਲਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੇਵਨ ਕਰੋ

ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ ਡਾ: ਦਿਵਿਆ ਸ਼ਰਮਾ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਚਾਹ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਕੌਫੀ, ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਮੁਤਾਬਿਕ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹੋ ਪਰ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਸੰਤੁਲਿਤ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਪੀਣ ਦੀ ਆਦਤ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details